Nr. 5 VERSLAG

De leden van de SP-fractie begrijpen dat het bereik van dagbladen niet erg groot is. Deurwaarders krijgen niet of nauwelijks respons op in de krant geplaatste uittreksels van exploten. De regering stelt dat de kans dat personen zonder bekende woonplaats of zonder bekend werkelijk verblijf via een openbare site op internet een uittreksel van een exploot of een oproeping onder ogen krijgen, groter zal zijn dan de kans dat dit via een dagblad gebeurt. Dat kan zo zijn, maar erg groot zal die kans toch nog steeds niet zijn? Mensen raadplegen niet dagelijks en waarschijnlijk zelfs nooit de digitale Staatscourant. Hoe kijkt de regering tegen dit punt aan?

Voornoemde leden vragen een toelichting op de doelgroep, een schets van de mensen over wie dit wetsvoorstel gaat, te weten personen zonder bekende woon- of verblijfplaats aan wie gerechtelijke stukken moeten worden uitgereikt.

De Adviescommissie van de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) heeft er terecht op gewezen dat ook dit wetsvoorstel, evenmin als de huidige wet, waarborgt dat een gerechtelijke mededeling de geadresseerde ook daadwerkelijk bereikt. Ook de Afdeling advisering van de Raad van State heeft hiervoor aandacht gevraagd.

In aanvulling hierop stellen deze leden dat dit wetsvoorstel een goede gelegenheid is nader te bezien of momenteel wel voldoende inspanningen worden geleverd en voldoende moeite wordt gedaan om deze groep te bereiken. Kan de regering hier nader op ingaan? Welke verbeteringen zijn hierin mogelijk?

De aan het woord zijnde leden merken op dat door de regering wordt aangegeven dat in 2008 (nog maar) 50% van de huishoudens beschikte over een krantenabonnement. Zij vragen om een actualisering van deze gegevens, alsmede een beschouwing van de regering op het gegeven dat veel kranten tegenwoordig over een internetmedium beschikken waar gratis berichten zijn te raadplegen en daarnaast ook betaalde digitale abonnementen aanbieden. Deze leden vragen in hoeverre dit zich snel vernieuwende aanbod van kranten op het internet nog een rol heeft gespeeld in de overweging om de betreffende publicaties niet meer via (landelijke) dagbladen te publiceren.

De leden van de CDA-fractie vragen de regering of de kans dat personen zonder bekende woonplaats of zonder bekend werkelijk verblijf via een openbare site op internet een exploot of een oproeping voor een zitting onder ogen krijgen in elk geval niet kleiner zal zijn dan de kans dat dit middels een dagblad geschiedt als gevolg van het wetsvoorstel. De regering gaat echter een stap verder, door te stellen dat de kans ook daadwerkelijk groter zal zijn via een digitale publicatie. Deze leden vragen of de regering dit nader kan onderbouwen. Van belang is daarbij de vraag of meer inzicht gegeven kan worden of personen zonder bekende woon-of verblijfplaats in het algemeen een internetverbinding tot hun beschikking kunnen hebben en/of gebruik maken van internetcafés en openbare hot spots. Als dat (al) het geval is, volgt de vraag of deze personen op het internet überhaupt de Staatscourant zullen raadplegen. De regering wijst op de onbekendheid van burgers (die wel beschikken over een bekende woon-of verblijfplaats) met de digitale Staatscourant. Wat mag dan verwacht worden van personen zonder bekende woon-of verblijfplaats? Graag vernemen deze leden leden een reactie van de regering op bovenstaande vragen. Hoe kan de betreffende doelgroep gestimuleerd worden deze digitale Staatscourant te raadplegen? In dat kader hebben de leden van de CDA-fractie met interesse kennisgenomen van ingebrachte consultaties waarin geopperd om burgers persoonlijk te attenderen op een bericht, bijvoorbeeld via een e-mail, telefonisch, via Whatsapp of per SMS. Is er nog een andere wijze om de betreffende personen een (bericht over een) bekendmaking te versturen, behalve dan via MijnOverheid waarvoor een DigiD moeten worden aangevraagd?

De aan het woord zijnde leden merken op dat de regering voornemens is de burger meer bekend willen laten te maken met de (online) Staatscourant door middel van een publiciteitscampagne. De leden van de CDA-fractie vragen, wellicht ten overvloede, of deze campagne voornamelijk dan ook digitaal vorm krijgt en of hierin gebruik kan worden gemaakt van een attendering naar de burger via MijnOverheid.

De leden van de D66-fractie vermoeden dat op dit moment maar weinig mensen geregeld de Staatscourant lezen of een attendering hebben ingesteld op bekendmakingen waarin zij geïnteresseerd zijn. Dat vermoeden wordt in de toelichting gestaafd. De Staatscourant kent nu enkele duizenden attenderingen. De kans dat zich daartussen personen bevinden die onvindbaar zijn voor de overheid of gerechtsdeurwaarder is vrij klein. De aan het woord zijnde leden vernemen daarom graag welke stappen de regering wil nemen om de bekendheid van de Staatscourant te vergroten en het gebruik van attenderingen te doen toenemen. Daarbij verzoeken zij de regering mede in te gaan op welke manier bij veel voorkomende namen voorkomen wordt dat personen niet aan hen gerichte attenderingen krijgen bij het attenderen op deurwaardersexploten of oproepingen waarin de eigen voorletter(s) en achternaam voorkomen.

Voorts vragen deze leden waarom er niet mede een koppeling met MijnOverheid.nl tot stand komt. Hoewel een deel van de doelgroep inderdaad geen DigiD zal kunnen aanvragen wegens gebrek aan woonplaats, zal een ander deel mogelijk wel ergens ingeschreven gestaan hebben als gevolg waarvan een DigiD verschaft is en MijnOverheid.nl geactiveerd kon worden. Daarnaast zou een dergelijke toepassing liggen binnen het streven om zoveel mogelijk één portaal te creëren voor communicatie tussen burger en overheid.

De leden van de ChristenUnie-fractie vragen een nadere onderbouwing van de verwachting van de regering dat de voorgestelde elektronische publicaties in de Staatscourant vaker zullen worden geraadpleegd dan de huidige publicaties in de dagbladen.

De regering constateert dat steeds meer burgers beschikken over internettoegang. Volgens deze leden houdt dit echter niet automatisch in dat mensen zonder bekende woon- of verblijfplaats in gelijke mate beschikken over internettoegang. Voor oudere mensen kan de toegang tot internet daarnaast ook problematisch zijn. Bovendien is met het beschikken over een internettoegang nog niet gezegd dat burgers daadwerkelijk de publicaties in de Staatscourant in de gaten gaan houden. Kan de regering een onderbouwde reactie geven op deze opmerkingen?

De aan het woord zijnde leden willen weten of de regering het voornemen heeft om het wetsvoorstel te evalueren. Zij vragen wanneer de regering dit dan van plan is. Zo nee, waarom is de regering daartoe niet bereid?

De leden van de PvdA-fractie begrijpen dat het doorzoeken via internet eenvoudiger is dan het doorzoeken van dagbladen. Dat brengt met zich mee dat er waarborgen in het wetsvoorstel zijn opgenomen om te voorkomen dat jaren na de bekendmaking die nog steeds aan personen kan worden gekoppeld. Een van die waarborgen betreft het voorstel om de elektronische bekendmaking alleen als een image-PDF bestand beschikbaar te stellen. Een dergelijk bestand kan niet zonder meer door zoekmachines zoals Google worden geïndexeerd. Wat wordt in dit verband met de zinsnede «niet zonder meer» bedoeld? Zijn er methoden om image-PDF bestanden wel te indexeren en te doorzoeken op tekst? Naast de genoemde PDF-bekendmaking wordt voorgesteld om gedurende vier maanden een bekendmaking in HTML te doen. Die laatste methode van bekendmaking is wel doorzoekbaar. Kan worden voorkomen dat derden, bijvoorbeeld zoekmachines of andere geautomatiseerde gegevensverwerkers, die HTML bestanden voor latere doeleinden indexeren en gebruiken voor opslag van gegevens die langer dan vier maanden doorzoekbaar blijven. Kan en mag bijvoorbeeld Google de doorzoekbare HTML bestanden gebruiken om eigen bestanden aan te maken die langer dan vier maanden doorzoekbaar blijven?

De aan het woord zijnde leden merken op dat het Openbaar Ministerie (OM) naar aanleiding van het voorliggend wetsvoorstel heeft gevraagd om ook de betekening van exploten aan het parket te beëindigen ten aanzien van hen die geen bekende woon- of verblijfplaats hebben. Ook de Raad voor de rechtspraak doet deze suggestie. Deze leden lezen evenwel dat deze suggestie niet in het wetsvoorstel wordt overgenomen. De reden die daarvoor wordt gegeven is dat betekening aan het parket niet alleen in het nu voorliggende artikel 54 is opgenomen maar ook in een aantal andere bepalingen. Daarbij komt dat het wetsvoorstel geen betrekking heeft op de wijze van betekening maar alleen over de publicatieverplichting van de openbare betekening. Deze argumentatie komt deze leden nogal formalistisch over. Bovendien wordt in de memorie van toelichting wel gesteld dat de op verschillende plaatsen in de wet geregelde taak van het parket bij de betekening separaat zal worden bezien. Voornoemde leden vragen waarom dat separaat moet worden voorzien en waarom de gelegenheid van het voorliggende wetsvoorstel niet wordt gegrepen om op de suggesties van het OM en de Raad voor de rechtspraak in te gaan.

Ten slotte vragen de leden van de PvdA-fractie in hoeverre door middel van het zoeken via internet personen zonder bekende woon- of verblijfplaats mogelijk is en in de praktijk wordt toegepast. In hoeverre het mogelijk is bekendmakingen niet alleen via het woonadres of publicatie in de Staatscourant te doen, maar ook aan het digitale adres, bijvoorbeeld via een e-mail of Facebookbericht aan de persoon van wie geen bekende woon- of verblijfplaats bekend is.

De leden van de D66-fractie vragen of de voorgenomen beperkingen aan de publicaties in de Staatscourant, zoals het enkel beschikbaar stellen van de authentieke bekendmaking als een image-PDF en de beperking in tijdsduur aan de HTML-versie van de publicatie, worden opgenomen in het Bekendmakingsbesluit of de Bekendmakingsregeling. Zij vragen voorts of de regering van mening is dat een dergelijke regeling voorhang van het besluit bij het parlement zou rechtvaardigen.

Deze leden vragen ook waarom ervoor gekozen is voor alle publicaties ten aanzien van personen zonder bekende woon- of verblijfplaats een termijn van vier maanden te hanteren. Zij zien nog niet waarom dit een kostbare nuance zou zijn. Bij goede categorisering lijkt het deze leden niet bijzonder ingewikkeld om voor elke categorie een aparte regel omtrent de toegankelijkheid in de programmatuur op te nemen. Daarmee zou beter recht gedaan worden aan de proportionaliteit in de rechtvaardiging van de inbreuk op het publiceren van bepaalde persoonsgegevens.

De leden van de CDA-fractie vragen de regering waarom zij ervoor gekozen heeft om de taak van het OM bij de betekening van exploten separaat te bezien. Zoals door het OM, maar ook door andere partijen opgemerkt, heeft de betekening van de openbare exploten door het OM geen enkele praktische waarde. Er worden jaarlijks wel duizenden exploten bij het parket bezorgd, geregistreerd en gearchiveerd. Geheel in de geest van onderhavig wetsvoorstel (aanpassen betekening aan digitale tijdperk en kostenbesparing) zou de regering dan ook kunnen voorstellen om artikel 54, tweede lid, Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering (Rv) aan te passen. Indien de regering de mening is toegedaan dat deze praktijk toch moet voortduren, vernemen deze leden graag of en wanneer dit zal worden bezien en gewijzigd door de regering.

In het advies van de Adviescommissie van de NOvA kwam naar voren dat onder de inspanningen van de deurwaarder mag worden gerekend dat hij (indien bekend en mogelijk) een afschrift van het exploot per e-mail of telefonisch (Whatsapp en ook SMS) aan de geadresseerde zonder bekende woon-of verblijfplaats verstuurt. De leden van de CDA-fractie delen de opvatting van de regering dat nadere regelgeving op dit punt niet noodzakelijk is, maar missen in de memorie van toelichting wel de expliciete reactie van de regering dat dergelijke handelingen inderdaad tot de zogeheten redelijke onderzoeksinspanning van de deurwaarder gerekend mogen worden. Graag vragen zij de regering om een reactie op dit punt. Tot die handelingen kunnen volgens deze leden ook beschouwd worden het leggen van contact door de deurwaarder via social media, maar zij voorzien net als de geconsulteerde partijen privacygerelateerde problemen die aan deze methode kleven. Ook hier vragen zij de regering om expliciet aan te geven dat deze methode echter niet uitgesloten kan worden, ook al ligt deze niet voor de hand.

De leden van de CDA-fractie vragen de regering om een nadere duiding van het tijdspad en werkwijze waarop gerealiseerd gaat worden dat andere publicaties die nu in dagbladen verschijnen, worden gewijzigd in elektronische publicaties.

De leden van de CDA-fractie zijn verheugd door de aanzienlijke kostenbesparing die gerealiseerd kan worden middels onderhavig wetsvoorstel. Zij vragen om een overzicht van de instanties of partijen die verantwoordelijk zijn voor het overige deel van de publicaties. Ook vragen zij of de regering verwacht dat in de toekomst de kosten van facturering door anderen dan het Rijk, gemeenten of provincies de daadwerkelijke publicatiekosten zouden kunnen overstijgen en indien zich deze situatie voordoet of deze kosten dan in rekening worden gebracht bij de desbetreffende instanties.

De aan het woord zijnde leden vragen of de regering een indicatie kan geven van de advertentiekosten die door de Staat worden vergoed in zaken waarin rechtsbijstand op basis van een toevoeging wordt verleend, wat de reden is dat dit niet afzonderlijk wordt geregistreerd en of het niet wenselijk is dit juist wel te doen. Deze leden vragen ten slotte of de regering kan aangeven waar het bedrag van vijf euro per uitgebrachte openbare (digitale) exploot uit is opgebouwd.