Nr. 3 MEMORIE VAN TOELICHTING

Met dit wetsvoorstel beogen de indieners om het instrumentarium, om voortijdig schoolverlaten te bestrijden, aan te vullen. Er bestaat een breed palet van inzetbare middelen om voortijdig schoolverlaten tegen te gaan. Het overgrote deel ziet op niet-afdwingbare ondersteuning van leerlingen die uitvallen of dreigen uit te vallen. Ten aanzien van het dwingend instrumentarium zijn momenteel twee zaken van belang. Ten eerste de algemene leerplicht die geldt voor jongeren tot 16 jaar. sinds augustus 2007 bestaat er in Nederland daarnaast nog een kwalificatieplicht: alle jongeren zijn tot hun 18e leerplichtig of tot aan het behalen van een startkwalificatie. Deze kwalificatieplicht beoogt schooluitval tegen te gaan en verlengt de leerplicht van jongeren van 16 tot 18 zonder diploma van mbo niveau 2 of hoger, havo of vwo.

In de huidige praktijk van leerplichtambtenaren en gemeenten is het huidig instrumentarium op onderdelen onvoldoende toereikend. Het blijkt namelijk dat veel jongeren op hun 18e verjaardag nog niet de beschikking hebben over een startkwalificatie en vervolgens voortijdig uitvallen. De inzet van gemeenten op voortijdig schooluitvallers, ongeacht de leeftijd, is gelijk. Het overgrote deel van de huidige voortijdig schoolverlaters bestaat niettemin uit jongeren van 18 jaar en ouder. Het enige verschil ten opzichte van de categorie 16 en 17 jarigen is dat er voor de jongeren van 18 jaar en ouder geen wettelijk kader bestaat en dientengevolge de spreekwoordelijke «stok achter de deur» ontbreekt. De uitstroom zonder startkwalificatie leidt voor deze jongeren van 18 jaar en ouder tot een zwakkere positie op de arbeidsmarkt. Het behalen van de startkwalificatie verhoogt de kansen van een jongere op de arbeidsmarkt aanzienlijk.1 Onder jongeren zonder een startkwalificatie is de werkloosheid over het algemeen twee keer zo hoog als onder jongeren met een startkwalificatie. Voortijdig schoolverlaters hebben ruim 6 keer zo veel kans om in aanraking te komen met de politie als jongeren die wel een startkwalificatie hebben gehaald2.

De indieners stellen daarom voor om voor deze groep uitvallers te komen tot een verlengde kwalificatieplicht om het voortijdig schoolverlaten verder te reduceren.

In deze Memorie van Toelichting zal worden ingegaan op het doel en de effecten die door het wetsvoorstel worden beoogd. Ook zal worden ingegaan op het huidige instrumentarium en de vormgeving van de voorgestelde verlengde partiële kwalificatieplicht.

Met dit wetsvoorstel beogen de indieners het voortijdig schoolverlaten onder 18-, 19- en 20-jarigen fors te reduceren. Deze groep maakt nu 75–80% uit van de voortijdig schoolverlaters in Nederland. Door voor deze groep jongeren de kwalificatieplicht te verlengen wordt de kans dat zij er in slagen om een startkwalificatie te behalen vergroot. Met onderhavig wetsvoorstel zullen deze jongeren hetzelfde worden behandeld als de groep tot 18 jaar als het gaat om uitval en verzuim, met dat verschil dat de jongere zelf verantwoordelijk is in plaats van dat diens ouders/verzorgers dat zijn.

De indieners zien het terugdringen van voortijdig schoolverlaten overigens vooral als middel om ervoor zorg te dragen dat jongeren met voldoende bagage aan hun werkzame leven kunnen beginnen. We kunnen het ons niet permitteren dat sommige jongeren buiten de boot vallen. Het gaat daarom ook om een partiële verlengde kwalificatieplicht; geen generieke maatregel. Jongeren die aantoonbaar -ondanks het ontbreken van een startkwalificatie- over voldoende basis beschikken voor de arbeidsmarkt worden uitgezonderd. De indieners stellen zich daarbij bijvoorbeeld de 18-, 19-, of 20-jarige voor die na het verlaten van het onderwijs voor meer dan 12 uur per week werkt op grond van een duurzame overeenkomst (bijvoorbeeld een arbeidsovereenstkomst van ten minste 6 maanden). In contrast kan dan bij een arbeidsoveenkomst met een duur van minder 6 maanden het «school-first-principe» opgaan.

Samengevat komt het doel van het wetsvoorstel overeen met de beoogde effecten bij de invoering van de kwalificatieplicht in 2007: dat het aantal 18, 19 en 20 jarigen dat het onderwijs verlaat zonder startkwalificatie afneemt. Hierbij kan worden aangesloten bij de uiteindelijk geboekte resultaten met de kwalificatieplicht onder de groep 16 en 17 jarigen waar vier jaar na de invoering van de kwalificatieplicht nog maar vier op de tien van het oorspronkelijk aantal voortijdig schoolverlaters over was.

De leerplicht in Nederland heeft sinds 1900 geleidelijk aan een ontwikkeling doorgemaakt. Jongeren moeten nu eerder en langer naar school. Voor jongeren tot 16 jaar geldt op grond van de leerplichtwet een leerplicht. In 2007 is de kwalificatieplicht ingevoerd met als doel schooluitval onder jongeren tegen te gaan. De kwalificatieplicht begint te lopen vanaf het moment waarop de gewone leerplicht eindigt en verplicht iedere jongere tot zijn of haar 18e levensjaar naar school te gaan zolang hij of zij nog geen startkwalificatie heeft. Een startkwalificatie is minimaal gedefinieerd als een havo-, vwo- of mbo-2 diploma.

Sinds de leerplicht is uitgebreid met de kwalificatieplicht voor jongeren van 16 tot 18 jaar, vond in Nederland een substantiële verbetering in de prestaties plaats. Het probleem van voortijdig schoolverlaten is nu vooral een probleem van de leerlingen die 18 jaar en ouder zijn. Zoals reeds gesteld is bijna 80% van de voortijdig schoolverlaters in Nederland ouder dan 18 jaar. De groep achttien- en negentienjarigen maakt bijna de helft uit van alle schoolverlaters. Zowel het rijk als de gemeenten zetten fors in om verzuim en uitval van de groep 18-plussers te voorkomen. Hiertoe maken gemeenten gebruik van onderstaand instrumentarium.

Vooral rond de zomervakantie stoppen veel jongeren met hun opleiding. Verschillende gemeenten zetten daarom tijdens de zomermaanden samen met het onderwijsveld het zogenoemde «Zomeroffensief» in. Dit «offensief» is bedoeld om jongeren over te halen zich alsnog in te schrijven voor een opleiding, zolang ze geen diploma hebben dat bruikbaar is op de arbeidsmarkt. Een buitendienst van jongerenwerkers en leerplichtambtenaren leggen huisbezoeken af om deze groep voortijdig schoolverlaters te bereiken.

In Amsterdam wordt de «I’m In»-campagne uitgevoerd. Gemeente en onderwijsinstellingen zijn alert op dreigende uitvallers. De lijsten die Leerplicht krijgt van de ROC’s geven aan wie de dreigende uitvallers en twijfelaars zijn. Zij worden telefonisch, per mail, of via een huisbezoek door leerplichtambtenaren benaderd. Ook worden snuffelstages aangeboden. De afgelopen jaren is deze persoonlijke benadering succesvol gebleken.

De scholingsplicht voor jongeren tot 27 jaar, zoals die is opgenomen in de Wet Werk en Bijstand (WWB), wordt door OCW aangedragen als juridische stok achter de deur voor het tegengaan van voortijdig schoolverlaten. De WWB schrijft voor dat jongeren die een uitkering willen aanvragen naar school worden verwezen. De praktijk wijst echter uit dat zij niet altijd op school terechtkomen en ook niet altijd terugkomen voor een uitkering of een andere vorm van hulp. Op welke wijze zij dan in hun eigen levensonderhoud voorzien is niet bekend, maar dat zal niet in alle gevallen een maatschappelijk gewenste vorm zijn zo valt te verwachten als wij rekening houden met de eerder gememoreerde hogere criminaliteit onder jongeren zonder startkwalificatie. De rol van de gemeenten in het (bij)sturen en verlenen van hulp is op dat moment zeer beperkt. Op het moment dat zowel school als gemeente de jongere niet meer in beeld heeft, is de mogelijkheid om enige invloed te kunnen uitoefenen verdwenen

Bovenstaande wet blijkt in de praktijk meer een maatregel om het aantal uitkeringen te verlagen dan een motiverende factor voor een jongere om naar school te gaan.

De huidige mogelijkheden om leerlingen langer op school te houden, worden door gemeenten zo optimaal mogelijk ingezet, maar de mogelijkheden na het 18e levensjaar zijn beperkt. Het is namelijk precies deze categorie jongeren (18+) waarvoor geen enkel effectief dwingend wettelijk kader bestaat zolang deze jongeren geen aansprak op de WWB maken. Zonder effectief wettelijk kader blijkt het lastig om verzuimende jongeren te dwingen naar school te komen. De inzet door verzuimhandhaving, leerplichtambtenaren op locatie, plusvoorzieningen, etc. hebben minder tot geen effect als de leerling niet naar school komt. Sterker nog, in de praktijk blijkt dat het al lastig genoeg is om binnen de huidige aanpak jongeren die bijna 18 worden, te dwingen naar school te komen. Zij weten immers dat de gemeente geen enkele stok achter de deur heeft, zodra zij 18 jaar zijn geworden.

Het belang om ook deze groep 18-plussers mee te krijgen en door te laten leren ligt, volgens een rapport van de Onderwijsraad (2005) onder meer ook in de dreiging van een toekomst die door «levenslange bijstand» wordt gekenmerkt. Zowel voor de jongere als voor de samenleving is dat een onwenselijk toekomstperspectief. Onderwijs vergroot kansen. Het succesvol afronden van een opleiding draagt bij aan de mogelijkheden voor jongeren om aansluiting te vinden bij de samenleving en daarin een volwaardige en opbouwende rol te vervullen.

De huidige aanpak 18-plussers sorteert effect, maar nog lang niet genoeg. De ingezette daling moet worden vastgehouden en verbeterd. Dat kan worden bereikt door gemeenten en leerplichtambtenaren extra slagkracht te bieden om de jongeren in school te houden. Gemeenten moeten kunnen beschikken over een volledig pakket aan overtuigings-, drang- en dwangmiddelen, die zij al naar gelang de persoon en de situatie in kunnen inzetten.

Voortijdig schooluitval kan van invloed zijn op de leefbaarheid van de stad. Veel jongeren in grote steden groeien op in ongunstige omstandigheden. Te weinig van hen weten hieraan te ontsnappen door het afronden van een goede opleiding en het vinden van een baan met carrièreperspectief.

Een groot verschil tussen grote steden en kleine steden is daarnaast dat de jongeren in grote steden zich eenvoudiger kunnen onttrekken aan het zicht van de wetgever en moeilijk grijpbaar zijn, waardoor problematiek escaleert en preventief optreden minder makkelijk is. De kans om van het rechte pad te geraken is groter in een dergelijke situatie. Ook het aantal jongeren dat voortijdig de school verlaat is uiteraard in absolute aantallen groter in omvang en de problematiek is zwaarder van aard. Verhoging van de kwalificatieplichtige leeftijd in met name de grotere steden kan om bovenstaande redenen een legitieme maatregel zijn ter bestrijding van de grootstedelijke problemen. De stad moet dan wel op het vlak van onderwijs, sociale problematiek, fysieke problemen, economische achterstanden en veiligheid nadrukkelijk met zwaarwegende problemen kampen. Bovendien moeten de afgelopen jaren laten zien dat zonder aanvullende maatregelen de grote steden onvoldoende voortgang vertonen op het terrein van onderwijsniveau en het voorkomen van voortijdig schooluitval met alle gevolgen van dien.

Naar aanleiding van de evaluatie van de Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek in 2011 heeft onder meer de gemeente Rotterdam verzocht deze wet te willen aanvullen omdat het huidig wettelijke kader de aanpak van grootstedelijke problematiek onvoldoende handvatten biedt. Eén van de voorstellen van Rotterdam was het tegengaan van voortijdig schoolverlaten door het verhogen van de kwalificatieplicht naar 23 jaar.5

De aanwijzing van de gemeente geschiedt voor een periode van vier jaar en kan telkens met vier jaar worden verlengd tot een maximum van 20 jaar. Drie jaar na de aanwijzing vindt een evaluatie plaats, waarbij opnieuw wordt gekeken naar de inzet van dit middel in de desbetreffende gemeente. Ook geldt dat de minister van OCW de aanwijzing van de gemeente intrekt als na de aanwijzing blijkt – in tegenstelling tot datgene wat de gemeenteraad in haar aanvraag heeft aangegeven- dat niet langer wordt voldaan aan het vereiste:

• – dat met het instrumentarium het beoogde doel wordt bereikt namelijk een daling onder voortijdig schooluitval binnen de categorie 18-plussers;

• – dat het instrumentarium noodzakelijk en geschikt is voor het bestrijden van voortijdig onderwijsuitval in de aangewezen gemeente;

• – dat de aanwijzing van die betreffende gemeente voldoet aan de eisen van subsidiariteit en proportionaliteit.

De minister van OCW zal over het monitoren van het voortijdig schooluitval onder 18-plussers nadere afspraken maken met de gemeente.

Een jongvolwassene is in de eerste plaats zelf verantwoordelijk voor de keuzes die hij maakt. Toch staat de meerderjarigheid van de jongere er niet aan in de weg om een verlenging van de kwalificatieplichtige leeftijd in te voeren. Immers, indien voortijdig schoolverlaters geen verantwoordelijkheid nemen of dit niet op een maatschappelijk aanvaardbare manier invullen, kan dit overheidsingrijpen rechtvaardigen.

Wel lijkt op het moment dat een jongere de leeftijd van 18 jaar bereikt (meerderjarig) een generieke verlenging van de kwalificatieplicht echter nog moeilijk toepasbaar. De Raad van State heeft bij het voorstel tot invoering van een leerwerkplicht6 geadviseerd dat een generieke verlenging voor alle jongeren boven de 18 jaar disproportioneel kan zijn. Om die reden stelt het onderhavige wetsvoorstel een partiële verlengde kwalificatieplicht voor. Dit betekent dat de kwalificatieplicht niet geldt voor alle jongeren vanaf 18 jaar. Op basis van dit wetsvoorstel gaat het om jongeren die

• – op hun 18e jaar nog niet over een startkwalificatie beschikken;

• – niet ouder dan 21 jaar zijn;

• – jongeren die geen regelmatige of duurzame ontplooiingsactiviteiten verrichten (bijvoorbeeld jongeren die niet werken of met een baan van minder dan 12 uur in de week/geringe arbeidsinkomsten of die beschikken over een tijdelijk arbeidscontractvan zes maanden); en

• – niet naar school gaan.

De afbakening van deze doelgroep is in lijn met het advies van de Onderwijsraad en de Raad van State bij het wetvoorstel7. De Onderwijsraad gaf in haar advies in 2005 «Werk- en ervaringsonderwijs voor jongeren tot 23 jaar» aan dat er op dat moment 950.000 jongeren van 18 tot 23 jaar waren8. Geschat werd dat daarvan 37.000 jongeren onbekend waren bij overheidsinstanties en dus moeilijk bereikt kunnen worden. Zij zijn volgens de Onderwijsraad niet bekend op school, niet bij een CWI (Centrum voor Werk en Inkomen); omdat zij niet ingeschreven staan noch een uitkering ontvangen en vermoedelijk ook niet bij de belastingdienst. Een deel ervan wil wel werken, een ander deel niet. Op welke wijze deze jongeren dan in hun eigen levensonderhoud voorzien is niet bekend, maar dat zal niet in alle gevallen een maatschappelijk gewenste vorm zijn.

Het voorstel is om de kwalificatieplicht in eerste instantie te richten op bovengenoemde doelgroep, die op dit moment niet bereikt wordt door overheidsinstanties. Hierbij wordt de maximale leeftijd van 21 jaar gehanteerd als (voorlopig) eindpunt voor de verlengde kwalificatieplicht, omdat het grootste gedeelte van de huidige groep voortijdig schoolverlaters zich in de leeftijdscategorie van 18 tot 21 bevindt. Het zal hier vooral jongeren betreffen die het niet gemakkelijk zullen hebben in de samenleving. Het gaat immers om tienermoeders, jongeren uit gebroken en zeer onrustige gezinnen, jongeren afkomstig uit gezinnen met een lage sociaal-economische status, ontwortelden, kleine criminelen, enzovoort.

Zoals gezegd is op grond van dit voorstel niet iedere jongere boven de 18 jaar kwalificatieplichtig. Uitgezonderd is de jongere die ingevolge enige wettelijke bepaling niet in staat kan worden geacht om aan de kwalificatieplicht te voldoen. Dat wil zeggen jongeren die op lichamelijke of psychische gronden niet in staat zijn om een startkwalificatie te behalen («niet kunners»). Ook de jongeren in het bezit van een diploma of getuigschrift van de praktijkschool worden uitgesloten.

Uitgezonderd is voorts de jongere die reeds regelmatige en duurzame ontplooiingactiviteiten verricht. De gemeenteraad is bij verordening bevoegd om nadere inkleuring te geven aan dit begrip. Denk hierbij bijvoorbeeld aan het langdurig en intensief verrichten van mantelzorg of vrijwilligerswerk of heroriëntatie op studie of beroep. Maar ook kan bijvoorbeeld worden gedacht aan een (vaste) baan van meer dan 12 uur per week of inkomsten uit duurzaam zelfstandig ondernemerschap. Of jongeren die een uitkering ontvangen en al een scholingsplicht ingevolge de WWB hebben. De WWB biedt namelijk al de mogelijkheid om bijvoorbeeld de uitkering van jongeren tot 27 jaar te korten of in te houden in het geval deze niet voldoet aan die scholingsplicht.

Tot slot kunnen burgemeester en wethouders voor bepaalde gevallen of groepen van gevallen tegemoetkomen aan onbillijkheden van overwegende aard welke zich bij een plicht tot het behalen van een startkwalificatie kunnen voordoen. Bij deze beoordeling kunnen persoonlijke omstandigheden een rol spelen. Welke inspanning verricht de jongere zelf om zijn kansen op de arbeidsmarkt te vergroten? Staat de jongere ingeschreven bij het CWI? Welke taken vervult een jongere in een gezin? Het college van burgemeester en wethouders kunnen hieromtrent beleid opstellen. Het al dan niet verlenen van een individuele ontheffing staat open voor bezwaar en beroep.

Het voorstel het voorstel tot verhoging van de kwalificatieplichtige leeftijd wordt ondersteund door verschillende positieve grond- en mensenrechten, overige internationale verplichtingen en bepalingen uit de Grondwet.

In artikel 8 EVRM – waarin het recht op de persoonlijke levenssfeer is geformuleerd- wordt de positieve verplichting gelezen dat de overheid een recht op toegang tot de arbeid in de private sector moet garanderen. Tevens bevat het Europees Sociaal Handvest («ESH») en het Internationaal Verdrag inzake Economische, Sociale en Culturele Rechten («IVESCR») een recht op vrije arbeid. Gelet op de bepalingen in beide verdragen, dienen de Verdragspartijen te waarborgen dat de burger een goede positie op de arbeidsmarkt krijgt en die vervolgens ook behoudt. Uit artikel 13 IVESCR kan ook nog het recht op onderwijs worden afgeleid, dat volgens deze bepaling mede inhoudt het «een ieder in staat (…) stellen een nuttige rol te vervullen in een vrije samenleving (…)». Verder zijn artikelen 19 tot en met 23 uit de Grondwet relevant, omdat daarin bepalingen zijn opgenomen over de bevordering van welvaart, bestaanszekerheid, werkgelegenheid en het recht op onderwijs.

Op de overheid rust de verplichting om onderwijs te garanderen, de werkgelegenheid te bevorderen en om haar burgers in staat te stellen een goede positie te verkrijgen op de arbeidsmarkt. Daarnaast heeft Nederland zich op Europees niveau gecommitteerd aan verschillende educatieve doelstellingen, op basis waarvan inmiddels op nationaal niveau diverse wet- en regelgeving is ingevoerd. Een verhoging van de kwalificatieplichtige leeftijd kan worden beschouwd als een aanvulling op het huidige regelgevende kader voor voortijdig schoolverlaters.

De voorgestelde maatregelen vormen een geringe beperking op het recht op gelijke behandeling (woonplaatsbeginsel) en het recht op vrije arbeidskeuze. Er zijn geen ongeoorloofde beperkingen op grond- en mensenrechtengebied bij een verhoging van de kwalificatieplichtige leeftijd tot en met 19 jaar, mits de noodzakelijkheid en proportionaliteit van de maatregel voldoende worden onderbouwd.

Het Grotestedenbeleid is onder andere gericht op het voorkomen van voortijdig schooluitval in de stad. Dit is een proces met een lange adem. Het is niet acceptabel dat elke twee jaar een een grote groep jongeren die in omvang even groot is als een middelgrote stad zonder diploma naast de arbeidsmarkt komt te staan. Op dit moment zijn er ieder jaar 25.000 voortijdig schooluitvallers. Op korte termijn zijn er daarom extra maatregelen nodig om een verdere daling in te zetten. Alles moet uit de kast worden getrokken, want iedere voortijdig schooluitvaller er één te veel.

De in deze wet op te nemen bevoegdheden zijn noodzakelijk voor een gerechtvaardigd doel, namelijk het voorkomen van voortijdig schooluitval in gemeenten die reeds ernstig onder druk staan. Het voorstel voldoet aan de vereisten van subsidiariteit en proportionaliteit. In de procedure van aanwijzing van concrete gemeenten is bovendien nog een aantal (procedurele) waarborgen opgenomen. Zo moet de gemeenteraad bij het aanvragen van de aanwijzing van de gemeente voldoende aannemelijk maken, dat de voorgenomen aanwijzing noodzakelijk en geschikt is voor het bestrijden van voortijdig schooluitval onder 18-plussers, dat andere instrumenten geen of onvoldoende effect sorteren en dat die voorgenomen aanwijzing voldoet aan de eisen van proportionaliteit en subsidiariteit. Bovendien trekt de minister van OCW de aanwijzing van een gemeente in als niet langer wordt voldaan aan de hiervoor genoemde eisen. Tot slot is de partiële kwalificatieplicht niet van toepassing op alle jongeren, maar op een nader door de minister aan te wijzen doelgroep. De wet wordt tot slot geëvalueerd.

Uitvoering en sanctionering van deze partiële kwalificatieplicht ligt bij het gemeentebestuur. Hierbij kan worden aangesloten bij het reeds bestaande handhavingskader van de kwalificatieplicht, met dien verstande dat ervoor wordt gekozen om de verlengde kwalificatieplicht bestuursrechtelijk te handhaven met een bestuurlijke boete. Bij jong volwassenen ligt handhaving via het bestuursrecht meer in de reden. Bestuursrechtelijke handhaving is een lichter middel dat niet leidt tot een zogenoemd «strafblad» (registratie strafrechtelijke antecedenten). Doel is immers uiteindelijk het vergroten van de kansen van de jongeren op de arbeidsmarkt. Een strafrechtelijk handhavingstraject draagt hier niet positief aan bij. Bij de kwalificatieplicht voor 16 en 17 jarigen is het daarnaast vooral de ouder die via een strafrechtelijke boete gedwongen wordt om het kind dat niet naar school gaat weer terug naar school te leiden. Ook daar ligt een belangrijk verschil. Tot slot wordt de verlengde kwalificatieplicht niet landelijk ingevoerd maar alleen voor bepaalde gemeenten. Ook dat pleit ervoor om de handhaving bij de gemeente zelf neer te leggen en in één hand te houden, zodat bestuursrechtelijke handhaving door de gemeente voor de hand ligt. Handhaving geschiedt dan volledig op gemeentelijk niveau en vindt plaats door één en dezelfde (gemeentelijke) instantie.

De leerplichtambtenaar blijft de aangewezen toezichthouder. Indien blijkt dat de kwalificatieplichtige niet staat ingeschreven kan deze een onderzoek instellen, de jongere horen en hem bewegen de verplichtingen na te komen. Bij het niet nakomen van de verplichtingen tot het geregeld volgen van onderwijs kan een bestuurlijke boete worden opgelegd (ten hoogste het bedrag van de tweede categorie zoals bedoeld in het wetboek van strafrecht). Naar verwachting zal het aantal boetes gering zijn, waarmee de partiële verlengde kwalificatieplicht vooral fungeert als «stok achter de deur».

Burgemeester en wethouders doen jaarlijks een opgave aan de minister van de omvang en behandeling van het aan hen gemelde schoolverzuim in hun gemeente. Het hoofd doet jaarlijks een opgave aan de minister van de omvang van het schoolverzuim aan zijn school of instelling. Burgemeester en wethouders controleren, of de jongeren die als ingezetene in de basisregistratie personen zijn ingeschreven nog kwalificatieplichtig zijn.

Jadnanansing

Rog