Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Den Haag, 26 september 2016
Inleiding
Op 8 juni 2015 heeft de Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie toegezegd, in antwoord op vragen van het lid Gesthuizen respectievelijk van de leden Van Wijngaarden en Oosenbrug (Aanhangsel Handelingen II 2014/15, nrs. 2484 en 2485), om te onderzoeken of het wenselijk is om een specifieke openbaarmakingsplicht voor toezichtsgegevens en handhavingsbesluiten van de Autoriteit persoonsgegevens (hierna: AP) in de Wet bescherming persoonsgegevens (hierna: Wbp) op te nemen. Met deze brief doe ik de toezegging gestand en informeer ik u, mede namens de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, over mijn bevindingen en het vervolg. De brief is afgestemd met de AP.
Beleidsregels openbaarmaking door de AP
Naar aanleiding van de gewijzigde Wbp (meldplicht datalekken en uitbreiding bestuurlijke boetebevoegdheid), heeft de AP nieuwe Beleidsregels openbaarmaking vastgesteld.1 Deze beleidsregels zijn opgesteld met inachtneming van de Wet openbaarheid van bestuur (hierna: Wob). De Wob bevat bepalingen over informatieverstrekking door bestuursorganen uit eigener beweging over het beleid, de voorbereiding en de uitvoering daarvan (zgn. actieve openbaarmaking) en naar aanleiding van een verzoek om informatie van een burger (zgn. passieve openbaarmaking). De Beleidsregels openbaarmaking van de AP betreffen, op één bepaling na, de actieve openbaarmaking van informatie door de AP. De Beleidsregels bevatten materiële en procedurele regels inzake openbaarmaking van verschillende categorieën van informatie, te weten: definitieve bevindingen van (toezichts)onderzoek, handhavingsbesluiten, enkele overige besluiten, wetgevingsadviezen, zienswijzen van de AP en persberichten en mededelingen. De Beleidsregels bepalen dat het verschaffen van informatie achterwege blijft voor zover artikel 10 van de Wob of bijzondere omstandigheden zoals bedoeld in artikel 4:84 van de Algemene wet bestuursrecht zich hiertegen verzetten.
Bevindingen
De afgelopen jaren zijn voor verschillende toezichthouders specifieke openbaarheidsregelingen met betrekking tot toezichtsgegevens en handhavingsbesluiten tot stand gekomen. Nieuwe regelingen zijn bij het parlement aanhangig of nog in voorbereiding.2 De redenen die aan deze regelingen ten grondslag liggen zijn het belang van transparantie van het functioneren van de toezichthouder, de legitimatie van het overheidsoptreden, de bevordering van de naleving van regels en het informeren en beschermen van het publiek. Ik ben van mening dat deze redenen evenzeer voor de AP gelden. Openbaarmaking van toezichts- en handhavingsinformatie met betrekking tot privacyschendingen draagt bij aan vergroting van het privacybewustzijn en het belang van de naleving van de Wbp door gegevensverwerkende partijen, zowel in de private als de publieke sector.
Vervolg
Ik streef ernaar om een regeling terzake op te nemen in de in voorbereiding zijnde Uitvoeringswet bij de Algemene verordening gegevensbescherming, dan wel in een separaat wetsvoorstel tot wijziging van de Uitvoeringswet. De Algemene verordening gegevensbescherming bevat in artikel 58, zesde lid, ruimte voor een openbaarmakingsregeling. De verordening kent ook nieuwe bestuurlijke corrigerende maatregelen waarmee bij het ontwerpen van een openbaarheidsregeling rekening moet worden gehouden, zoals de waarschuwing en de berisping (artikel 58, tweede lid, onder a en b). Met de AP heb ik besproken dat goede elementen voor een openbaarmakingsregeling aan andere wetten zijn te ontlenen. Gelet op de met openbaarmaking na te streven doelen – bevorderen van privacybewustzijn en normnaleving – geef ik de voorkeur aan een zoveel mogelijk verplichtende regeling voor openbaarmaking van toezichtsgegevens en handhavingsbesluiten van de AP. Daarmee kunnen ook de uitvoeringslasten voor de AP zo beperkt mogelijk blijven. Daar waar noodzakelijk zal ruimte blijven voor de AP om na een belangenafweging om openbaarmaking achterwege te laten dan wel uit te stellen.
Wat het openbaarmaken van toezichtsgegevens betreft, overweeg ik in ieder geval om een uitzondering die in de huidige Beleidsregels wordt gemaakt, te continueren. Openbaarmaking van toezichtsgegevens blijft volgens de Beleidsregels achterwege indien de AP naar aanleiding van een overtreding van de Wbp een boeteonderzoek instelt en tot het opleggen van een bestuurlijke boete besluit. In dat geval volstaat de AP met de openbaarmaking van het boetebesluit en het daarbij behorende boeterapport.
De Minister van Veiligheid en Justitie, G.A. van der Steur