Nr. 7 VERSLAG

De leden van de PvdA-fractie hebben met belangstelling kennisgenomen van het voorliggend initiatiefwetsvoorstel. Zij delen de opvatting dat het van belang blijft dat Nederland zich blijft richten op de integratie van Nederlanders afkomstig uit Aruba, Curaçao en Sint-Maarten en op het verbeteren van arbeidsparticipatie en maatschappelijk bevorderende maatregelen. Deze leden zijn van mening dat voorkomen moet worden – zowel vanuit het oogpunt van de Antilliaanse Nederlanders zelf als vanuit het oogpunt van de Nederlandse samenleving – dat zich Antilliaanse Nederlanders zonder voldoende toekomstperspectief in Nederland vestigen en dat daarbij niet alleen het stellen van toegangseisen een middel kan zijn. Welke mogelijkheden ziet de initiatiefnemer om te bevorderen dat de kansen van Antilliaanse Nederlandse zowel op de eilanden als ook in Nederland zullen toenemen?

De aan het woord zijnde leden vragen of de initiatiefnemer zijn (concept)wetsvoorstel ter consulatie aan andere betrokken partijen, instanties of personen heeft voorgelegd. Zo ja, wat waren daarop de reacties? Zo nee, waarom niet? Heeft de initiatiefnemer met de kabinetten of staten van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten contact gehad? Zo ja, wat was de mening van deze organen over het conceptwetsvoorstel of het voorliggend wetsvoorstel? Zo nee, waarom niet en acht de initiatiefnemer deze meningen alsnog relevant voor de verdere behandeling van zijn wetsvoorstel in het Nederlandse parlement?

Deze leden vragen voorts of de initiatiefnemer al bekend is met de reactie van het parlement van Sint-Maarten op zijn wetsvoorstel? Wat is de mening van de initiatiefnemer over deze reactie? Ziet hij naar aanleiding daarvan aangrijpingspunten om zijn wetsvoorstel aan te passen? Zo ja, op welke manier? Zo nee, waarom niet?

Heeft de initiatiefnemer kennisgenomen van de standpunten van de fracties en onafhankelijke leden van de Staten van Aruba die zij op 4 september 2013 aan de Tweede Kamer hebben gestuurd? Kan de initiatiefnemer punt voor punt ingaan op de daarin geopperde bezwaren over zijn voorstel?

De leden van de PvdA-fractie hebben kennisgenomen van de reactie van het Overlegorgaan Caribische Nederlanders (OCaN) op het voorliggend wetsvoorstel. Heeft de initiatiefnemer zelf eerder contact gehad met het OCaN? Zo nee, waarom niet? Wat is de mening van de initiatiefnemer op de stelling van het OCaN dat er met zijn wetsvoorstel sprake is van raswetgeving en daarmee de introductie van apartheid? Kan de initiatiefnemer puntsgewijs ingaan op de overige punten die het OCaN noemt?

De aan het woord zijnde leden lezen in de memorie van toelichting dat er wordt verwezen naar de andere landen van het Koninkrijk die al een nationale toelatingsregeling hebben. Daarbij verwijst initiatiefnemer ook naar de uiteenlopende redenen die landen kunnen hebben bij het stellen van vestigingseisen. De initiatiefnemer gaat echter niet in op de omvang van de bevolking van de eilanden en de relatief grotere impact op de samenleving van de eilanden indien er een ongelimiteerde instroom van Nederlanders zou zijn toegestaan. Is het in het licht van de omvang van de eilanden niet beter voorstelbaar dat die eilanden toelatingseisen stellen dan Nederland (waar de van oorsprong Antilliaanse bevolking nog geen 1% van de totale bevolking uitmaakt)? Zijn in dat kader de vestigingseisen die de eilanden stellen niet eerder proportioneel ten opzichte van het gestelde doel dan Nederlandse vestigingseisen? Deze leden vragen tevens in te gaan op wat het parlement van Sint-Maarten in reactie op de initiatiefwet opmerkt over de nationale toelatingseisen die de eilanden hanteren, namelijk dat die toelatingseisen de economie van die landen moeten beschermen. Deelt de initiatiefnemer de mening dat de laatste toelatingseisen een andere aard hebben dan de toelatingseisen die de initiatiefnemer in zijn voorstel heeft opgenomen? Zo ja, in hoeverre zijn die verschillen van belang voor de proportionaliteit van de toelatingseisen die de initiatiefnemer voorstelt? Zo nee, waarom niet?

De leden van de PvdA-fractie lezen in de memorie van toelichting dat de initiatiefnemer een belangrijke reden om de vestiging te reguleren ziet in het voorkomen dat sociale voorzieningen onevenredig worden gebruikt door personen die op geen enkele wijze hebben bijgedragen aan de opbouw van de gemeenschappelijke welvaartsvoorzieningen in Nederland. Is de initiatiefnemer van mening dat dit ook zou moeten gelden voor Nederlanders die jarenlang buiten het Koninkrijk hebben gewoond en die zich in Nederland willen vestigen en evenmin aan de welvaartsvoorzieningen hebben bijgedragen? Zo nee, waarom niet en hoe rechtvaardigt de initiatiefnemer op dit punt het verschil tussen Nederlanders afkomstig van de Antillen en Nederlanders die zich buiten het Koninkrijk wonen?

Voornoemde leden vragen of de initiatiefnemer nog landen buiten het Koninkrijk bekend zijn die één nationaliteit en paspoort met andere landen delen en die vestigingseisen ten opzichte van elkaar kennen? Zo ja welke landen zijn dat en wat is de aard van de vestigingseisen? Is het de initiatiefnemer bekend of deze vestigingseisen aan het nationale recht van die landen of het internationale recht zijn getoetst? Zo ja, wat was de uitkomst daarvan?

De leden van de SP-fractie hebben kennisgenomen van het voorliggende wetsvoorstel en hebben hierover een aantal vragen en opmerkingen. Zij willen graag uiteengezet zien welke toelatingsregels de andere landen van het Koninkrijk hanteren en hoe en waarom deze verschillen met de voorwaarden in dit wetsvoorstel. Tevens is zoveel mogelijk aangesloten bij de toelatingsregels voor EU-burgers. Kan de initiatiefnemer uiteenzetten welke verschillen er zijn (en waarom) tussen onderhavige toelatingsregeling en die voor EU-burgers, behalve de vrije vestigingstermijn?

Deze leden willen tevens graag een reactie horen op de kritiek van het OCaN en de Staten van Sint-Maarten zoals verwoord in hun brieven van respectievelijk 29 en 30 augustus 2013 aan de Tweede Kamer. Op welke manier kan objectief worden vastgesteld dat de toegangsvoorwaarden effectief zijn waar het gaat om bijvoorbeeld het oplossen van een integratieprobleem? Kan daarom uitgebreider in worden gegaan op de proportionaliteit? Waarom is er in de ogen van de initiatiefnemer geen sprake van discriminatie en daarmee strijd met het Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van Rassendiscriminatie?

Voornoemde leden vragen of initiatiefnemer meent dat met dit wetsvoorstel geen afbreuk wordt gedaan aan paragraaf 3 van het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden (hierna: het Statuut), waarin onder andere is geregeld dat economische weerbaarheid wordt bevorderd door onderlinge hulp en bijstand. Zo nee, waarom niet?

Kan de initiatiefnemer reageren op de aanbevelingen over onder andere de aanpak van armoede, sociale uitsluiting en opvoeding in het Koninkrijk, zoals genoemd in het UNICEF-kinderrechtenrapport over de kinderrechten (2013)?

De leden van de D66-fractie hebben kennisgenomen van het onderhavige initiatiefwetsvoorstel. Uit de reacties van de landen van het Koninkrijk op het voorstel komt onmiskenbaar naar voren dat zij daar niet mee kunnen instemmen. Deze leden vragen of de initiatiefnemer uiteen kan zetten welke gevolgen het voorstel, mocht dit verheven worden tot wet, zal hebben voor de betrekkingen tussen de landen van het Koninkrijk en de samenwerking op het gebied van de bestrijding van goed bestuur, armoede, criminaliteit en werkloosheid. Voorts vragen deze leden de initiatiefnemer om aan te geven in hoeverre de medewerking van de andere landen in het Koninkrijk nodig is om de wet uit te kunnen voeren en hoe de regering zich volgens de initiatiefnemer van deze medewerking zou moeten verzekeren. Kan de initiatiefnemer uiteenzetten of en zo ja welke contacten hij gevoerd heeft met de vertegenwoordigers van de regeringen van andere landen in het Koninkrijk bij het opstellen van zijn initiatiefvoorstel?

De aan het woord zijnde leden hebben grote twijfels aan de evenredigheid en de effectiviteit van het middel van de vestigingseis voor de opgesomde problematiek. Kan initiatiefnemer nader uiteen zetten welke resultaten hij beoogt te behalen met deze wetgeving? Welke alternatieven die een minder vergaande inbreuk vormen op de fundamentele rechten van Nederlanders heeft de initiatiefnemer overwogen om deze doelstellingen te realiseren? Is het voorstel ter advies voorgelegd aan het College voor de Rechten van de Mens? Zo nee, is de initiatiefnemer bereid om dit alsnog te doen voor de parlementaire behandeling?

De leden van de D66-fractie zouden graag een toelichting willen op hoe artikel 43, tweede lid van Statuut (dat bepaalt dat het waarborgen van de fundamentele mensenrechten, de rechtszekerheid en het bestuur in alle landen van het koninkrijk een aangelegenheid van het Koninkrijk is) zich verhoudt tot het onderhavige voorstel? Nu in het voorstel onderscheid wordt gemaakt tussen Nederlanders op grond van etniciteit vragen deze leden of dit voorstel wel een louter Nederlandse aangelegenheid betreft en het voldoende is dat dit in een Nederlandse wet wordt geregeld. De aan het woord zijnde leden vragen de initiatiefnemer in te gaan op deze kwestie en te beargumenteren waarom niet gekozen is voor een initiatiefvoorstel van rijkswetgeving? Deze leden verwijzen onder andere naar wat hierover is uiteen gezet in het artikel van mr. Dr. Mito Croes in het Antilliaans Dagblad van dinsdag 20 augustus 2013. Heeft de initiatiefnemer kennisgenomen van dit artikel en zou hij op de hierin naar voren gebrachte argumenten willen reageren?

Voornoemde leden vragen voorts of de initiatiefnemer uitgebreider in kan gaan op de achtergrond van de toelatingseisen in andere landen van het Koninkrijk en hoe initiatiefnemer hierin de rechtvaardiging vindt om voor Nederland een vestigingseis in te stellen.

De leden van ChristenUnie-fractie hebben kennisgenomen van het wetsvoorstel dat voorziet in de regulering van de vestiging van Nederlanders van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten in Nederland. Zij constateren dat het wetsvoorstel een onderscheid maakt tussen Nederlanders op basis van hun afkomst of afstamming en hebben vragen over de uitgangspunten, de proportionaliteit en de effectiviteit van het wetsvoorstel. Deze leden vinden de gelijkwaardigheid van alle burgers in het Koninkrijk een belangrijk uitgangspunt bij het beoordelen van dit wetsvoorstel.

De aan het woord zijnde leden vragen de initiatiefnemer toe te lichten waarom hij het tot stand komen van rijkswetgeving op dit thema een verder onbegaanbare weg acht. Zij vragen de initiatiefnemer welke alternatieven hij zelf heeft onderzocht alvorens te kiezen voor deze nationale wetgeving.

De leden van de ChristenUnie-fractie lezen in de memorie van toelichting dat in andere landen van het Koninkrijk eveneens vestigingsregels gelden. Deze leden merken echter op dat de bevolkingsomvang en de beperkte oppervlakte van Aruba, Curaçao en Sint-Maarten een verklaring kan bieden voor de vestigingsregels die aldaar gelden voor Nederlanders uit andere landen van het Koninkrijk, namelijk enkel en alleen om de eigenheid van het land te behouden. Zij vragen de initiatiefnemer dit verschil, in het licht van zijn opvatting over artikel 3, eerste lid, sub f, van het Statuut te wegen, nu een dergelijke grondslag voor Nederland niet van toepassing is.

Voornoemde leden constateren dat de Raad van State eerder heeft geadviseerd dat de oplossing van de problemen niet mogelijk is zonder goede samenwerking tussen de regeringen van Nederland, Aruba, Curaçao en Sint-Maarten. De initiatiefnemer geeft te kennen het terugdringen van de problemen op de eilanden buiten de scope van dit voorstel te willen plaatsen. De leden van de ChristenUnie-fractie vragen de initiatiefnemer echter hoe hij desondanks een goede samenwerking voor ogen heeft, indien dit wetsvoorstel van kracht wordt. Zij vragen voorts om een reactie op de inbreng van de vertegenwoordigende organen in het Caribische deel van het Koninkrijk.

De leden van de SGP-fractie constateren dat voor de initiatiefnemer vooral het uitblijven van de Rijkswet personenverkeer (na eerdere pogingen) aanleiding is geweest het onderhavige wetsvoorstel in te dienen. Deze achtergrond laat onverlet dat initiatiefnemer ook voor het indienen van een Rijkswet had kunnen kiezen, zodat meteen een definitieve rijksbrede regeling getroffen had kunnen worden. Zij vernemen graag waarom hiervoor niet gekozen is.

Voorts vragen deze leden in hoeverre de betrokken landen van het koninkrijk bij de ontwikkeling van het wetsvoorstel inbreng hebben gehad. Zij lezen dat de initiatiefnemer geen problemen verwacht als gevolg van het wetsvoorstel, aangezien het om beperkte aantallen gaat. Desondanks kunnen zij zich voorstellen dat betrokkenheid van de landen waarop het wetsvoorstel betrekking heeft positief kan werken.

De leden van de PvdA-fractie lezen dat de initiatiefnemer van mening is dat het belang van integratie van Antilliaanse Nederlanders wordt ondergraven als er nieuwe personen die niet in hun levensonderhoud kunnen voorzien of die ernstige misdrijven plegen, zich in Nederland zou kunnen vestigen. Deze leden vragen waarom de initiatiefnemer verband ziet tussen enerzijds de integratie van de al in Nederland gevestigde Antilliaanse Nederlanders en anderzijds de komst van nieuwe Antilliaanse Nederlanders?

De aan het woord zijnde leden hebben ook kennisgenomen van het advies van de afdeling Advisering van de Raad van State (hierna: de Afdeling). Zij begrijpen dat de initiatiefnemer het wetsvoorstel naar aanleiding van dat advies drastisch heeft aangepast. De kritiek van de Afdeling was echter zo fundamenteel dat de aan het woord zijnde leden zich afvragen of het inmiddels gewijzigde wetsvoorstel nu wel de toets der kritiek zou kunnen doorstaan. Vooral op het punt van het onderscheid maken tussen Nederlanders en de juridische ruimte voor een toelatingsregeling vragen deze leden wat het oordeel van de Afdeling nu zou zijn. Deze leden hechten uiteraard aan een juridisch houdbaar wetsvoorstel in de zin van dat het een rechterlijke toets in Nederland of Europa doorstaat. Op grond waarvan is de initiatiefnemer van mening dat na de wijziging van het wetsvoorstel er nu wel juridische ruimte is voor een toelatingsregeling? Heeft de initiatiefnemer overwogen om zijn gewijzigd wetsvoorstel opnieuw aan de Afdeling voor te leggen? Zo ja, welke overwegingen had hij om het wetsvoorstel niet opnieuw aan de Raad voor te leggen? Zo nee, waarom heeft hij dat niet overwogen?

De leden van de PvdA-fractie constateren dat naar aanleiding van het advies van de Afdeling de initiatiefnemer zijn wetsvoorstel zodanig heeft gewijzigd dat in ieder geval voorkomen moet worden dat Antilliaanse Nederlanders in een nadeliger positie komen dan EU-burgers. Blijft er met het gelijkstellen van vestigingseisen aan Antilliaanse Nederlanders met EU-burgers niet toch sprake van het maken van onderscheid tussen Nederlanders? Wordt door het stellen van eisen aan een groep Nederlanders niet altijd per definitie onderscheid gemaakt? Zo ja, is dat onderscheid dan wel proportioneel ten opzichte van het gestelde doel? In dit licht verwijzen de aan het woord zijnde leden naar de elders gemaakte opmerkingen ten aanzien van de inspanningen om de integratie van Antilliaanse Nederlanders in Nederland te bevorderen. Acht de initiatiefnemer die mogelijkheden zodanig uitgeput dat enkel nog een toelatingsregeling en daarmee het maken van onderscheid tussen Nederlanders kan helpen om de integratie te bevorderen? Hoe oordeelt de initiatiefnemer de stelling van het OCaN dat minder ingrijpende maatregelen duurzamer bijdragen aan het terugdringen van uitkeringsafhankelijkheid en criminaliteit onder Caribische Nederlandse nieuwkomers? Deze leden verwijzen daarbij naar de brief die het OCaN stuurde aan de Tweede Kamer op 29 augustus 2013.

De leden van de CDA-fractie hebben kennisgenomen van de reactie van de initiatiefnemer op de kritische kanttekeningen die de Afdeling heeft geplaatst bij het oorspronkelijke voorstel. De initiatiefnemer heeft daarop zijn initiatiefwetsvoorstel, zoals hij zelf stelt, ingrijpend gewijzigd. De eisen die worden gesteld aan Nederlanders uit de landen Aruba, Curaçao en Sint-Maarten zijn in het gewijzigde voorstel gelijkgesteld met eisen gelden ten aanzien van EU-onderdanen. Daarnaast worden voorzieningen opgenomen voor teruggeleiding en vervalt strafbaarstelling van verblijf zonder verblijfsvergunning. Deze leden vragen of zij het nu zo moeten begrijpen dat de initiatiefnemer van mening is dat hij hiermee, en met enkele ander verduidelijkingen in de memorie van toelichting, volledig is tegemoet gekomen aan alle kritiekpunten van de Afdeling.

Voornoemde leden merken op dat dat de initiatiefnemer refereert aan een arrest van de Hoge Raad inzake de toelatingsregelingen die de andere landen van het Koninkrijk kennen. In het betreffende arrest stelt de Hoge Raad dat de bescherming van economische belangen van de Antilliaanse inwoners is aan te merken als een legitiem doel en dat het gebruikte middel niet disproportioneel is. De leden van de CDA-fractie vragen of de initiatiefnemer van oordeel is dat voor het treffen van een toelatingsregeling door Nederland de bescherming van de Nederlandse belangen van de openbare orde van eenzelfde zwaarwegendheid is te beschouwen als de bescherming van economische belangen.

De leden van de ChristenUnie-fractie missen de objectieve en redelijke rechtvaardiging die het maken van dit onderscheid tussen Nederlanders rechtvaardigt. Waardoor het beoogd te maken onderscheid op etnische gronden in strijd is met het Statuut, de Nederlandse Grondwet en verscheidene internationale verdragen. Genoemde leden vragen daarbij specifiek naar de omvang van het probleem dat de initiatiefnemer schetst.

Deze leden vragen de initiatiefnemer voorts toe te lichten welke waarde hij toekent aan het Statuut nu in dit wetsvoorstel de maatstaf van proportionaliteit wordt gelegd bij de rechten die EU-burgers in Nederland hebben, in plaats van de gelijkwaardigheid van alle burgers binnen het Koninkrijk der Nederlanden.

Het valt de leden van de PvdA-fractie op dat de initiatiefnemer er alsnog van af ziet om het verblijf zonder vestigingsvergunning strafbaar te stellen. Hij acht bij nader inzien het strafbaar stellen van een dergelijk verblijf niet effectief omdat het te weinig bijdraagt aan het beëindigen van het ongewenste verblijf. In plaats van de strafbaarstelling van verblijf zonder vestigingsvergunning van vergunningplichtige Antillianen, stelt de initiatiefnemer een terugkeergeleidingsregeling voor deze groep voor. Van deze regeling wordt alleen gebruik gemaakt indien er sprake is van een actuele en ernstige dreiging van de Nederlandse openbare orde. Wanneer is er sprake van een dergelijke dreiging? Begrijpen deze leden het goed dat als een persoon niet langer in staat is in zijn eigen onderhoud te voorzien, dat uiteindelijk geen reden voor teruggeleiding kan zijn?

Voorts vragen de aan het woord zijnde leden of de initiatiefnemer kan aangeven welk deel van de Antilliaanse Nederlanders die zonder vestigingsvergunning in Nederland zullen gaan verblijven uiteindelijk teruggeleid zullen moeten worden. Welk deel van de groep Antilliaanse Nederlanders zonder vestigingsvergunning zal zich kunnen onttrekken aan terugkeer en dus zonder een vestigingsvergunning toch blijvend of voor langere duur dan zes maanden in Nederland kunnen vestigen? In welke mate zal de voorgestelde terugkeerregeling er toe bijdragen dat Antilliaanse Nederlanders zonder eigen bron van inkomsten of met criminele antecedenten daadwerkelijk Nederland zullen verlaten? Welke middelen zijn er om Antilliaanse Nederlanders zonder een verplicht vestigingsvergunning op te sporen? Hoe groot schat de initiatiefnemer de effectiviteit van de terugkeerregeling in?

De leden van de SGP-fractie vragen in hoeverre het uitgangspunt van wederkerigheid voor initiatiefnemer leidend is, gezien de door initiatiefnemer ingediende motie (Kamerstuk 33 000-IV, nr. 21)

Voorts vragen deze leden in hoeverre het wetsvoorstel voldoende effectief is. Zij vragen een reactie op het risico dat veel Antilliaanse Nederlanders in strijd met de bedoeling en bepalingen van het wetsvoorstel informeel verblijf zullen houden bij bijvoorbeeld familieleden en vrienden, waardoor het nemen van maatregelen moeilijk zal zijn. Op welke wijze zijn zulke situaties tegen te gaan?

De leden van de VVD-fractie merken op dat de beschrijving van het derde en vierde lid van artikel 2 in de memorie van toelichting komt niet overeen met de wettekst. De wet zondert Nederlanders, geboren uit Europees-Nederlandse ouders uit in het derde lid en niet in het vierde lid zoals in de memorie van toelichting staat. Het vierde lid bepaalt dat de wet niet meer van toepassing is indien iemand vijf jaar vestiging heeft gehad op grond van deze wet, niet het derde zoals in de memorie van toelichting staat.

De wet zondert Nederlanders, geboren uit Europees-Nederlandse ouders uit. Met de ruime formulering van artikel 2, derde lid, valt een Nederlander geboren uit een Europees-Nederlandse ouder die slechts op vakantie was in de landen Aruba, Curaçao of Sint-Maarten ook onder de reikwijdte van dit artikel. Is dit de bedoeling of ligt een uitzondering specifiek voor de kinderen van Nederlandse uitgezondenen meer voor de hand?

Het is de leden van de PvdA-fractie niet duidelijk waarom Nederlanders geboren uit Europees-Nederlandse ouders van de wet en de daarin opgenomen toelatingseisen zijn uitgesloten. Waarom zouden deze Nederlanders, als zij niet in staat zijn in hun eigen onderhoud te voorzien of als zij een gevaar vormen voor de openbare orde, wel een vrij recht op vestiging in Nederland houden en Nederlanders afkomstig van de Aruba, Curaçao of Sint-Maarten niet? Geldt deze uitzondering alleen voor kinderen van Nederlandse uitgezondenen naar de genoemde landen of raakt het ook kinderen van Europees-Nederlandse ouders die om andere redenen in een van de genoemde landen zijn gaan wonen?

Voornoemde leden lezen merken ook op dat de wet niet van toepassing wordt op Nederlanders van wie de vader of moeder in het Europese deel van Nederland door afstamming of optie het Nederlanderschap heeft verkregen of aan wie het Nederlanderschap is verleend. Deze leden vragen of ook voor een kind dat in Nederland is geboren uit ouders die zelf het Nederlanderschap bezitten en op de Antillen geboren zijn, deze wet niet van toepassing zal zijn? Zo nee, waarom niet? Is het in dit geval van belang of de ouder het Nederlanderschap in het Europees deel van Nederland heeft gekregen? Zo ja, waarom zou dit van belang moeten zijn? Voorts nemen deze leden aan dat de uitzondering zoals opgenomen in artikel 2, derde lid, ook van toepassing is indien slechts één van beide ouders in het Europees deel van Nederland is geboren. Is deze aanname correct? Wordt er in het voorliggend wetsvoorstel op enige wijze onderscheid gemaakt tussen kinderen van Antilliaanse Nederlanders die op de Antillen zelf zijn geboren of kinderen van Antilliaanse Nederlanders die buiten het Koninkrijk zijn geboren? Zo ja, waar bestaat dat onderscheid dan uit en waarom wordt dat gemaakt? Wordt er in het voorliggend wetsvoorstel op enige wijze onderscheid gemaakt tussen kinderen van Antilliaanse Nederlanders die buiten het Koninkrijk zijn geboren en kinderen van Europese Nederlanders die buiten het Koninkrijk zijn geboren? Zo ja, waar bestaat dat onderscheid dan uit en waarom wordt dat gemaakt?

De leden van de VVD-fractie lezen in de memorie van toelichting dat in het tweede lid enkele uitzonderingen worden geregeld. Ook deze uitzonderingen zijn ontleend aan de regels die gelden ten aanzien van EU-onderdanen. Echter, deze alinea is overbodig geworden door de daaropvolgende alinea. Voorts komt de beschrijving van het derde, vierde en vijfde lid van artikel 7 in de memorie van toelichting niet overeen met de wettekst. In het tweede lid worden de afwijzingsgronden opgesomd en niet in het derde lid, zoals in de memorie van toelichting staat. Het derde lid bevat een hardheidsclausule, niet het vierde lid zoals in de memorie van toelichting staat. Het vierde lid heeft betrekking op de nadere uitwerking van regels in lagere regelgeving, niet het vijfde zoals in de memorie van toelichting staat. In de wettekst heeft artikel 7 geen vijfde lid.

De aan het woord zijnde leden merken op dat de aanvrager over voldoende middelen van bestaan dient te beschikken om te voorkomen dat hij en zijn gezinsleden tijdens hun verblijf ten laste komen van de bijstand. Waarom wordt hier alleen gesproken over de bijstand? Waarom is dit niet ruimer geformuleerd in «ten laste van de openbare kas» of «publieke middelen»?

Deze leden vragen voorts op welke wijze bestanden worden gekoppeld om ervoor te zorgen dat er bij een beroep op de publieke middelen beoordeeld wordt of er daarmee sprake is van een intrekkingsgrond van de vergunning. Hoe wordt geregeld dat er bij een beroep op de publieke middelen eerst getoetst wordt of dit beroep gevolgen heeft voor het verblijfsrecht alvorens getoetst wordt of aanspraak gemaakt kan worden op publieke middelen? Is er een dusdanige koppeling tussen bestanden dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) een signaal krijgt dat er een beroep op de publieke middelen wordt gedaan die mogelijk effect kan hebben op het verblijfsrecht?

De leden van de VVD-fractie merken op dat de student zekerheid dient te verschaffen dat hij beschikt over toereikende bestaansmiddelen. Welk normbedrag is voor deze categorie het uitgangspunt? Hoe verhoudt dit zich tot de eis dat de aanvrager moet beschikken over voldoende middelen van bestaan voor zichzelf en zijn gezinsleden? Hoe toont de student dit aan? Wat voor verklaring wordt bedoeld?

De aan het woord zijnde leden merken op dat het mogelijk is om toelating tot vestiging te vragen bij een vreemdeling die legaal in Nederland verblijft. Geldt dit voor alle vormen van legaal verblijf, ook als dit een verblijf op grond van een tijdelijk verblijfsdoel (bijvoorbeeld op medische gronden) betreft?

De leden van de SP-fractie constateren dat artikel 7, eerste lid, sub a gaat over werknemers en zelfstandigen en sub b over de middelen van bestaan. Wat wordt bedoeld met «beschikken»? Gaat het hier over maandelijks inkomen of puur over het voorhanden hebben van bepaald vermogen? In sub a staan ook wat betreft minimale inkomsten minder vergaande voorwaarden voor toelating dan onder b. Is sub b dan niet eigenlijk overbodig? Hoe staan sub a en b eigenlijk in verhouding tot elkaar? Welke persoonlijke omstandigheden kunnen er onder sub b toe nopen dat de bestaansmiddelen, ondanks het feit dat niet wordt voldaan aan het relevante netto-normbedrag, toch moeten worden beschouwd als toereikend?

Moet er onder sub b sprake zijn van een zorgverzekering die is afgesloten in het Europese Nederland? Hoe zit het met aanvragen voor zorgtoeslag en andere toeslagen? Wanneer heeft een student beschikking over toereikende bestaansmiddelen? Ziet de toereikendheid ook op de duur van de studie?

De leden van de SP-fractie constateren dat waar op pagina 10 en 11 van de memorie van toelichting wordt gesproken over het derde, vierde en vijfde lid waarschijnlijk wordt gedoeld op het tweede, derde en vierde lid van artikel 7.

Voornoemde leden vragen met betrekking tot het tweede lid van artikel 7 of er concrete voorbeelden kunnen worden genoemd van de klemmende redenen van humanitaire aard, het belang van Nederland, de onderlinge landsbetrekkingen of de internationale betrekkingen die tot afwijzing van toelating kunnen leiden. Kan voorts worden aangegeven wat bij de uitleg van het begrip «openbare orde» wordt bedoeld met «een patroon van crimineel gedrag en persoonlijke omstandigheden». Is hier sprake van een veelpleger? Wordt er dan bij de invulling van het begrip «veelpleger» aangesloten bij de uitleg zoals vermeld op de website van de rijksoverheid?1 Wanneer heeft iemand zijn hoofdverblijf verplaatst? Hoe kan dat worden beoordeeld binnen zes maanden?

De leden van de VVD-fractie merken op dat op een aanvraag binnen drie maanden wordt beslist. Waarom is gekozen voor een termijn van drie maanden? Heeft de initiatiefnemer overwogen aan te sluiten bij de Algemene wet bestuursrecht?

De leden van de SP-fractie constateren dat er een termijn van hooguit zes maanden geldt waarin kan worden beslist op de vergunningaanvraag. Hieruit begrijpen de leden dat het raadzaam is dat Nederlanders van overzeese gebiedsdelen direct bij aanvang van de vrije termijn van zes maanden een aanvraag indienen. Worden zij hier ook over ingelicht? Zo ja, op welke wijze? Wat gebeurt er als een persoon pas na vijf maanden aan één van de vier voorwaarden voldoet, omdat bijvoorbeeld dan pas werk is gevonden? Hoe snel wordt een vergunningaanvraag afgewezen als (nog) niet aan één van de voorwaarden is voldaan? Of krijgt iemand nog tot afloop van de vrije termijn de tijd om aan de voorwaarden te voldoen om onnodige stapeling van procedures te voorkomen?

De leden van de D66-fractie zouden een uitgebreidere toelichting willen zien op artikel 17 dat het mogelijk maakt om Nederlanders die geen strafbaar feit hebben gepleegd de vrijheid te ontnemen. Bovendien vragen zij hoe dit voorstel zich verhoudt tot de visie en de wens van het kabinet om vreemdelingenbewaring alleen in te zetten als ultimum remedium. Bestaan hiertoe internationale verplichtingen?

Deze leden vragen voorts hoe het wetsvoorstel gehandhaafd zal worden en welke kosten deze activiteiten met zich mee zullen brengen voor de rijksoverheid, gemeenten en in andere landen in het Koninkrijk?

Ten slotte verzoeken zij om een toelichting op welke kosten en administratieve lasten dit voorstel met zich mee zal brengen, voor zowel de overheid als voor de Nederlanders.