Nr. 7 NOTA VAN WIJZIGING

1. Het eerste lid komt te luiden:

1. In deze wet en de daarop berustende bepalingen wordt verstaan onder:

a. zorg:

1°. zorg of dienst als omschreven bij of krachtens de Zorgverzekeringswet of de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten;

2°. handelingen op het gebied van de gezondheidszorg als bedoeld in artikel 1 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg, die niet zijn begrepen onder 1°, ook indien die handelingen een andere strekking hebben dan het bevorderen of bewaken van de gezondheid van de cliënt;

b. cliënt: natuurlijke persoon die zorg vraagt of aan wie zorg wordt verleend;

c. zorgverlener: natuurlijke persoon die in persoon beroepsmatig zorg verleent;

d. niet-geregistreerde zorgverlener: zorgverlener die niet staat ingeschreven in een register als bedoeld in artikel 3 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg, noch een beroep uitoefent waarvan de opleiding krachtens artikel 34, eerste lid, van die wet is geregeld of aangewezen;

e. solistisch werkende zorgverlener: zorgverlener die, anders dan in opdracht van een zorgaanbieder of opdrachtnemer van een zorgaanbieder, zorg verleent;

f. zorgaanbieder:

1°. de natuurlijke persoon die, het verband van natuurlijke personen dat of de rechtspersoon die bedrijfsmatig zorg doet verlenen;

2°. de solistisch werkende zorgverlener;

g. melding: een schriftelijk of elektronisch bericht aan een ingevolge deze wet met toezicht belaste ambtenaar over:

1°. het functioneren van de zorg of de kwaliteitsborging van een zorgaanbieder;

2°. het professioneel functioneren van een zorgverlener;

3°. een product of apparaat dat toepassing vindt in de zorg, of het handelen van het bij dat product of apparaat betrokken bedrijf;

h. calamiteit: een niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van de zorg en die tot de dood van een cliënt of een ernstig schadelijk gevolg voor een cliënt heeft geleid;

i. geweld in de zorgrelatie: seksueel binnendringen van het lichaam van of ontucht met een cliënt, alsmede geweld jegens een cliënt, door iemand die voor de zorgaanbieder werkzaam is, door iemand die werkzaam is voor een rechtspersoon die in opdracht van een zorgaanbieder zorg verleent dan wel door een andere cliënt met wie de cliënt gedurende het etmaal of een dagdeel in een accommodatie van de zorgaanbieder verblijft;

j. zorgplan: de op grond van een wettelijke verplichting schriftelijk of elektronisch als zodanig vastgelegde uitkomsten van hetgeen met de cliënt dan wel een persoon als bedoeld in artikel 4 is besproken met betrekking tot de zorgverlening en de daarmee samenhangende aspecten;

k. dossier: de schriftelijk of elektronisch vastgelegde gegevens met betrekking tot de verlening van zorg aan een cliënt;

l. Onze Minister: Onze Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

3. Het vijfde lid komt te luiden:

5. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kan worden bepaald dat delen van deze wet niet van toepassing zijn ten aanzien van doventolkzorg, farmaceutische zorg, hulpmiddelenzorg, verstrekking van verpleegartikelen en vervoer als omschreven bij of krachtens de Zorgverzekeringswet of de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten.

4. Het achtste lid komt te luiden:

8. Op een zorgaanbieder die zorg levert als bedoeld in het eerste lid, onderdeel a, 2°, zijn slechts de artikelen 5, tweede lid, 13 tot en met 17, 19 en 27 tot en met 30 van toepassing, indien hij:

a. een solistisch werkende zorgverlener is die als niet-geregistreerde zorgverlener werkzaam is;

b. een zorgaanbieder is als bedoeld in het eerste lid onderdeel f, 1°, die uitsluitend zorg doet verlenen door niet-geregistreerde zorgverleners.

5. In het negende lid wordt «In afwijking van het eerste lid, onderdeel b, 1°» vervangen door «In afwijking van het eerste lid, onderdeel f, 1°» en wordt «natuurlijke personen» vervangen door: zorgverleners.

1. Het tweede lid komt te luiden:

2. Een zorgaanbieder als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel f, 1°, doet de zorg slechts verlenen door zorgverleners of opdrachtnemers met wie hij een schriftelijke overeenkomst heeft gesloten die waarborgt dat zij zich bij hun werkzaamheden laten leiden door de op de zorgaanbieder rustende wettelijke verplichtingen en de regels die de zorgaanbieder heeft vastgesteld omtrent de zorgverlening. De eis van schriftelijkheid geldt niet met betrekking tot een arbeidsovereenkomst.

2. Onder vernummering van het derde lid tot vierde lid wordt na het tweede lid een nieuw derde lid ingevoegd, luidende;

3. Een overeenkomst als bedoeld in het tweede lid treedt niet in de verantwoordelijkheid van de zorgverlener die voortvloeit uit de voor hem geldende professionele standaard.

3. Het vierde lid (nieuw) komt te luiden:

4. De zorgaanbieder vergewist zich ervan dat de wijze waarop zorgverleners die zorg verlenen aan zijn cliënten, in het verleden hebben gefunctioneerd, niet in de weg staat aan het inzetten van de zorgverleners bij het verlenen van zorg.

4. Na het vierde lid wordt een lid toegevoegd, luidende:

5. De zorgaanbieder is in het bezit van een verklaring omtrent het gedrag als bedoeld in artikel 28 van de Wet justitiële en strafvorderlijke gegevens voor de zorgverleners die zorg verlenen aan zijn cliënten en voor andere personen dan zorgverleners die beroepsmatig met zijn cliënten in contact kunnen komen, welke niet eerder dan drie maanden voor het tijdstip waarop betrokkene voor de zorgaanbieder ging werken, is afgegeven.

2. Het tweede lid komt te luiden:

2. De verplichtingen worden nagekomen jegens de in het eerste lid bedoelde personen, tenzij die nakoming niet verenigbaar is met de zorg van een goed zorgverlener en de betrokken zorgverlener daarover een andere zorgverlener heeft geraadpleegd.

1. Voor zover dit noodzakelijk is voor de goede werking van de systematische bewaking, beheersing en verbetering van de kwaliteit van de zorg, worden in een register als bedoeld in artikel 10, tweede lid, zonder toestemming van de betrokkene, persoonsgegevens verwerkt betreffende intern gemelde incidenten, waaronder gegevens betreffende de gezondheid.

2. De zorgaanbieder stelt schriftelijk een interne procedure vast, waarin stapsgewijs wordt aangegeven hoe wordt omgegaan met signalen van incidenten. De zorgaanbieder bevordert de kennis en het gebruik van de procedure.

3. De in het tweede lid bedoelde procedure is zodanig dat zij er redelijkerwijs aan bijdraagt dat zo snel en adequaat mogelijk bescherming kan worden geboden of maatregelen kunnen worden genomen, en waarborgt dat van persoonsgegevens geen kennis kan worden genomen door anderen dan de functionaris of functionarissen die met de behandeling van signalen van incidenten zijn belast.

4. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kan worden vastgesteld uit welke elementen de procedure in ieder geval bestaat.

5. Degene die op grond van een wettelijk voorschrift of op grond van zijn beroep tot geheimhouding is verplicht, kan, zonder toestemming van de cliënt, overeenkomstig de vastgestelde procedure aan de daartoe aangewezen functionaris de gegevens, daaronder begrepen persoonsgegevens, gegevens betreffende de gezondheid en andere bijzondere persoonsgegevens als bedoeld in de Wet bescherming persoonsgegevens, verstrekken die noodzakelijk zijn te achten om een incident te onderzoeken.

6. Gegevens in het register, bedoeld in artikel 10, tweede lid, betreffende intern gemelde incidenten, behoudens die met betrekking tot een calamiteit of geweld in de zorgrelatie, kunnen niet in een civielrechtelijke, strafrechtelijke, bestuursrechtelijke of tuchtrechtelijke procedure als bewijs worden gebruikt, noch kan een disciplinaire maatregel, een bestuurlijke sanctie of een bestuurlijke maatregel daarop worden gebaseerd. In afwijking van de eerste volzin kunnen de gegevens voor het strafrechtelijk bewijs worden gebruikt indien zij redelijkerwijs niet op een andere manier kunnen worden verkregen.

7. De gegevens in het register, bedoeld in artikel 10, tweede lid, betreffende intern gemelde incidenten, zijn niet openbaar.

8. De zorgaanbieder die zorg draagt voor een register als bedoeld in artikel 10, tweede lid, is de verantwoordelijke in de zin van artikel 1, onderdeel d, van de Wet bescherming persoonsgegevens voor dat register.

1. De zorgaanbieder doet onverwijld melding van:

a. iedere calamiteit die bij de zorgverlening heeft plaatsgevonden;

b. geweld in de zorgrelatie;

c. de opzegging, ontbinding of niet-voortzetting van een overeenkomst als bedoeld in artikel 2, tweede lid, met een zorgverlener op grond van zijn oordeel over de wijze van functioneren van de zorgverlener.

2. De zorgaanbieder en de zorgverleners die voor hem werkzaam zijn, verstrekken bij en naar aanleiding van een melding als bedoeld in het eerste lid aan de ingevolge deze wet met toezicht belaste ambtenaar de gegevens, daaronder begrepen persoonsgegevens, gegevens betreffende de gezondheid en andere bijzondere persoonsgegevens als bedoeld in de Wet bescherming persoonsgegevens, die voor het onderzoeken van de melding noodzakelijk zijn.

Artikel 24, tweede lid, komt te luiden:

2. Onder anderen dan de cliënt zijn niet begrepen de zorgverlener die rechtstreeks betrokken is bij de zorgverlening en de zorgverlener die optreedt als vervanger van de zorgverlener van de cliënt, voor zover de verstrekking noodzakelijk is voor de door hen in dat kader te verrichten werkzaamheden.

Artikel 26, tweede lid, komt te luiden:

2. Onder anderen dan de cliënt zijn niet begrepen de zorgverlener die rechtstreeks betrokken is bij de zorgverlening en de zorgverlener die optreedt als vervanger van de zorgverlener van de cliënt, voor zover de verstrekking noodzakelijk is voor de door hen in dat kader te verrichten werkzaamheden.

4. In de regeling, bedoeld in het eerste lid, is voorts geregeld op welke wijze de cliëntenraad wordt betrokken bij de voorbereiding van een besluit inzake:

a. wijziging van de doelstelling of de grondslag van de zorgaanbieder;

b. het aangaan van een fusie waarbij de zorgaanbieder is betrokken;

c. overdracht van de zeggenschap over de zorg of een onderdeel daarvan.

3. Ingevoegd wordt een nieuw vijfde lid, luidende:

5. Indien de zorgaanbieder zorg verleent als omschreven bij of krachtens de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten die verblijf van de cliënt in een accommodatie gedurende het etmaal met zich brengt, is in de regeling, bedoeld in het eerste lid, voorts geregeld op welke wijze de cliëntenraad wordt betrokken bij:

a. de voorbereiding van een besluit tot ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing van een accommodatie;

b. de selectie en benoeming van personen die leiding geven aan degenen die zorg verlenen aan cliënten.

1. De zorgaanbieder verstrekt aan de cliëntenraad of cliëntenraden tijdig en, desgevraagd, schriftelijk de inlichtingen en gegevens die deze voor de vervulling van hun taak redelijkerwijs nodig hebben.

2. Indien de zorgaanbieder zorg verleent als omschreven bij of krachtens de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten die verblijf van de cliënt in een accommodatie gedurende het etmaal met zich brengt, omvatten de in het eerste lid bedoelde inlichtingen tevens zijn visie op de huisvesting van de cliënten voor de lange termijn.

3. Voorts verstrekt de zorgaanbieder de cliëntenraad of cliëntenraden ten minste eenmaal per jaar algemene gegevens omtrent het beleid dat in het verstreken tijdvak is gevoerd en in het komende jaar zal worden gevoerd.

1. Het eerste lid komt te luiden:

1. De zorgaanbieder stelt de cliëntenraad of cliëntenraden in de gelegenheid advies uit te brengen over elk voorgenomen besluit dat betrekking heeft op:

a. de onderwerpen, genoemd in artikel 33, vierde lid;

b. een gehele of gedeeltelijke beëindiging dan wel een belangrijke uitbreiding van de zorgverlening of een belangrijke wijziging in de organisatie van de zorgverlening;

c. een profielschets voor de benoeming van de leden van het toezichthoudend orgaan en de leden van het bestuur van de zorgaanbieder;

d. de vaststelling van de begroting en de jaarrekening van de zorgaanbieder.

e. het algemene beleid met betrekking tot de toelating van cliënten tot de zorgverlening en de beëindiging daarvan, en met betrekking tot de geestelijke verzorging van en de maatschappelijke bijstand aan cliënten;

f. het algemene beleid ter zake van kwaliteit, veiligheid en hygiëne;

g. het algemene beleid ter zake van voedingsaangelegenheden van algemene aard en recreatiemogelijkheden of ontspanningsmogelijkheden voor de cliënten;

h. de procedure voor het opstellen en bespreken van zorgplannen;

i. een profielschets voor de benoeming van personen als bedoeld in artikel 28, tweede lid, onderdeel b;

j. een regeling als bedoeld in de artikelen 28, eerste lid, en 33, eerste lid, alsmede andere regelingen van algemene aard, die specifiek betrekking hebben op de cliënten;

3. Ingevoegd wordt een nieuw tweede lid, luidende:

2. Indien de zorgaanbieder zorg verleent als omschreven bij of krachtens de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten die verblijf van de cliënt in een accommodatie gedurende het etmaal met zich brengt, stelt hij de cliëntenraad of cliëntenraden voorts in de gelegenheid advies uit te brengen over elk voorgenomen besluit dat betrekking heeft op:

a. het onderwerp, genoemd in artikel 33, vijfde lid, onderdeel a;

b. het algemene huisvestingsbeleid ten aanzien van voor de zorgverlening bedoelde accommodaties;

c. de inrichting van voor de zorgverlening bedoelde accommodaties bij ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing;

d. een sociaal plan voor cliënten bij ingrijpende verbouwing of nieuwbouw van voor de zorgverlening bedoelde accommodaties of verhuizing naar een andere voor de zorgverlening bedoelde accommodatie;

2. Onder vernummering van het tweede lid tot vierde lid worden twee nieuwe leden ingevoegd, luidende:

2. De zorgaanbieder richt de in het eerste lid bedoelde stukken zodanig in dat de gegevens omtrent de kwaliteit van de zorgverlening voor eenieder vergelijkbaar zijn met de gegevens van andere zorgaanbieders van dezelfde categorie. De zorgaanbieder gebruikt daartoe de vergelijkingsinformatie die door Onze Minister beschikbaar wordt gesteld.

3. Zorgaanbieders verstrekken, teneinde Onze Minister in de gelegenheid te stellen tot het beschikbaar stellen van de vergelijkingsinformatie, bedoeld in het tweede lid, periodiek gegevens aan Onze Minister.

2. Na het vierde lid (nieuw) wordt een lid toegevoegd, luidende:

5. De zorgaanbieder maakt de stukken, bedoeld in het eerste en vierde lid, openbaar.

1. Bij regeling van Onze Minister, voor zover nodig in overeenstemming met Onze Ministers die het mede aangaat, worden de gegevens aangewezen die zorgaanbieders verstrekken ter voldoening aan artikel 44, derde lid. In die regeling wordt tevens geregeld op welke tijdstippen de zorgaanbieders de gegevens verstrekken.

2. In de in het eerste lid bedoelde regeling kan:

a. nader worden geregeld welke gegevens worden opgenomen in de stukken, bedoeld in artikel 44, eerste en vierde lid, alsmede op welke wijze de gegevens worden opgenomen;

b. worden bepaald dat bij de regeling aangewezen categorieën van zorgaanbieders de gegevens, bedoeld in artikel 44, derde lid, op een in de regeling aangewezen wijze bij hem of een door hem aan te wijzen instantie indienen.

3. Artikel 44, tweede en derde lid, en het eerste en tweede lid zijn van overeenkomstige toepassing op de informatie die zorgaanbieders openbaar maken op grond van artikel 38 van de Wet marktordening gezondheidszorg en de informatie, bedoeld in artikel 13.

4. Onze Minister stelt een regeling als bedoeld in het eerste of tweede lid, voor zover dit van belang is voor de informatie, bedoeld in het derde lid, vast na overleg met de Nederlandse Zorgautoriteit, genoemd in de Wet marktordening gezondheidszorg.

1. De in artikel 58 bedoelde ambtenaren zijn belast met het onderzoeken van meldingen van zorgaanbieders als bedoeld in artikel 12 en andere meldingen, teneinde vast te stellen of sprake is van een situatie die voor de veiligheid van cliënten of de zorg een ernstige bedreiging kan betekenen, of met het oog op het belang van een goede zorg anderszins noodzaakt tot nader onderzoek.

2. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gesteld omtrent:

a. de wijze waarop een melding wordt gedaan en de gegevens, die de melding ten minste bevat;

b. de wijze waarop een melding wordt onderzocht, en de termijnen waarbinnen aan de melder en andere betrokkenen schriftelijk wordt medegedeeld dat de melding nader wordt onderzocht dan wel niet nader wordt onderzocht dan wel wat de uitkomst van het onderzoek is;

c. de gevallen waarin nader onderzoek van een melding achterwege blijft;

d. de wijze waarop het onderzoek, buiten de gevallen, bedoeld onder c, wordt afgesloten en daarover informatie wordt verstrekt aan de melder en andere betrokkenen.

3. Voor zover bij het onderzoeken van een melding gegevens van een cliënt ter beschikking van het Staatstoezicht op de Volksgezondheid zijn gekomen, ter zake waarvan de betrokken zorgverlener uit hoofde van zijn beroep tot geheimhouding verplicht is, geldt gelijke verplichting voor de ambtenaren van het Staatstoezicht jegens anderen dan de cliënt.

4. Indien het Staatstoezicht op de volksgezondheid vaststelt dat sprake is van een van de in het eerste lid bedoelde situaties, neemt hij passende maatregelen, het in kennis stellen van justitiële autoriteiten daaronder begrepen.

2. Toegevoegd wordt een tweede lid, luidende:

2. Onze Minister is bevoegd een last onder dwangsom op te leggen aan de zorgaanbieder en de zorgverlener die voor hem werkzaam is, die geen gegevens verstrekt als bedoeld in artikel 12, tweede lid, of geen medewerking verleent aan de inzage van dossiers als bedoeld in artikel 58, vijfde lid.

In artikel 1 komt onderdeel c te luiden:

c. zorgaanbieder:

1°. de natuurlijke persoon die, het verband van natuurlijke personen dat of de rechtspersoon die bedrijfsmatig zorg doet verlenen;

2°. de natuurlijke persoon die in persoon beroepsmatig zorg verleent, anders dan in opdracht van een zorgaanbieder als bedoeld in onderdeel 1° of van een opdrachtnemer van zodanige zorgaanbieder;.

1. In onderdeel L komt subonderdeel 2 te luiden:

2. Het tweede lid komt te luiden:

2. De in de artikelen 96, tweede lid, 97, 98, 99 en 101 strafbaar gestelde feiten zijn overtredingen.

2. In onderdeel M wordt aan artikel 103 een vierde lid toegevoegd, luidende:

4. Onder vroegere veroordeling als bedoeld in dit artikel wordt mede verstaan een vroegere veroordeling door een strafrechter in een andere lidstaat van de Europese Unie wegens feiten soortgelijk aan de feiten, bedoeld in de artikelen 96 en 97.

1. De Wet toelating zorginstellingen wordt ingetrokken.

2. Het College bouw zorginstellingen, bedoeld in artikel 19 van de Wet toelating zorginstellingen, zoals die wet luidde tot het tijdstip van inwerkingtreding van deze wet, wordt tot een bij koninklijk besluit te bepalen tijdstip gehandhaafd ten behoeve van de liquidatie van dat college en ter afwikkeling van de uit genomen beschikkingen voortvloeiende procedures. De artikelen 19 tot en met 31 van de Wet toelating zorginstellingen blijven op het college van toepassing.

3. Uiterlijk op het ingevolge het tweede lid vastgestelde tijdstip worden de archiefbescheiden van het College bouw zorginstellingen, bedoeld in het tweede lid, behoudens voor zover die nadat is voldaan aan de artikelen 3 en 5 van de Archiefwet 1995, worden overgebracht naar de algemene rijksarchiefbewaarplaats, overgedragen aan Onze Minister.

4. Artikel 18 van de Wet toelating zorginstellingen blijft van toepassing ten aanzien van de instellingen waarop dat artikel op de dag voorafgaande aan de intrekking van de Wet toelating zorginstellingen van toepassing was, met dien verstande dat waar in artikel 18 het College sanering wordt genoemd, wordt gelezen: de Nederlandse Zorgautoriteit.

Artikel 1, eerste lid, onderdeel e, 1°, komt te luiden:

1°. de natuurlijke persoon die, het verband van natuurlijke personen dat of de rechtspersoon die bedrijfsmatig zorg doet verlenen in het verband van een instelling, zijnde een in de maatschappij als zelfstandige eenheid optredend organisatorisch verband waarin zorg wordt verleend;.

1. In artikel 2, eerste lid, van de Ambtenarenwet wordt de zinsnede «– de voorzitter en de leden van het College bouw zorginstellingen en het College sanering zorginstellingen, bedoeld in de Wet toelating zorginstellingen» vervangen door: – de voorzitter en de leden van het College bouw zorginstellingen, bedoeld in artikel 67 van de Wet cliëntenrechten zorg.

2. Met ingang van het ingevolge artikel 67, tweede lid, vastgestelde tijdstip vervalt in artikel 2, eerste lid, van de Ambtenarenwet de zinsnede: – de voorzitter en de leden van het College bouw zorginstellingen, bedoeld in artikel 67 van de Wet cliëntenrechten zorg;.

Onder vernummering van het tweede lid tot derde lid wordt in artikel 12.6 een nieuw tweede lid ingevoegd, luidende:

2. De raad van bestuur wijst uit zijn midden een of meer leden aan die is of zijn belast met de zorg voor de kwaliteit als bedoeld in hoofdstuk 2 van de Wet cliëntenrechten zorg.

Onder psychiatrisch ziekenhuis wordt verstaan:

1°. een psychiatrisch ziekenhuis als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onder h, van de Wet bijzondere opnemingen in psychiatrische ziekenhuizen;

2°.een psychiatrische afdeling van een academisch ziekenhuis;.

Artikel 1, onderdeel m, 1°, komt te luiden:

1°. de natuurlijke persoon die, het verband van natuurlijke personen dat of de rechtspersoon die bedrijfsmatig zorg doet verlenen in het verband van een instelling, zijnde een in de maatschappij als zelfstandige eenheid optredend organisatorisch verband waarin zorg wordt verleend;.

In dit hoofdstuk wordt verstaan onder:

a. maatschappelijke ondersteuning: maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, openbare geestelijke gezondheidszorg, verslavingsbeleid en huishoudelijke verzorging;

b. aanbieder:

1°. de natuurlijke persoon, het verband van natuurlijke personen of de rechtspersoon, die bedrijfsmatig maatschappelijke ondersteuning doet verlenen (door een of meer natuurlijke personen of rechtspersonen);

2°. de natuurlijke persoon die beroepsmatig in persoon maatschappelijke ondersteuning verleent, en niet behoort tot de personen die zulks doen in opdracht van een aanbieder als bedoeld in onderdeel 1° dan wel van een rechtspersoon die in opdracht van een aanbieder maatschappelijke ondersteuning verleent;

c. beroepskracht: een natuurlijke persoon die aan een cliënt maatschappelijke ondersteuning verleent in opdracht van een aanbieder als bedoeld onder b, 1°, dan wel van een rechtspersoon die in opdracht van een aanbieder maatschappelijke ondersteuning verleent;

d. cliënt: de persoon die maatschappelijke ondersteuning ontvangt;

e. calamiteit: een niet-beoogde of onverwachte gebeurtenis, die betrekking heeft op de kwaliteit van de maatschappelijke ondersteuning en die tot de dood van een cliënt of een ernstig schadelijk gevolg voor een cliënt heeft geleid;

f. seksueel misbruik: elke vorm van ongewenste interactie van seksuele aard;.

Onze Minister neemt in het openbare register, bedoeld in artikel 43 van de Wet cliëntenrechten zorg, de in dat artikel genoemde gegevens op van:

a. de aanbieders als bedoeld in artikel 12a, onder b, 1°, die openbare geestelijke gezondheidszorg, verslavingsbeleid of huishoudelijke verzorging doen verlenen;

b. de aanbieders als bedoeld in artikel 12a, onder b, 2°, die beroepsmatig openbare geestelijke gezondheidszorg, verslavingsbeleid of huishoudelijke verzorging verlenen, anders dan op grond van een arbeidsovereenkomst met een cliënt.

1. De aanbieder, bedoeld in artikel 12d, dient, tenzij hij slechts openbare geestelijke gezondheidszorg, verslavingsbeleid of huishoudelijke verzorging verleent op grond van arbeidsovereenkomsten met cliënten, jaarlijks vóór 1 juni bij Onze Minister een verslag in waarin hij verantwoording aflegt van het beleid dat hij in het afgelopen kalenderjaar heeft gevoerd ter uitvoering van de artikelen 12d tot en met 12h en van de kwaliteit van de maatschappelijke ondersteuning die hij in dat jaar heeft verleend.

2. De aanbieder, bedoeld in artikel 12i dient, tenzij hij slechts maatschappelijke ondersteuning verleent op grond van arbeidsovereenkomsten met cliënten of maatschappelijke ondersteuning doet verlenen door minder dan elf personen, jaarlijks vóór 1 juni bij Onze Minister een verslag in van de uitvoering van paragraaf 3.

3. De aanbieder, bedoeld in artikel 12l dient jaarlijks vóór 1 juni bij Onze Minister een verslag in van de uitvoering van paragraaf 4.

4. Bij ministeriële regeling wordt bepaald welke gegevens in de verslagen moeten worden opgenomen, op welke wijze die gegevens moeten worden opgenomen en op welke wijze zij moeten worden ingediend.

1. De aanbieder, bedoeld in artikel 12d, draagt zorg voor systematische bewaking, beheersing en verbetering van de kwaliteit van de maatschappelijke ondersteuning.

2. De verplichting van het eerste lid houdt, de aard en omvang van de maatschappelijke ondersteuning in aanmerking genomen, in:

a. het op systematische wijze verzamelen en registreren van gegevens betreffende de kwaliteit van de ondersteuning;

b. het aan de hand van de gegevens, bedoeld onder a, op systematische wijze toetsen of de wijze van uitvoering van artikel 12e leidt tot goede ondersteuning;

c. het op basis van de uitkomst van de toetsing, bedoeld onder b, zonodig veranderen van de wijze waarop artikel 12e wordt uitgevoerd.

1. De aanbieder van maatschappelijke ondersteuning doet aan de ingevolge artikel 26a met het toezicht belaste ambtenaren onverwijld melding van:

a. iedere calamiteit die bij het verlenen van de maatschappelijke ondersteuning heeft plaatsgevonden;

b. seksueel misbruik waarbij een cliënt is betrokken.

2. De aanbieder verstrekt bij en naar aanleiding van een melding als bedoeld in het eerste lid aan de ingevolge deze wet met toezicht belaste ambtenaar de gegevens, daaronder begrepen persoonsgegevens, gegevens betreffende de gezondheid en andere bijzondere persoonsgegevens als bedoeld in de Wet bescherming persoonsgegevens, die voor het onderzoeken van de melding noodzakelijk zijn.

1. De aanbieder die maatschappelijke ondersteuning verleent of doet verlenen in opdracht van het college van burgemeester en wethouders, treft schriftelijk een regeling voor een effectieve en laagdrempelige opvang en afhandeling van klachten over gedragingen jegens een cliënt in het kader van de verlening van maatschappelijke ondersteuning

2. De regeling is, rekening houdende met de aard van de maatschappelijke ondersteuning en de categorie van cliënten waaraan zij wordt verleend, zodanig ingericht dat:

a. klachten kunnen worden ingediend door cliënten en door nabestaanden van een overleden cliënt;

b. de klager desgewenst gratis met informatie, advies en bemiddeling wordt ondersteund door een daartoe door de aanbieder aangewezen geschikte persoon met wie de klager op eenvoudige wijze in contact kan treden en die niet handelt dan met toestemming van de klager;

c. klachten zorgvuldig worden onderzocht en de wijze van behandeling zoveel mogelijk is gericht op het voorkomen van geschillen;

d. de klager zoveel mogelijk op de hoogte wordt gehouden van de voortgang van de behandeling;

e. een persoon als bedoeld onder b, die in dienst is van de aanbieder, niet uit hoofde van zijn functie door de aanbieder wordt benadeeld;

f. klachten, rekening houdende met de aard van de klacht, zo spoedig mogelijk, doch uiterlijk binnen zes weken na indiening, worden afgehandeld, met dien verstande dat de aanbieder in bijzondere omstandigheden deze termijn met ten hoogste vier weken kan verlengen, waarvan schriftelijk mededeling wordt gedaan aan de klager;

g. de klager een schriftelijke mededeling van de aanbieder ontvangt waarin met redenen omkleed is aangegeven tot welk oordeel het onderzoek van de klacht heeft geleid, welke beslissingen de aanbieder over en naar aanleiding van de klacht heeft genomen en binnen welke termijn maatregelen waartoe is besloten, zullen zijn gerealiseerd.

3. In de regeling kan worden bepaald dat zij niet van toepassing is op klachten voor zover deze betrekking hebben op geleden schade.

4. De aanbieder die niet behoort tot de aanbieders, bedoeld in artikel 12l, stelt de regeling vast in overeenstemming met een representatief te achten organisatie van cliënten.

5. De aanbieder brengt de regeling alsmede een wijziging daarvan op een daarvoor geschikte wijze onder de aandacht van de cliënten.

1. De aanbieder, bedoeld in artikel 12i, is aangesloten bij een door een of meer representatief te achten cliëntenorganisaties en door een of meer representatief te achten organisaties van aanbieders ingestelde geschilleninstantie, die tot taak heeft geschillen over gedragingen van een aanbieder jegens een cliënt in het kader van de verlening van maatschappelijke ondersteuning, te beslechten en die voldoet aan de eisen, gesteld in het tweede lid.

2. De geschilleninstantie oefent haar werkzaamheden uit op basis van een schriftelijke regeling, die waarborgt dat:

a. aan de instantie een geschil kan worden voorgelegd door personen als bedoeld in artikel 12i, tweede lid, onder a:

1°. die na de indiening van een klacht bij de aanbieder niet tijdig een oordeel hebben ontvangen als bedoeld in artikel 12i, tweede lid, onder g, dan wel een klacht in tweede aanleg willen laten beoordelen;

2°. voor wie behandeling van een klacht overeenkomstig artikel 12i niet gewaarborgd was door het ontbreken van een regeling als bedoeld in dat artikel;

3°. van wie in redelijkheid niet kan worden verlangd dat zij onder de gegeven omstandigheden een klacht bij de aanbieder indienen;

4°. omtrent door hen geleden schade;

b. aan de instantie een geschil kan worden voorgelegd door een stichting of vereniging met volledige rechtsbevoegdheid, mits met dat geschil een belang in het geding is dat de stichting of vereniging volgens haar statuten behartigt;

c. de instantie bevoegd is over een geschil bij wege van bindend advies een uitspraak te doen, alsmede een vergoeding van geleden schade toe te kennen tot in ieder geval € 25 000,–;

d. de instantie op korte termijn een uitspraak doet in gevallen waarin dat, gelet op de aard van het geschil en de daarbij betrokken belangen, aangewezen is te achten;

e. de instantie de uitspraken over de aan haar voorgelegde geschillen openbaar maakt, in zodanige vorm dat zij niet tot personen herleidbaar zijn, behoudens voor zover het de aanbieder betreft.

3. De aanbieder brengt de mogelijkheid om geschillen aan de instantie voor te leggen alsmede een wijziging daarin op daarvoor geschikte wijze onder de aandacht van de cliënten.

1. De aanbieder die maatschappelijke opvang, vrouwenopvang of huishoudelijke verzorging doet verlenen in opdracht van het college van burgemeester en wethouders en daartoe een onderneming in stand houdt in de zin van artikel 1, eerste lid, onderdeel c, van de Wet op de ondernemingsraden, waarin in de regel meer dan tien personen werkzaam zijn, treft schriftelijk een regeling voor de medezeggenschap van de cliënten van de onderneming die hij in stand houdt.

2. De regeling is zodanig ingericht dat:

a. door de aanbieder een cliëntenraad wordt ingesteld die is belast met de behartiging van de gemeenschappelijke belangen van de cliënten van de onderneming;

b. de cliëntenraad, rekening houdend met de aard van de maatschappelijke ondersteuning en de categorieën van cliënten waaraan zij wordt verleend, redelijkerwijs representatief is te achten voor de cliënten van de onderneming,

c. is geregeld hoeveel leden de cliëntenraad heeft en op welke wijze en voor welke termijn benoeming plaats vindt.

3. Indien de aanbieder de maatschappelijke ondersteuning zodanig heeft georganiseerd dat daarbij sprake is van meerdere te onderscheiden onderdelen, voorziet de regeling erin dat, indien zulks voor die onderdelen in redelijkheid aangewezen is te achten:

a. naast of in plaats van de in het tweede lid bedoelde cliëntenraad een of meer cliëntenraden worden ingesteld die:

1°. zijn belast met de behartiging van de gemeenschappelijke belangen van de cliënten van elk van die onderdelen en

2°. rekening houdend met de aard van de maatschappelijke ondersteuning en de categorieën van cliënten waaraan zij wordt verleend, redelijkerwijs representatief is te achten voor de cliënten van die onderdelen,

b. is geregeld hoeveel leden zodanige cliëntenraden hebben en op welke wijze en voor welke termijn benoeming plaats vindt en

c. de taken van en de verdeling van de bevoegdheden over de onderscheiden cliëntenraden zijn geregeld.

4. In de regeling, bedoeld in het eerste lid, is voorts geregeld op welke wijze de cliëntenraad wordt betrokken bij de voorbereiding van een besluit inzake:

a. een wijziging van de doelstelling of de grondslag van de aanbieder,

b. een fusie waarbij de aanbieder is betrokken,

c. een overdracht van de zeggenschap over de maatschappelijke ondersteuning of een onderdeel daarvan en

d. een ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing van een accommodatie.

5. De aanbieder treft de voorzieningen die op grond van de regeling noodzakelijk zijn voor de benoeming van de leden van de cliëntenraad of cliëntenraden. De aanbieder treft zodanige voorzieningen opnieuw telkens wanneer een cliëntenraad gedurende twee jaren niet heeft gefunctioneerd wegens het ontbreken van het in de regeling vastgestelde aantal leden.

6. Een cliëntenraad regelt schriftelijk zijn werkwijze met inbegrip van zijn vertegenwoordiging in en buiten rechte. De cliëntenraad zendt een kopie van de regeling van zijn werkwijze aan de aanbieder.

7. De aanbieder brengt de door hem vastgestelde regeling alsmede een wijziging daarvan op daarvoor geschikte wijze onder de aandacht van de cliënten.

1. De aanbieder, bedoeld in artikel 12l, is verplicht de cliëntenraad het gebruik toe te staan van de voorzieningen waarover hij als zodanig kan beschikken en die de cliëntenraad voor de vervulling van zijn taak redelijkerwijs nodig heeft.

2. De kosten die redelijkerwijs noodzakelijk zijn voor de vervulling van de taak van de cliëntenraad, waaronder begrepen de kosten die verband houden met het voorleggen van een geschil over de toepassing van de artikelen 12l tot en met 12p aan de vertrouwenscommissie, bedoeld in artikel 12q, komen ten laste van de aanbieder.

3. Met inachtneming van het eerste lid komen de kosten van het voeren van rechtsgedingen door een cliëntenraad slechts ten laste van de aanbieder, indien hij van de te maken kosten vooraf in kennis is gesteld.

4. De aanbieder kan in overeenstemming met de cliëntenraad de kosten die de cliëntenraad in enig jaar zal maken, vaststellen op een bepaald bedrag, dat de cliëntenraad naar eigen inzicht kan besteden. Kosten waardoor het hier bedoelde bedrag zou worden overschreden, komen slechts ten laste van de aanbieder voor zover hij in het dragen daarvan toestemt.

5. In rechtsgedingen tussen de aanbieder en de cliëntenraad kan de cliëntenraad niet in de proceskosten worden veroordeeld.

1. De aanbieder, bedoeld in artikel 12l, stelt de cliëntenraad of cliëntenraden in de gelegenheid advies uit te brengen over elk voorgenomen besluit dat betrekking heeft op:

a. de onderwerpen, genoemd in artikel 12l, vierde lid;

b. het algemene huisvestingsbeleid ten aanzien van voor de verlening van maatschappelijke ondersteuning bedoelde accommodaties;

c. een programma van eisen met betrekking tot een accommodatie en de inrichting daarvan bij ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing van een accommodatie;

d. een gehele of gedeeltelijke beëindiging dan wel een belangrijke uitbreiding van de verlening van maatschappelijke ondersteuning of een belangrijke wijziging in de organisatie daarvan;

e. het algemene beleid met betrekking tot de toelating van cliënten tot de verlening van maatschappelijke ondersteuning en de beëindiging daarvan, en met betrekking tot de geestelijke verzorging van en de maatschappelijke bijstand aan cliënten;

f. het algemene beleid ter zake van kwaliteit, veiligheid en hygiëne;

g. het algemene beleid ter zake van voedingsaangelegenheden van algemene aard en recreatiemogelijkheden of ontspanningsmogelijkheden voor de cliënten;

h. een profielschets voor de benoeming van de leden van het toezichthoudend orgaan en de leden van het bestuur van de aanbieder;

i. een profielschets voor de benoeming van personen als bedoeld in artikel 12i, tweede lid, onder b;

j. een regeling als bedoeld in de artikelen 12i, eerste lid, en 12l, eerste lid, alsmede andere regelingen van algemene aard, die specifiek betrekking hebben op de cliënten;

k. de vaststelling van de begroting en de jaarrekening van de aanbieder.

2. De aanbieder vraagt het advies op een zodanig tijdstip dat het van wezenlijke invloed kan zijn op het te nemen besluit.

3. Een cliëntenraad is bevoegd de aanbieder ook op eigen initiatief te adviseren inzake de in het eerste lid bedoelde onderwerpen en andere onderwerpen die voor cliënten van belang zijn.

4. Indien een aanbieder deel uitmaakt van een groep in de zin van artikel 24b van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en de rechtspersoon die aan het hoofd staat van de groep, geen aanbieder is, stelt de aanbieder de cliëntenraad of cliëntenraden in de gelegenheid aan hem advies uit te brengen over een voorgenomen besluit van het bestuur van de rechtspersoon die aan het hoofd staat van de groep, dat ingrijpende gevolgen heeft voor die aanbieder.

1. De aanbieder, bedoeld in artikel 12l, neemt geen besluit dat afwijkt van een schriftelijk door een cliëntenraad uitgebracht advies zonder dat hij daarover met die raad overleg heeft gepleegd.

2. Tenzij de aanbieder een besluit moet nemen krachtens een wettelijk voorschrift, neemt hij geen besluit dat afwijkt van een door een cliëntenraad ter zake op zijn verzoek of ongevraagd uitgebracht advies over de onderwerpen, genoemd in artikel 12o, eerste lid, onder c, e tot en met j.

3. De aanbieder doet van een besluit inzake een onderwerp waarover een cliëntenraad advies heeft uitgebracht, schriftelijk en, voor zover hij van dat advies afwijkt, onder opgave van redenen, mededeling aan die raad.

1. De aanbieder, bedoeld in artikel 12l, is aangesloten bij een door een of meer representatief te achten cliëntenorganisaties en door een of meer representatief te achten organisaties van aanbieders ingestelde commissie van vertrouwenslieden, die tot taak heeft te bemiddelen en zonodig een bindende uitspraak te doen, en die voldoet aan de eisen, gesteld in het tweede lid.

2. De commissie van vertrouwenslieden oefent haar werkzaamheden uit op basis van een schriftelijke regeling, die waarborgt dat:

a. een cliënt aan de commissie een geschil kan voorleggen over de toepassing van de artikelen 12l tot en met 12p;

b. de aanbieder aan de commissie kan vragen toestemming te geven voor het nemen van een voorgenomen besluit ten aanzien van een onderwerp, genoemd in artikel 12p, tweede lid, dat afwijkt van een daarover door een cliëntenraad schriftelijk uitgebracht advies.

3. In een geval als bedoeld in het tweede lid, onder b, geeft de commissie van vertrouwenslieden toestemming om het besluit te nemen, indien het advies van de cliëntenraad onredelijk is, of indien de aanbieder zwaarwegende redenen heeft om het voorgenomen besluit te nemen.

4. Een besluit van de aanbieder, genomen in strijd met artikel 12p, tweede lid, is nietig indien:

a. de aanbieder van de commissie van vertrouwenslieden geen toestemming heeft gekregen om het voorgenomen besluit te nemen, en

b. de cliëntenraad tegenover de aanbieder schriftelijk een beroep op de nietigheid heeft gedaan binnen een maand nadat de aanbieder hem zijn besluit heeft meegedeeld dan wel, bij gebreke van deze mededeling, de cliëntenraad is gebleken dat de aanbieder uitvoering of toepassing geeft aan zijn besluit.

1. Met het toezicht op de naleving van de artikelen 12a tot en met 12q zijn belast de ambtenaren van het Staatstoezicht op de volksgezondheid.

2. Artikel 58, vierde tot en met zesde lid, van de Wet cliëntenrechten zorg is van overeenkomstige toepassing.

3. De artikelen 58a juncto artikel 1, eerste lid, onderdeel g, en 62 van de Wet cliëntenrechten zorg zijn van overeenkomstige toepassing op meldingen, waaronder begrepen meldingen als bedoeld in artikel 12h.

4. Artikel 60 van de Wet cliëntenrechten zorg is van overeenkomstige toepassing met betrekking tot de artikelen 12d tot en met 12g.

5. Artikel 61 van de Wet cliëntenrechten zorg is van overeenkomstige toepassing met betrekking tot de artikelen 12c, 12i, 12j en 12l tot en met 12q, dan wel een krachtens het vierde lid gegeven aanwijzing of bevel.

Aan artikel 16 worden, onder vervanging van de punt aan het slot van onderdeel f door een puntkomma, drie onderdelen toegevoegd, luidende:

g. toezicht op de uitvoering van de artikelen 46 en 47 van de Wet cliëntenrechten zorg;

h. uitvoering van de artikelen 56c en 56d en toezicht op de afwikkeling daarvan;

i. uitvoering van het in artikel 67, vierde lid, van de Wet cliëntenrechten zorg genoemde artikel 18 van de Wet toelating zorginstellingen en toezicht op de naleving van die bepaling.

2. Toegevoegd wordt een nieuw achtste lid, luidende:

8. De zorgautoriteit stelt de regels, bedoeld in het zevende lid, vast na overleg met Onze Minister.

1. De zorgautoriteit neemt besluiten over de financiële gevolgen van:

a. wijziging of opheffing van de vestigingsplaats van een centrale post als bedoeld in artikel 1, eerste lid, van de Wet ambulancevervoer of sanering van ambulancevervoer ingeval een vergunning is ingetrokken op grond van artikel 12, eerste lid, van die wet;

b. beëindiging van de uitvoering van bijzondere medische verrichtingen of beëindiging van het gebruik van apparatuur op grond van artikel 6, vijfde lid, van de Wet op bijzondere medische verrichtingen.

2. De instantie die een besluit heeft genomen als bedoeld in het eerste lid, onderdeel a of b, doet daarvan onverwijld afschrift toekomen aan de zorgautoriteit.

3. De zorgautoriteit kan besluiten:

a. dat subsidie wordt verstrekt ter voorziening in de financiële gevolgen van een besluit als bedoeld in het eerste lid;

b. dat de financiële gevolgen van een besluit als bedoeld in het eerste lid, een positief saldo voor de betrokkene inhouden, in welk geval de zorgautoriteit kan besluiten dat het saldo wordt gestort in het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten, genoemd in artikel 89 van de Wet financiering sociale verzekeringen.

1. Een beschikking tot subsidievaststelling wordt niet genomen dan nadat het College zorgverzekeringen hierover is gehoord.

2. Van besluiten als bedoeld in het eerste lid doet de zorgautoriteit mededeling aan Onze Minister.

3. De betaling van de subsidie of het voorschot geschiedt door het College zorgverzekeringen ten laste van het Algemeen Fonds Bijzondere Ziektekosten. Bij regeling van Onze Minister kunnen hierover nadere regels worden gesteld.

4. Bij of krachtens algemene maatregel van bestuur kunnen regels worden gesteld met betrekking tot:

a. hetgeen onder financiële gevolgen van sanering moet worden verstaan;

b. de hoogte, de opbouw en wijze van berekening van de subsidie;

c. de aanvraag van de subsidie en de besluitvorming daarover;

d. de voorwaarden waaronder de subsidie wordt verleend;

e. de verplichtingen van de subsidieontvanger;

f. de vaststelling van de subsidie;

g. de betaling en terugvordering van de subsidie en het verlenen van voorschotten;

h. de storting van een positief saldo op grond van artikel 56c, derde lid, onderdeel b.

Aan artikel 57, eerste lid wordt, onder vervanging van de punt aan het slot van onderdeel c door een puntkomma, een onderdeel toegevoegd, luidende:

d. het uitoefenen van de bevoegdheid, bedoeld in de artikelen 56c en 56d.

1. De Nederlandse Zorgautoriteit, genoemd in artikel 3 van de Wet marktordening gezondheidszorg, verder te noemen: zorgautoriteit, is de rechtsopvolger onder algemene titel van het College sanering zorginstellingen, bedoeld in artikel 32 van de Wet toelating zorginstellingen, zoals die wet luidde tot het tijdstip van inwerkingtreding van deze wet.

2. Besluiten van het College sanering zorginstellingen worden na inwerkingtreding van deze wet aangemerkt als besluiten van de zorgautoriteit.

3. Met ingang van de datum van inwerkingtreding van deze wet zijn de personeelsleden van het College sanering zorginstellingen in dienst van de zorgautoriteit aangesteld. Daarbij worden hun arbeidsvoorwaarden als geheel zoveel mogelijk op een gelijk niveau gesteld met de arbeidsvoorwaarden die verbonden waren aan hun dienstbetrekking bij het College sanering zorginstellingen. Bij ministeriële regeling kunnen regels worden gesteld omtrent het in dit lid bepaalde.

2. Het tweede en derde lid komen te luiden:

2. Het bestuur van de veiligheidsregio en de ambulancevervoerders en andere zorgaanbieders, bedoeld in het eerste lid, maken schriftelijke afspraken over de inzet van deze ambulancevervoerders en zorgaanbieders bij de uitvoering van hun taak en op de voorbereiding daarop.

3. De ambulancevervoerders en andere zorgaanbieders, bedoeld in het eerste lid, verstrekken het bestuur van de veiligheidsregio alle informatie over hun inzet en de voorbereiding daarop door toezending van de stukken, bedoeld in artikel 44 van de Wet cliëntenrechten zorg.

Aan artikel 446 wordt een vijfde lid toegevoegd, luidende:

5. Bepalingen van deze afdeling en bepalingen van de Wet cliëntenrechten zorg die betrekking hebben op handelingen op het gebied van de geneeskunst, zijn naast elkaar van toepassing, behoudens voor zover deze bepalingen niet wel verenigbaar zijn of de strekking daarvan in verband met de aard van de rechtsbetrekking zich tegen toepassing verzet.

Artikel 74, vierde lid, van de Wet structuur uitvoeringsorganisatie werk en inkomen komt te luiden:

4. Onverminderd het eerste tot en met derde lid zijn de artikelen 22, tweede lid, en 24 van de Wet cliëntenrechten zorg en artikel 464 van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek voor zover het betreft de overeenkomstige toepassing van de artikelen 457 en 464, tweede lid, onderdeel b, van Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek niet van toepassing, indien in verband met de uitvoering van deze wet handelingen worden verricht op het gebied van de zorg in de zin van de Wet cliëntenrechten zorg, dan wel op het gebied van de geneeskunst in de zin van afdeling 7.7.5 van het Burgerlijk Wetboek, door personen voor wie het in het eerste lid vervatte verbod geldt.

1. In het eerste lid komen de onderdelen e en f te luiden:

e. vertegenwoordiger: een persoon als bedoeld in artikel 4, eerste lid, van de Wet cliëntenrechten zorg;

f. zorgaanbieder: zorgaanbieder als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onderdeel f, van de Wet cliëntenrechten zorg die zorg verleent als bedoeld in het vierde lid;.

Artikel 5, eerste lid, komt te luiden:

1. De zorgaanbieder legt zo spoedig mogelijk, doch in elk geval binnen zes weken na de aanvang van de zorg, na overleg met de cliënt of zijn vertegenwoordiger een zorgplan schriftelijk of elektronisch vast. Indien de cliënt of zijn vertegenwoordiger niet tot het in de eerste zin bedoelde overleg bereid zijn, houdt de zorgaanbieder bij de vastlegging en bij de evaluatie of de actualisering van het zorgplan zoveel mogelijk rekening met de veronderstelde wensen en de bekende mogelijkheden en beperkingen van de cliënt.

Artikel 15, eerste lid, komt te luiden:

1. De zorgaanbieder die onvrijwillige zorg verleent, dan wel in een accommodatie opname en verblijf biedt aan cliënten die opgenomen zijn met toepassing van artikel 16, eerste lid, artikel 19, eerste lid, artikel 24, eerste lid, of artikel32, eerste lid, verstrekt Onze Minister, ter opneming in het openbare register, bedoeld in artikel 43 van de Wet cliëntenrechten zorg, de naam of een andere aanduiding en het adres van de accommodatie waar onvrijwillige zorg wordt verleend.

Onderdeel m komt te luiden:

m. zorgaanbieder: zorgaanbieder als bedoeld in artikel 1, eerste lid, onder f, 1°, van de Wet cliëntenrechten zorg die forensische zorg doet verlenen;.

2. Toegevoegd wordt een tweede lid, luidende:

2. Artikel 2, vierde lid, geldt niet met betrekking tot personen die op het tijdstip van inwerkingtreden van deze wet werkzaam zijn voor de zorgaanbieder of voor een rechtspersoon die in opdracht van een zorgaanbieder zorg verleent.

1. De aanbieder, bedoeld in artikel 12l van de Wet maatschappelijke ondersteuning, stelt binnen een jaar na het tijdstip van inwerkingtreding van dat artikel een regeling vast als bedoeld in dat artikel.

2. De aanbieder, bedoeld in artikel 12l van de Wet maatschappelijke ondersteuning, sluit zich binnen drie maanden na het tijdstip van inwerkingtreding van artikel 12q van die wet aan bij een commissie van vertrouwenslieden als bedoeld in dat artikel.

3. De aanbieder, bedoeld in artikel 12l van de Wet maatschappelijke ondersteuning, die een commissie van vertrouwenslieden als bedoeld in artikel 10 van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen heeft ingesteld respectievelijk bij zodanige commissie is aangesloten, houdt die commissie respectievelijk zijn aansluiting daarbij in stand zolang dat noodzakelijk is met het oog op artikel 79, tweede lid, doch in elk geval tot het tijdstip waarop hij heeft voldaan aan artikel 12q van de Wet maatschappelijke ondersteuning.

4. Tot het tijdstip waarop een regeling als bedoeld in artikel 12l van de Wet maatschappelijke ondersteuning van kracht is geworden, wordt een cliëntenraad, ingesteld op grond van artikel 2 van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen voor de toepassing van de artikelen 12m tot en met 12q van de Wet maatschappelijke ondersteuning aangemerkt als cliëntenraad, ingesteld op grond van artikel 12l, tweede lid, van die wet.

5. Indien er geen cliëntenraad is als bedoeld in artikel 2 van de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen, stelt de aanbieder, bedoeld in artikel 12l van de Wet maatschappelijke ondersteuning, een of meer representatieve organisaties van cliënten in de gelegenheid hem advies uit te brengen over een voorgenomen besluit tot vaststelling van een regeling als bedoeld in artikel 12i en een regeling als bedoeld in artikel 12l van die wet.

6. De in het vijfde lid bedoelde organisatie of organisaties worden, voor zover het de in dat lid bedoelde regelingen betreft, voor de toepassing van:

a. artikel 12e van de Wet maatschappelijke ondersteuning aangemerkt als een stichting of vereniging als bedoeld in het tweede lid, onderdeel b, van dat artikel;

b. de artikelen 12o, 12p en 12q van de Wet maatschappelijke ondersteuning aangemerkt als cliëntenraad als bedoeld in artikel 12l, tweede lid, van die wet.

De regering ziet aanleiding tot het op onderdelen aanpassen van het voorstel voor de Wcz. De regering heeft zorgvuldig geluisterd naar de vragen en opmerkingen in het verslag van de Tweede Kamer (o.a. wat betreft de medezeggenschap). Ook is de regering niet ontgaan dat in de kringen van gezondheidsrechtelijke juristen zorgen worden geuit over het laten vervallen van het merendeel van de bepalingen omtrent de geneeskundige behandelingsovereenkomst en dat bij zorgverleners zorgen bestaan over de afbreuk die het wetsvoorstel mogelijkerwijs zou doen aan hun ruimte om te handelen volgens de professionele autonomie. In de Nota naar aanleiding van het verslag (de paragrafen 5.2 resp. 14.1) is op deze zaken ingegaan. Het wetsvoorstel is in verband daarmee aangepast (onderdelen VV, artikel 84 resp. B, artikel 2, derde lid).

Voorts is besloten tot uitbreiding en verbetering van de regeling rond verplichte en onverplichte meldingen en de taak van de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) daarbij, aansluitend bij de breed levende verwachtingen over de in deze tijd passende rol van de IGZ. Daarbij is ook, met een instemmend advies van het College bescherming persoonsgegevens (Cbp), nadrukkelijk aandacht besteed aan de vereisten die de internationale en nationale regels stellen aan een zorgvuldige omgang met bijzondere persoonsgegevens in het kader van een melding. Ook is, ter bescherming van het beroepsgeheim van zorgverleners, voorzien in een geheimhoudingsplicht voor de IGZ met betrekking tot meldingsgegevens die voor de zorgverlener onder het beroepsgeheim vallen.

Voorts heeft de regering besloten tot verdere stroomlijning van de taken van zelfstandige bestuursorganen op het terrein van de zorg. Dat heeft geleid tot het alsnog overhevelen van de taken van het College sanering zorginstellingen (CSZ) naar de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa).

Parallel aan hetgeen in de Bwzi wordt geregeld voor de AWBZ-sector, en ter voldoening aan hetgeen recentelijk aan de Tweede kamer is toegezegd naar aanleiding van de vragen van het Kamerlid Leijten (SP) over een verklaring omtrent gedrag in de zorg (2011Z03670), wordt nu ook in de Wcz de verplichting opgenomen tot het vragen van een verklaring omtrent gedrag aan nieuwe medewerkers van zorginstellingen.

In artikel 80 van de Wcz is voorzien in de overbrenging naar de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) van de regels van de (in te trekken) Kwaliteitswet, Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) en Wet klachtrecht cliënten zorgsector (Wkcz). In deze Nota van wijziging is dat artikel aangepast, vanwege enige onvolkomenheden en beperkte beleidsmatige aanpassingen, die in hoofdstuk VI worden toegelicht. Met het oog op de leesbaarheid is ten opzichte van het oorspronkelijke wetsvoorstel ook een andere clustering aangebracht. Om deze reden is artikel 80 integraal opgenomen in de Nota van wijziging.

De wijzigingen betreffen:

1. meldingen bij de IGZ (hoofdstuk II);

2. overheveling van de taken van het College sanering zorginstellingen naar de Nederlandse Zorgautoriteit (hoofdstuk III);

3. medezeggenschap (hoofdstuk IV);

4. verplichte verklaring omtrent het gedrag (hoofdstuk V);

5. de maatschappelijke ondersteuning (hoofdstuk VI);

6. samenloop met andere wetten en wetsvoorstellen (hoofdstuk VII);

7. het begrippenkader en overige wijzigingen (hoofdstuk VIII).

Besloten is:

a. de wettelijke regeling rond meldingen bij de IGZ uit te breiden;

b. de bescherming van persoonsgegevens beter te waarborgen;

c. de taak van de IGZ in het kader van meldingen beter te regelen.

In het rapport Verantwoordelijkheid nemen voor kwaliteit2 naar aanleiding van de zaak van een Twentse neuroloog bepleit Legemaate een meldplicht bij de IGZ van disfunctioneren van medisch-specialisten. Op basis van een dergelijke melding kan de IGZ nader onderzoek vragen of zelf verrichten en, waar nodig, eigen stappen zetten.

Naar aanleiding van het handelen van een orthopedisch chirurg die voorheen werkzaam was in het Waterlandziekenhuis te Purmerend, heb ik uiteengezet3 dat de gedragsregels van de KNMG inhouden dat artsen een collega moeten aanspreken als zij signalen hebben van mogelijk disfunctioneren, en dat er een procedure moet zijn voor de aanpak van disfunctioneren. Mogelijk disfunctioneren wordt ook betrokken bij visitaties. In dezelfde brief heb ik aangegeven te overwegen een meldplicht voor het opzeggen van de samenwerking met een zorgverlener te introduceren.

Gekozen is voor een meldplicht van «ontslag» wegens disfunctioneren van alle zorgverleners, niet alleen van medisch-specialisten. Er is voor gekozen om een dergelijke melding bij de IGZ verplicht te stellen bij «ontslag» wegens disfunctioneren en niet in alle gevallen waarin een interne procedure wordt gevolgd omdat er vermoedens zijn van disfunctioneren. In het laatste geval staat het disfunctioneren immers nog niet vast.

De formulering brengt tot uitdrukking dat het daarbij zowel gaat om de opzegging of niet-verlenging van een arbeidsovereenkomst als om vergelijkbaar handelen in geval met de zorgverlener een andersoortige overeenkomst is gesloten (bijv. een toelatingsovereenkomst met een medisch-specialist). Het is daarbij niet van belang wie het initiatief tot het vertrek van de zorgverlener heeft genomen; als een zorgverlener, wiens functioneren niet aan de eisen voldoet, zelf zijn relatie met een zorgaanbieder verbreekt om een «ontslag» door de zorgaanbieder te voorkomen, zal de zorgaanbieder dit derhalve toch moeten melden. In de bepaling is de neutrale term «wijze van functioneren» gebruikt. Het gebruik van die term verdient de voorkeur boven de multi-interpretabele term «disfunctioneren», omdat discussie kan bestaan over de vraag wanneer daarvan sprake is. De gekozen formulering maakt duidelijk dat het vertrek van zorgverleners om andere redenen dan hun functioneren niet hoeft te worden gemeld.

Na de melding van een «ontslag» wegens disfunctioneren zal de IGZ met de zorgaanbieder in overleg treden om te achterhalen wat er precies is gebeurd en of er sprake is van mogelijke aantasting van de kwaliteit van de zorg; anderzijds zal de IGZ met de betrokken zorgverlener in contact treden om van deze te vernemen welke maatregelen hij zal nemen om het geconstateerde probleem weg te nemen en wat zijn plannen zijn met betrekking tot het voortzetten van zijn werkzaamheden elders. Weliswaar verplicht artikel 2, derde lid, van de Wcz de zorgaanbieder zich ervan te vergewissen dat de wijze waarop de beroepsbeoefenaar in het verleden heeft gefunctioneerd, niet in de weg staat aan een te sluiten overeenkomst, maar dat laat de mogelijkheid onverlet dat een disfunctionerende zorgverlener zijn werk als solistisch werkende zorgverlener (zorgaanbieder) voortzet. Aldus kan de IGZ zorgvuldig toezien op het verdere verloop en besluiten nemen over eventueel te treffen maatregelen teneinde te kunnen bewerkstelligen dat veilige en goede zorg geboden wordt.

De Kwaliteitswet en, in het voetspoor daarvan, ook artikel 12 Wcz kent tot nu toe slechts een meldplicht voor calamiteiten en seksueel misbruik waarbij een cliënt is betrokken. In de Kwaliteitswet is die meldplicht bovendien beperkt tot instellingen in de zin van die wet; de Wcz geldt voor alle zorgaanbieders.

Met de Bwzi wordt, in aanvulling op de Kwaliteitwet voor instellingen een meldplicht ingevoerd voor gevallen waarin sprake is van mishandeling van cliënten door zorgverleners en andere betaalde krachten in de AWBZ-zorg. Daarmee is de meldplicht op grond van de Bwzi enerzijds breder (niet alleen seksueel misbruik, maar alle mishandelingen voor zover gepleegd door een medewerker) dan die van de Kwaliteitswet, maar anderzijds ook smaller (geen seksueel misbruik van de ene cliënt door de andere). Met het oog op een heldere en consistente regeling verdient het aanbeveling de meldplicht in de Wcz, en daarmee ook buiten de AWBZ-zorg, uit te breiden tot alle vormen van geweld van professionals tegen de cliënt. Het gaat tenslotte om de veiligheid van de cliënt in de zorg. Het met onderdeel G in artikel 12, eerste lid, Wcz opgenomen begrip «geweld in de zorgrelatie», in combinatie met de definitie daarvan in artikel 1, onderdeel i, bewerkstelligt dat voortaan alle geweld van professionals tegen cliënten zal moeten worden gemeld.

De definitie van geweld omvat in de eerste plaats het seksueel binnendringen van het lichaam van de cliënten en ontucht met de cliënt; de termen seksueel binnendringen en ontucht zijn hierbij gebruikt in de betekenis die deze termen in het strafrecht hebben. Artikel 249 van het Wetboek van Strafrecht stelt strafbaar ontucht van een persoon met een minderjarige kind, stiefking of pleegkind, zijn pupil, een aan zijn zorg, opleiding of waakzaamheid toevertrouwde minderjarige of zijn minderjarige bediende of ondergeschikte; daarnaast stelt de bepaling strafbaar (o.a.) degene die, werkzaam in de gezondheidszorg of maatschappelijke zorg, ontuchty pleegt met iemand die zich als patient of cliënt aan zijn hulp of zorg heeft toevertrouwd. Door het gebruik van deze termen in de betekenis die zij strafrechtelijk hebben, is beoogd duidelijk te maken dat de meldplicht uitsluitend geldt voor gevallen waarin sprake is van (de verdenking van deze) strafbare handelingen. Ontucht met en a fortiori verkrachting van cliënten hoort in de zorgrelatie niet thuis.

Daarnaast omvat de definitie geweld. Bij geweld moet uiteraard in de eerste plaats gedacht worden aan mishandeling in de zin van artikel 300 van het Wetboek van Strafrecht; ook omvat de term gevallen waarin iemand een ander door geweld of enige andere feitelijkheid of door bedreiging daarmee wederrechtelijk dwingt iets te doen, niet te doen of te dulden (dwang in de zin van artikel 284 van het Wetboek van Strafrecht). Zodanige feitelijkheden kunnen o.a. zijn het opleggen van beperkingen qua vriendschappelijke of familierelaties en, het bestraffen van activiteiten of contacten met anderen.

In de definitie is tot uitdrukking gebracht dat het moet gaan om geweld dat wordt gepleegd door professionals die werken voor de zorgaanbieder. Geweld van welke aard dan ook behoort in de zorgrelatie achterwege te blijven. De zorgverlener moet zich ervan bewust zijn dat de cliënt op hem is aangewezen en van hem afhankelijk is. De oude definitie van seksueel misbruik bevatte de term «grensoverschrijdend»; die term laat echter in het midden wanneer daarvan sprake is. Geweld in de zorgrelatie behoort in het geheel niet plaats te vinden en is reeds om die reden grensoverschrijdend. Door de verwijzing naar bijv. de in artikel 249 van het Wetboek van Strafrecht strafbaar verklaarde ontucht met personen die aan de hoede van een zorgverlener is toegepast, is duidelijk bepaald wanneer van grensoverschrijdendheid sprake is. Evenzo bevatte de formulering het element «waarbij sprake is van lichamelijk, geestelijk of relationeel overwicht»; wanneer daarvan sprake is, is ook niet bij voorbaat duidelijk. Om die reden zijn deze elementen weggelaten.

De Kwaliteitswet – en tot nu toe de Wcz – regelt niet welke gegevens in het kader van een melding moeten worden overgelegd. Bij ontbreken van een concrete wettelijke verplichting tot het leveren van bepaalde gegevens is de IGZ afhankelijk van de bereidheid van zorgaanbieders om mee te werken. Een zorgaanbieder die zou volstaan met het doen van de melding dat er een calamiteit dan wel geweld in de zorgrelatie heeft plaatsgevonden, zou daarmee strikt genomen aan zijn meldplicht voldoen.

Er is thans zonder meer sprake van grote terughoudendheid van zorgaanbieders om de IGZ, ondanks de wettelijke meldplicht, de noodzakelijke gegevens over de feitelijke zorgverlening voor haar onderzoek te verstrekken. Daarbij spelen uiteraard de wettelijke regels over bescherming van persoonsgegevens en het wettelijke beroepsgeheim een rol; dit betreft (artikel 272 van het Wetboek van Strafrecht (WvSr), artikel 88 van de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Wet big), artikel 7:457 van het Burgerlijk Wetboek (BW) en in de Wcz artikel 24. Zorgverleners achten het, terecht, hun rechtsplicht te voorkomen dat deze gegevens onder ogen van derden zouden kunnen komen. De terughoudendheid van de zorgverleners houdt ook verband met de vrees dat de gegevens die de zorgaanbieders aan de IGZ verstrekken, aan de openbaarheid zullen moeten worden prijsgegeven in geval daarom met een beroep op de Wet openbaarheid van bestuur (Wob) wordt verzocht. Zij vrezen dat de toepassing van die wet, ondanks de daarin voorziene belangenafweging en bescherming van persoonsgegevens, ertoe zal kunnen leiden dat toch gegevens naar buiten komen die voor een – wellicht beperkte – groep van betrokkenen tot de cliënt herleidbaar zijn.

In het licht van het vereiste van een zorgvuldige omgang met persoonsgegevens, zeker waar het bijzondere persoonsgegevens betreft, is het noodzakelijk in de Wcz in verband met de wettelijke meldplicht te voorzien in:

a. de expliciete bevoegdheid en verplichting voor de zorgaanbieder en de betrokken zorgverleners tot het verwerken van persoonsgegevens voor dit doel (onderdeel G, artikel 12, tweede lid);

b. de nadere afbakening van de persoonsgegevens die aan de IGZ moeten worden verstrekt (onderdeel G, artikel 12, tweede lid, en onderdeel Z, artikel 58a, tweede lid);

c. een zorgvuldige interne procedure bij de zorgaanbieder om deze in staat te stellen aan zijn meldplicht te voldoen (onderdeel F, artikel 11, tweede tot en met vierde lid);

d. een juridische basis voor zorgverleners om in het kader van die interne procedure hun beroepsgeheim zonodig te doorbreken (Onderdeel F, artikel 11, vijfde lid);

e. een geheimhoudingsplicht voor de IGZ met betrekking tot de persoonsgegevens waarvan de IGZ langs deze weg kennis heeft verkregen (onderdeel Z, artikel 58a, derde lid).

Artikel 8, tweede lid, van het Europees Verdrag tot bescherming van de rechten van de mens en de fundamentele vrijheden (EVRM) formuleert de eisen waaraan een inmenging in het privéleven van overheidswege moet voldoen.

De inmenging in het recht op bescherming van persoonsgegevens bestaat daarin dat zorgaanbieders en zorgverleners worden verplicht om in bepaalde gevallen persoonsgegevens over hun cliënten aan de IGZ te verstrekken, onafhankelijk van de toestemming van betrokkene en dat zorgverleners die gegevens daartoe intern zullen moeten verwerken.

Artikel 8 EVRM bepaalt dat een dergelijke inmenging slechts is toegestaan voor zover bij de wet voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk in het belang van o.a. de bescherming van de gezondheid.

De Grondwet draagt in artikel 22 de overheid op maatregelen te nemen ter bevordering van de volksgezondheid. Ter uitvoering van die taak zijn in een groot aantal wetten regels gesteld. De Wcz zal deel uitmaken van die wetten. Tevens is in die wetgeving geregeld dat de IGZ is belast met het toezicht op de naleving en de handhaving van die wetten. De IGZ speelt dus een belangrijke rol bij de uitvoering van de grondwettelijke overheidstaak. Om de IGZ in staat te stellen die taak naar behoren uit te voeren en zonodig in actie te komen waar de volksgezondheid in het gedrang komt, de wetgeving op het terrein van de volksgezondheid wordt overtreden of de veiligheid van de cliënt of de zorg ernstig wordt bedreigd, moet de IGZ kunnen beschikken over alle relevante gegevens.

In het licht daarvan komt bij afweging van de betrokken belangen aan het volksgezondheidbelang een zwaarder gewicht toe dan aan het belang van betrokkene bij de bescherming van zijn persoonsgegevens. De dringende noodzaak voor het treffen van deze regeling («pressing social need») is gelegen in het gevaar dat zorgaanbieders zonder deze wettelijke regels niet dan wel onvoldoende bereid zullen zijn alle relevante zaken aan de IGZ te melden.

Het opleggen van de meldingsverplichting is noodzakelijk met het oog op de bescherming van de gezondheid en de bescherming van de rechten van cliënten. Zonder deze verplichting is de IGZ niet in staat zaken te onderzoeken en zonodig maatregelen ter correctie of verbetering te nemen. Het nagestreefde belang rechtvaardigt dan ook deze inmenging. Er zijn geen andere, minder ingrijpende mogelijkheden om het doel te realiseren.

Met de voorgestelde wettelijke meldingsregeling, maar nu, anders dan onder vigeur van de Kwaliteitswet, voorzien van wettelijke waarborgen ter bescherming van persoonsgegevens, is voldaan aan het uit artikel 8 EVRM voortvloeiende vereiste van een specifieke wettelijke regeling, waarin is geregeld welke gegevens door welke categorie van personen voor welk doel aan de overheid moeten worden verstrekt. Met de introductie van een verplichting voor zorgaanbieders om de onderhavige zaken te melden is voldaan aan de eis dat de inmenging in het recht op eerbiediging van het privéleven voldoende duidelijk is voor degene wiens gegevens het betreft. Met de wettelijke bepaling en de daarop te baseren lagere regelgeving is ook voldaan aan de kenbaarheidseis van artikel 8 EVRM. De beperking van de meldplicht tot de IGZ, de in de Wob vervatte afscherming van persoonsgegevens en de (zie 6°)voorziene geheimhoudingsregeling (artikel 58a) voor de IGZ brengen met zich dat is voorzien in passende waarborgen voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer.

In artikel 62 van de Wcz is geregeld welke sanctie geldt voor het overtreden van de meldingsregeling.

Aan het College bescherming persoonsgegevens (CBP) is advies gevraagd over de onderwerpen in de nota van wijziging die betrekking hebben op de verwerking van persoonsgegevens.

Het CBP ziet, gelet op de uitgebreide en adequate onderbouwing in deze toelichting, geen aanleiding tot het maken van opmerkingen over de uitbreiding van de meldplicht tot situaties waarin de samenwerking met een zorgverlener is verbroken wegens disfunctioneren.

Het CBP stelt vast dat met de opneming van de bevoegdheid om regels te stellen over de wijze waarop melding moet plaatsvinden en de gegevens die daarbij moeten worden overgelegd, de benodigde transparantie en rechtszekerheid kan worden bevorderd.

Het CBP acht het op zich wenselijk te regelen dat er een geheimhoudingsplicht is voor de ambtenaren van de IGZ voor gegevens die zij onder zich krijgen, welke de betrokken zorgverlener uit hoofde van zijn beroep geheim moet houden. Het CBP acht het echter niet terecht dat in dit verband wordt gesproken van een afgeleid medisch beroepsgeheim en adviseert de geheimhoudingsverplichting als een eigenstandige verplichting te formuleren. Tevens wijst het CBP erop dat de bepaling niet alleen effect zal hebben op de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van overleden cliënten, maar ook op die van nog levende personen. Het CBP adviseert hieraan aandacht te schenken.

Aan de gesignaleerde punten is aandacht besteed.

Anders dan het CBP kennelijk veronderstelt, gaat de nota van wijziging niet uit van het bestaan, of de wettelijke bevestiging, van een zogenaamd afgeleid medisch beroepsgeheim. In de voorgestelde bepaling wordt een eigenstandige nieuwe geheimhoudingsplicht vastgelegd voor de ambtenaren van de IGZ voor gegevens die zij als gevolg van meldingen onder zich krijgen. Daarbij is – ter aanduiding van de reikwijdte van die verplichting – gekozen voor een formulering die de grens voor deze ambtenaren trekt waar die ook voor een zorgverlener met een beroepsgeheim loopt. Wel kwam het begrip afgeleid medisch beroepsgeheim in de toelichting voor; de term is naar aanleiding van het advies van het CBP geschrapt en vervangen door «geheimhoudingsplicht».

Wat de opmerking van het CBP over de reikwijdte van de geheimhoudingsverplichting betreft, zij opgemerkt dat het CBP terecht vaststelt dat de geheimhoudingsplicht ook geldt voor de gegevens van nog levende cliënten. De toelichting daarop is aangepast.

In artikel 12, tweede lid, is met betrekking tot de meldplicht nu expliciet tot uitdrukking gebracht dat zorgaanbieders en zorgverleners bij het doen van een melding alle gegevens moeten verstrekken, waaronder ook begrepen gegevens betreffende de gezondheid en andere bijzondere persoonsgegevens, die noodzakelijk zijn voor een zorgvuldige beoordeling en behandeling van de melding. Daarmee wordt een leemte in de Kwaliteitswet gedicht.

Voor zover het betreft een melding van seksueel geweld, zullen als dat nodig is voor het onderzoek daarvan door de IGZ, ook gegevens betreffende het seksuele leven van de cliënt, en in voorkomend geval ook van de «dader», moeten worden verstrekt («andere bijzondere persoonsgegevens»).

De formulering brengt tot uitdrukking dat er – voor zover het betreft gegevens over een cliënt of uit het dossier van een cliënt – sprake is van een wettelijke verplichting als bedoeld in artikel 24, eerste lid, derde volzin, van de Wcz. De bepaling zet dus in zoverre het beroepsgeheim opzij.

Artikel 16 Wbp verbiedt de verwerking van zgn. bijzondere persoonsgegevens(d.w.z. gegevens betreffende iemands godsdienst of levensovertuiging, ras, politieke gezindheid, gezondheid, seksuele leven, alsmede persoonsgegevens betreffende het lidmaatschap van een vakvereniging), behoudens uitzonderingen die zijn voorzien in de daarop volgende artikelen.

Artikel 21, eerste lid, onder a, Wbp bevat de grondslag voor het verwerken door zorgaanbieders van bijzondere persoonsgegevens over cliënten, waaronder begrepen gegevens betreffende zaken die zich bij het verlenen van zorg aan de cliënt hebben voorgedaan, voor zover dat met het oog op een goede behandeling of verzorging van de cliënt, dan wel het beheer van de betreffende instelling of beroepspraktijk noodzakelijk is.

Op grond van artikel 23, eerste lid, onder e, van de Wbp is het verbod om persoonsgegevens betreffende de gezondheid of andere bijzondere persoonsgegevens te verwerken, niet van kracht, indien die verwerking noodzakelijk is met het oog op een zwaarwegend algemeen belang, passende waarborgen worden geboden ter bescherming van de persoonlijke levenssfeer en dit bij wet wordt bepaald.

In casu is sprake van zwaarwegende algemene belangen, te weten: de handhaving van de kwaliteit en veiligheid van de zorg. Gedegen onderzoek van calamiteiten, geweld in de zorgrelatie en disfunctioneren van zorgverleners is absoluut noodzakelijk om zo goed mogelijk te waarborgen dat goede en veilige zorg wordt geleverd. Daarom moeten in bepaalde gevallen, eventueel zelfs zonder expliciete toestemming van betrokkene, ook gegevens betreffende de gezondheid van de cliënt en, in geval van seksueel geweld, betreffende het seksuele leven van cliënt en «dader» aan de IGZ worden verstrekt, voor zover die gegevens noodzakelijk zijn voor een goede beoordeling. Dit impliceert dat van situatie tot situatie een afweging zal moeten worden gemaakt en dat zal moeten worden gemotiveerd dat de gegevens noodzakelijk zijn.

De bepaling inzake de meldingsverplichting (artikel 12 Wcz) en de bepaling (artikel 58a Wcz) waarin is neergelegd hoe de IGZ meldingen moet onderzoeken, berusten op de in artikel 23 van de Wbp voorziene mogelijkheid van verwerking indien dit noodzakelijk is voor een zwaarwegend algemeen belang, in casu de volksgezondheid. Om die reden is bij het formuleren van de bepalingen ook acht geslagen op de richtlijn.

Zoals hiervoor aangegeven, geschiedt de verwerking van persoonsgegevens in het kader van de meldingsregeling nadrukkelijk uitsluitend met het doel de IGZ in staat te stellen haar wettelijke taak in het kader van het bevorderen van de volksgezondheid, en het waarborgen van de veiligheid van de cliënt en de zorg en de naleving van de rechten van cliënten. Deze doelen vallen binnen het bereik van het zwaarwegende algemeen belang waarvoor het EVRM en dus ook de richtlijn verwerking toestaat.

De IGZ zal uiteraard ervoor moeten zorgdragen dat zij niet meer persoonsgegevens bewaart dan voor haar taak strikt noodzakelijk is en zal zorg moeten betrachten voor de kwaliteit van de gegevens. Verdere verspreiding van de gegevens is niet aan de orde. In dit verband zij ook gewezen op de opgenomen geheimhoudingsverplichting voor de IGZ.

Artikel 12 Wcz legt de verplichting op persoonsgegevens en gegevens betreffende de gezondheid en andere bijzondere persoonsgegevens te verstrekken, voor zover dat voor de behandeling van de melding noodzakelijk is. Met het oog op een zorgvuldige omgang met persoonsgegevens is het van groot belang dat zo precies mogelijk wordt geregeld welke gegevens zorgaanbieders en zorgverleners bij een melding aan de IGZ moeten verstrekken.

Daarom is in artikel 58a, tweede lid, bepaald dat bij of krachtens algemene maatregel van bestuur (amvb) regels kunnen worden gesteld over de wijze waarop meldingen moeten worden gedaan en over de gegevens die bij een melding moeten worden gevoegd. Met betrekking tot de melding van calamiteiten en geweld in de zorgrelatie zal op deze basis voor de zorgaanbieders inzichtelijk worden gemaakt welke gegevens de IGZ moet ontvangen om het onderzoek zorgvuldig te kunnen doen. In de beoogde regelgeving kan en zal – zij het in algemene termen – zoveel mogelijk geconcretiseerd worden welke gegevens noodzakelijk worden geacht voor een goede beoordeling. Dat laat echter onverlet dat per geval concreet moet worden getoetst of die gegevens in dat geval ook noodzakelijk zijn.

Om aan zijn meldplicht te kunnen voldoen, zal de zorgaanbieder moeten voorzien in een interne procedure voor het intern melden van calamiteiten en geweld in de zorgrelatie.

In die procedure zal – in aansluiting bij de in de Bwzi voorgestelde regeling – moeten zijn vastgelegd hoe zorgverleners en andere medewerkers moeten omgaan met calamiteiten en vermoedens van geweldpleging door collega’s of van een cliënt tegen een andere cliënt. Een dergelijke procedure biedt de medewerkers een stappenplan, dat duidelijk maakt wat van hen wordt verwacht als zij worden geconfronteerd met situaties waarin calamiteiten of geweld plaatsvinden. In de procedure zal ook moeten worden vastgelegd bij welke functionarissen men terecht kan voor het melden van calamiteiten of geweld. Dat waarborgt ook dat niet meer personen kennisnemen van persoonsgegevens dan voor een goede behandeling noodzakelijk is.

In het kader van een melding van calamiteiten of geweld in de zorgrelatie krijgt de IGZ persoonsgegevens, waaronder gegevens betreffende de gezondheid en andere bijzondere persoonsgegevens onder zich, voor zover dat noodzakelijk is voor het onderzoeken van de melding. Daartoe behoren ook onder het beroepsgeheim van de zorgverlener vallende gegevens die de IGZ in het kader van het onderzoeken van een melding onder zich krijgt.

Het spreekt voor zich dat voorkomen moet worden dat deze gegevens, tenzij met toestemming van de cliënt, alsnog onder ogen van derden zouden komen. Dit is gebeurd door voor deze gegevens, analoog aan de bepaling van artikel 58, vijfde lid, eveneens een geheimhoudingsverplichting voor de IGZ te doen gelden.

In talloze internationale en nationale wettelijke regels is gewaarborgd dat de informatie, waarover een hulpverlener beschikt, over personen die zich om hulp tot hem hebben gewend, geheim is. De zorgverlener heeft een zwijgplicht met betrekking tot de kennis die hij bij de uitoefening van zijn beroep heeft verkregen; deze zwijgplicht mag, tenzij er sprake is van expliciete toestemming van de cliënt, slechts doorbroken worden als daarvoor een goede, bij voorkeur wettelijke, grond bestaat. Artikel 12 Wcz bevat een dergelijke wettelijke verplichting voor de zorgaanbieder en zorgverleners jegens de IGZ. Artikel 23 Wcz kent, in geval van een zwaarwegend belang voor nabestaanden, de verplichting voor de zorgaanbieder om de nabestaande inzage of afschrift te geven.

Deze nadrukkelijke wettelijke bescherming van het medisch beroepsgeheim is te herleiden tot de breed levende opvatting dat het een zwaarwegend algemeen – verder dan het belang van de individuele cliënt reikend – belang, namelijk dat van de volksgezondheid, is dat iedereen die medische hulp nodig heeft, deze moet kunnen inroepen zonder vrees dat zijn aldus beschikbaar komende gezondheidsgegevens en andere gegevens op welke wijze dan ook voor andere doelen worden gebruikt. De cliënt moet erop kunnen vertrouwen dat de zorgverlener gegevens over hem niet verstrekt aan personen en instanties die daarop geen recht hebben. Het beroepsgeheim is een zeer cruciaal aspect van de relatie tussen hulpverlener en cliënt.

Voor die gevallen waarin onder het beroepsgeheim vallende informatie door de zorgverlener op grond van een specifieke wettelijke bepaling toch aan anderen, zoals in casu de IGZ of nabestaanden, moet worden verstrekt, kent de wetgeving nadrukkelijk stevige waarborgen voor het geheimhouden van deze gegevens.

De Wbp bevat stringente regels over het verwerken van bijzondere persoonsgegevens – zoals gezondheidsgegevens – en andere persoonsgegevens. De verwerking van gegevens betreffende iemands gezondheid is behoudens zeer expliciete wettelijke uitzonderingen verboden. Ook de verwerking van andere persoonsgegevens is gebonden aan eisen van noodzakelijkheid en proportionaliteit. De Kwaliteitswet en artikel 58 van de Wcz kennen nadrukkelijk een verplichting voor de IGZ tot geheimhouding van de gegevens die de IGZ-ambtenaren in het dossier van de cliënt hebben ingezien.

Deze absolute weigeringsgrond geldt echter niet voor zover het betreft bijzondere of andere persoonsgegevens van al overleden cliënten. De bescherming van artikel 10, eerste lid, onder d, van de Wob geldt immers niet voor overleden personen. Artikel 10, tweede lid, onder e, van de Wob regelt voorts dat het verstrekken van informatie eveneens achterwege blijft voor zover het belang daarvan niet opweegt tegen het belang van eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer. Daarmee bestaat in beginsel de mogelijkheid dat bijzondere persoonsgegevens na het overlijden van betrokkene in weerwil van zijn nadrukkelijke wens alsnog openbaar worden. In een recente uitspraak (ABRvS 27 april 2011, LJN: BQ2643, zaaknr. 201008171/1/H3) is vastgesteld dat voor de toepassing van het begrip persoonlijke levenssfeer als bedoeld in artikel 10, tweede lid, aanhef en onder e, van de Wob van belang is of de gegevens waarvan om openbaarmaking wordt verzocht, zien op de periode dat de persoon waarover die gegevens handelen, in leven was. Gegevens die daarop zien, vallen, aldus de uitspraak, binnen de persoonlijke levenssfeer. In de aan de orde zijnde casus aanvaardde de Afdeling Bestuursrechtspraak dat de minister voor de gegevens waarover het ging en die medische gegevens waren die onder het medisch beroepsgeheim vallen, mede gelet op het geringe tijdsverloop sinds de suïcide van betrokkene, aan het belang van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van betrokkene een groter gewicht mocht toekennen dan aan het belang van openbaarmaking. Ook artikel 10, tweede lid, onder e, van de Wob biedt derhalve een zekere bescherming van de informatie die onder beroepsgeheim aan een zorgverlener is verstrekt, indien die informatie in het kader van een melding bij de IGZ terecht is gekomen. Van een absolute weigeringsgrond als op grond van artikel 10, eerste lid, onder d, van de Wob geldt voor persoonsgegevens is desalniettemin geen sprake; er zal steeds een zorgvuldige belangenafweging moeten plaatsvinden.

Dat leidt niet alleen tot de anomalie dat dezelfde – door een ook na overlijden van betrokkene voortbestaand beroepsgeheim van de zorgverlener beschermde – gegevens, voor zover deze zich onder de IGZ bevinden, wel beschermd zijn tegen openbaarmaking zolang de cliënt in leven is, maar die bescherming niet langer zonder meer is gewaarborgd als deze komt te overlijden. Dit gegeven doet afbreuk aan de met de wettelijke bescherming van het beroepsgeheim beoogde zekerheid voor burgers dat in vertrouwen verstrekte gegevens nimmer aan anderen zullen worden verstrekt of ter inzage worden gegeven.

De bepaling is een aanvulling op die van artikel 58, vijfde lid, welke – slechts – betrekking heeft op informatie waarover de IGZ beschikt als gevolg van haar inzagerecht in dossiers in bijzondere gevallen. Een gelijke bepaling is in de Kwaliteitswet opgenomen door aanvaarding en inwerkingtreding van de Wet uitbreiding bestuurlijke handhaving volksgezondheidswetgeving (Wubhv). Het ligt (in het licht van de betekenis die toekomt aan het beroepsgeheim en de hiervoor aangehaalde uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak dat aan de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van overledenen groot gewicht toekomt in het kader van de belangenafweging bij de toepassing van artikel 10, tweede lid, onder e, van de Wob), voor de hand die, op het kennisnemen van dossiers van cliënten gerichte bepaling, ook te doen gelden in die gevallen waarin zorgverleners ter voldoening aan de meldplicht onder hun beroepsgeheim vallende gegevens van een cliënt aan de IGZ hebben medegedeeld of de IGZ die gegevens in het kader van het onderzoeken van een melding van de cliënt zelf heeft verkregen.

Het ligt, gelet op het wettelijke beroepsgeheim, dan ook in de rede bij of krachtens de wet ook expliciet en specifiek te voorzien in een wettelijke geheimhoudingsplicht voor de IGZ ter bescherming van deze gegevens, nadat zij aan de IGZ zijn verstrekt.

De regeling van de geheimhoudingsplicht voor de IGZ beschermt de privacy van de cliënt en geeft de zorgverleners de zekerheid dat de gemelde gegevens die vallen onder het beroepsgeheim, niet onder ogen van derden komen en slechts gebruikt zullen kunnen worden voor de beoordeling en het onderzoek van de melding door de IGZ.

De bepaling regelt dat de IGZ meldingen onderzoekt met het specifieke doel om vast te stellen of er sprake is van een situatie die voor de veiligheid van cliënten of de zorg een ernstige bedreiging kan betekenen, of die met het oog op het belang van een goede zorg anderszins noodzaakt tot onderzoek.

De formulering brengt tot uitdrukking dat niet elke melding van een overtreding van een wettelijke bepaling tot nader onderzoek van de IGZ behoeft te leiden. Die aanleiding is er echter wel als de IGZ vaststelt dat er sprake is van zaken van groter dan individueel belang. Dan kan er wel degelijk reden zijn nader te onderzoeken of sprake is van onveilige situaties of bedreiging van de kwaliteit van de zorg. Kort gezegd, gaat het om zaken die van meer dan incidenteel belang zijn, waarvan de handhaving daarom niet – althans niet uitsluitend – aan het initiatief van de cliënt kan worden overgelaten. Dan heeft de IGZ in het kader van de overheidsverantwoordelijkheid voor de gezondheidszorg nadrukkelijk een rol. In dit verband is van belang dat de IGZ een interne registratie bijhoudt van alle – dus ook de niet nader onderzochte – meldingen, teneinde te kunnen ontdekken of er sprake is van structurele patronen van schending van bepalingen door zorgaanbieders. De regeling in de Bwzi zal complementair hieraan zijn.

Artikel 58a, tweede lid, maakt het mogelijk om bij of krachtens amvb regels te stellen over de wijze waarop een melding moet worden gedaan en welke gegevens daarbij moeten worden geleverd. Dit is zowel van belang voor de verplichte meldingen (waarop eerder in deze toelichting al werd ingegaan) als voor onverplichte meldingen. Ook voor (vrijwillige) meldingen van derden over situaties in de zorg is het zinvol te regelen wat daarbij moet worden aangeleverd, omdat anders geen goed onderzoek mogelijk is. Het ligt in de rede dat de melder – in beginsel – in elk geval zijn naam en adres en de naam en het adres van de zorgaanbieder moet vermelden. Doet hij dat niet, dan zal niet met hem kunnen worden gecommuniceerd over de uitkomsten van de behandeling van zijn melding. Indien nodig, kunnen op basis van het tweede lid ook andere noodzakelijk bij een melding te verstrekken gegevens worden aangewezen.

Verder kunnen bepalingen worden opgenomen over de behandeling van een melding, welke eventueel kunnen verschillen voor beide soorten meldingen. Een belangrijk aspect daarbij zijn de termijnen waarbinnen aan de indiener van de melding, alsmede aan betrokken anderen, schriftelijk moet worden medegedeeld of de melding nader wordt onderzocht dan wel niet nader wordt onderzocht dan wel wat de uitkomst van het onderzoek is.

Ook kan worden bepaald welke meldingen niet nader hoeven te worden onderzocht. Daarbij gaat het om een verduidelijking van de gevallen waarin de IGZ kan vaststellen dat het niet gaat om een feitencomplex dat door haar op grond van artikel 58a moet worden onderzocht. Aldus zal worden bijgedragen tot het voorkomen van het ontstaan van ongerechtvaardigde verwachtingen over de effecten van een melding.

Het is van belang dat tevoren duidelijk is hoe het onderzoek wordt afgesloten en op welke wijze daarover informatie wordt verstrekt aan de indiener van de melding en andere betrokkenen. Daarover kunnen eveneens bepalingen worden opgenomen. Dat voorkomt dat klachten ontstaan over de wijze waarop deze afhandeling plaatsvindt.

Dat geregeld zal worden op welke wijze terugkoppeling plaatsvindt naar de indiener van de melding en andere betrokkenen, laat onverlet dat het eindrapport van de IGZ over een melding openbaar is op grond van de Wob. Het nader onderzoek van een melding door de IGZ wordt afgesloten met een openbare rapportage, die het mogelijk maakt het functioneren van de IGZ in dit kader te beoordelen. Voor zover het gaat om een melding van een calamiteit, zal de IGZ haar eindrapport daarover overigens in beginsel standaard actief openbaar maken.

In verband met de onderzoekstaak van de IGZ bij meldingen is het zinvol te wijzen op het feit dat de IGZ – in uitzonderlijke gevallen – beschikt over de bevoegdheid van artikel 58, vijfde lid, om dossiers in te zien. In dit verband zij nadrukkelijk gewezen op wat ter zake van deze inzagebevoegdheid in de Eerste Kamer is opgemerkt bij de behandeling van artikel 14 van de Wubhv. Tijdens de behandeling van de Wubhv in de Eerste Kamer is door verschillende leden al gewezen op de leemte dan wel het verschil in bescherming tussen ingeziene gegevens en andere bij de IGZ berustende persoonsgegevens, dat het gevolg was van de formulering van het aan de Kwaliteitswet toegevoegde artikel (thans artikel 58, vijfde lid).

Nu er ten aanzien van de door inzage verkregen gegevens betreffende de cliënt een geheimhoudingsplicht bestaat, dient deze geheimhoudingsplicht uiteraard ook te gelden ten aanzien van op andere wijze verkregen bijzondere gegevens, die vallen onder het beroepsgeheim van de zorgverlener. Met betrekking tot levende cliënten is daarin op zich al afdoende voorzien door de bepalingen van de Wob. Met de geheimhoudingsverplichting van het derde lid van artikel 58a is voorzien in een aanvullende bescherming. Daarmee komt de door de EK gesignaleerde leemte te vervallen (zie ook b, 6°).

Op grond van artikel 34 Wbp zal de IGZ betrokkene wiens gegevens worden verwerkt, ook de nodige informatie moeten verstrekken. Op grond van artikel 35 Wbp heeft betrokkene het recht de IGZ te vragen of gegevens van hem worden verwerkt.

In samenhang met artikel 12 en artikel 58a is voorts in artikel 1 (onderdeel A) een definitie van «melding» opgenomen. Deze is ontleend aan de Leidraad meldingen IGZ. Met deze term wordt in dit wetsvoorstel gedoeld op een schriftelijke of elektronische melding door een willekeurig persoon aan een op grond van deze wet met toezicht belaste ambtenaar (de IGZ) over situaties waarin het functioneren van de zorg, de kwaliteitsborging van een zorgaanbieder, het professioneel functioneren van een zorgverlener of de goede werking van een product of apparaat aan de orde is. Er is van afgezien ook mondelinge en telefonische meldingen onder de bepalingen over de behandeling van meldingen te doen vallen. Voor een zorgvuldige behandeling van een melding is het noodzakelijk dat de nodige informatie wordt verstrekt; de mondelinge of telefonische weg leent zich daarvoor niet goed, o.a. omdat licht misverstand kan ontstaan over de exacte inhoud van wat is gemeld. Dat betekent niet dat het onmogelijk zou zijn telefonisch of mondeling zaken onder de aandacht van de IGZ te brengen. Om echter aanspraak te maken op de wettelijk voorgeschreven behandeling, zal betrokkene de melding dan echter alsnog schriftelijk of elektronisch moeten bevestigen en de noodzakelijke gegevens moeten leveren.

Naast de op grond van het wetsvoorstel verplichte meldingen door zorgaanbieders van calamiteiten, geweld in de zorgrelatie en «ontslag» van disfunctionerende zorgverleners, betreft de regeling van meldingen ook meldingen van burgers op eigen initiatief over (vermeende) misstanden in de zorg.

Van de gelegenheid is gebruik gemaakt om de beide begripsbepalingen van artikel 12, tweede en derde lid, over te brengen naar artikel 1; daarbij is, zoals eerder aangegeven, de term «seksueel misbruik» vervangen door de bredere term «geweld in de zorgrelatie».

Artikel 12 is voorts enigszins geherformuleerd. De aanhef moest worden aangepast in verband met opgenomen definitie van «melding», waarin al is vervat dat de melding wordt gedaan aan de bevoegde toezichtambtenaar.

Bij de indiening van het wetsvoorstel werd in artikel 67, derde lid, voorzien in het voortbestaan van het CSZ. In het verslag hebben de leden van de VVD-fractie gevraagd of, nu niet langer saneringsbeslissingen nodig zijn in verband met een beperking of intrekking van een toelating, het niet in de rede ligt om de resterende taken van het College sanering onder te brengen bij de NZa.6

Besloten is de taken van het CSZ met het oog op verdere stroomlijning van de taken van zelfstandige bestuursorganen op het terrein van de zorg te doen overgaan naar de NZa. Daarmee zal het aantal zelfstandige bestuursorganen in de zorg met één worden teruggebracht. Dit draagt bij aan de bestuurlijke vereenvoudiging die de regering voorstaat.

De volgende taken die momenteel door het CSZ worden uitgevoerd, gaan over naar de NZa:

• de uitvoering van de saneringsregeling op grond van de Wet op bijzondere medische verrichtingen;

• de uitvoering van de saneringsregeling op grond van de Wet ambulancevervoer. Het voornemen is deze wet te vervangen door een nieuwe (tijdelijke) wettelijke regeling, waarin geen saneringsregeling is opgenomen. Na inwerkingtreding van deze (tijdelijke) wettelijke regeling zal NZa de lopende saneringsgevallen afhandelen.

• de uitvoering van de taak met betrekking tot «behoud van vermogen» (artikel 18 Wtzi). Het voornemen is in het wetsvoorstel inzake regels over winstuitkering door zorgaanbieders (van medisch-specialistische zorg) het artikel 67, vierde lid, Wcz te laten vervallen.

De overige taken die bij de indiening van het wetsvoorstel aan het CSZ waren toebedacht, namelijk toezicht op winstverbod en op ordelijke en controleerbare bedrijfsvoering, gaan ook over naar de NZa. Deze taken werden tot dusver nog niet door CSZ uitgevoerd en hoeven dus niet te worden overgedragen van het CSZ naar het NZa.

De keuze voor overdracht van de CSZ-taken naar de NZa berust op de volgende overwegingen:

• voor saneringsbeslissingen is kennis en expertise van bekostiging van zorgaanbieders noodzakelijk. NZa is het enige (zelfstandige) bestuursorgaan dat beschikt over deze kennis en expertise.

• voor beslissingen op het terrein van behoud van vermogen, toezicht op het winstverbod en ordelijke en controleerbare bedrijfsvoering is kennis en expertise van bekostiging, waardering en boekhouding van zorgaanbieders noodzakelijk. Uit oogpunt van bundeling van kennis en expertise verdient het de voorkeur om deze taken bij de NZa te beleggen. De desbetreffende taken sluiten aan op het takenpakket van de NZa op het gebied van de marktordening en markttoezicht.

Waar nodig, zal de NZa bij de daadwerkelijke overgang van de CSZ-taken, zoals gebruikelijk, door middel van functiescheiding kunnen borgen dat de verschillende deeltaken zuiver kunnen worden uitgevoerd. Het is bij de saneringsbeslissingen en beslissingen op het terrein van behoud van vermogen van belang dat deze gescheiden van beslissingen over tarieven en bekostiging genomen kunnen worden.

De taken op het gebied van behoud van vermogen, toezicht op winstverbod en ordelijke en controleerbare bedrijfsvoering passen goed bij de NZa taken op het gebied van marktordening/toezicht. Hiervoor is het niet noodzakelijk een functiescheiding met de overige NZa-taken op het terrein van marktordening/toezicht aan te brengen.

De wijzigingen onder II betreffen artikel 67 Wcz. Artikel 67 Wcz voorziet in het tijdelijk voortbestaan van het College bouw zorginstellingen (CBZ) met het oog op de zorgvuldige liquidatie van dat college. De voorbereiding van de liquidatie is reeds ter hand genomen en zal zo spoedig mogelijk na de totstandkoming van de Wcz worden afgerond.

Het eerste en tweede lid zijn gelijkluidend aan de oude tekst, met dien verstande dat in het tweede lid, tweede volzin, niet langer verwezen kon worden naar de bepalingen in de Wcz inzake het CSZ; in plaats daarvan is bepaald dat de artikelen 19 tot en met 31 van de Wet toelatingen zorginstellingen (Wtzi) van toepassing blijven.

Het derde lid is nieuw en is opgenomen ter voldoening aan de verplichtingen die voortvloeien uit de Archiefwet. Met de toevoeging van deze bepaling is geregeld dat de archieven van het College bouw uiterlijk bij zijn liquidatie worden overgedragen aan de Minister van VWS, voor zover deze niet met inachtneming van de daarvoor geldende voorschriften kunnen worden overgebracht naar de algemene rijksarchiefbewaarplaats in Den Haag.

Het oude derde lid, waarin het CSZ werd voortgezet, vervalt.

Het vierde lid is eveneens nagenoeg gelijkluidend aan de oude tekst. Dit lid voorziet in een (als tijdelijk bedoelde) bepaling die erop ziet dat artikel 18 van de Wtzi van kracht blijft. In verband met het overgaan van de taken van het CSZ naar de NZa is voorzien in een bepaling die de NZa aanwijst als rechtsopvolger van het CSZ. Daarmee is ook voorzien in het overgaan van de archieven van het CSZ naar de NZa. De tweede volzin van het vierde lid is geschrapt. Deze volzin verwees naar bepalingen met betrekking tot het CSZ, die gezien de overgang van taken naar de NZa niet meer relevant zijn.

Het toegevoegde vijfde lid van artikel 33 (onderdeel O) bepaalt dat in de intramurale AWBZ-zorg in het medezeggenschapsreglement – met instemming van de cliëntenraad – moet zijn geregeld op welke wijze de cliëntenraad wordt betrokken bij ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing van de instelling en bij de selectie en benoeming van personen die leiding geven in de zorgverlening.

De wijziging van artikel 33, vierde lid, schrapt in samenhang daarmee voor de overige zorgsectoren de regel dat in het medezeggenschapsreglement moet zijn geregeld op welke wijze de cliëntenraad wordt betrokken bij ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing van de instelling.

De wijziging van artikel 36 (onderdeel Q) brengt een splitsing aan in de adviesbevoegdheden. Zorgbreed heeft de cliëntenraad adviesbevoegdheid ten aanzien van de in het eerste lid opgenomen onderwerpen. Voor de intramurale AWBZ-zorg gelden extra adviesbevoegdheden; dat betreft de verbouwingen en nieuwbouw, waarvoor in artikel 33, vijfde lid, betrokkenheid in de voorfase is geregeld, en daarnaast besluiten in het kader van het algemene huisvestingsbeleid, de inrichting en het sociaal plan bij verbouwing en nieuwbouw.

De volgorde van de opgeschoonde lijst van onderwerpen in het eerste lid is enigszins gewijzigd, zodat de zuivere adviesonderwerpen voorop staan en de onderwerpen waarvoor het adviesrecht op grond van artikel 37 een instemmingsbevoegdheid geeft, daarna.

In artikel 2, vierde lid (voorheen derde lid), was reeds geregeld dat zorgaanbieders zich er ook in bredere zin van moeten vergewissen of zorgverleners die voor hen gaan werken, geschikt zijn voor hun werk. Dit kan zowel op zorginhoudelijke of communicatieve aspecten betrekking hebben, als op voorvallen die iemand minder geschikt maken om goede zorg te verlenen. De eis dat de zorgaanbieder van nieuwe medewerkers een verklaring omtrent het gedrag moet verlangen, zal aldus in combinatie met de bredere vergewisplicht een bijdrage leveren aan het voorkomen van onveilige situaties of slechte zorg voor cliënten in instellingen.

De gelegenheid is benut om in de tekst van het vierde lid, net zoals dat gebeurt in artikel 6, eerste lid, van het in te dienen wetsvoorstel Bwzi, deze vergewisplicht niet langer uitsluitend te doen gelden bij het aangaan van de overeenkomst; de zorgaanbieder zal ook verder regelmatig moeten bezien of het functioneren van betrokkene geen beletsel vormt om hem of haar als zorgverlener werkzaam te laten zijn.

In artikel 80 van de Wcz wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) gewijzigd. In die wet worden bepalingen van de Kwaliteitswet, de Wkcz en de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (Wmcz) opgenomen, die ook voor onderdelen van de maatschappelijke ondersteuning golden. Dit was noodzakelijk in verband met het vervallen van die drie wetten.

Gebleken is dat daarbij is nagelaten ook de verplichting tot melding bij de IGZ van calamiteiten en seksueel misbruik in de Wmo op te nemen. Ook is toegevoegd dat aanbieders van maatschappelijke ondersteuning net als op grond van de Wkcz en Wmcz verslag doen van de uitvoering van de regels inzake klachtrecht en medezeggenschap. Ook deze bepaling was abusievelijk niet overgenomen. Bij de verslagverplichting en de bepaling inzake het register is overigens een uitzondering gemaakt voor zgn. alfahulpen. Aanbieders van maatschappelijke ondersteuning hoeven op grond van deze wijziging alleen verslag te doen over klachten en medezeggenschap als de ondersteuning wordt verleend door elf of meer medewerkers.

Ook was niet voorzien in de opneming van de aanbieders van maatschappelijke ondersteuning in het register van zorgaanbieders.

De definities van aanbieder en cliënt, die eerder in paragraaf 2a waren opgenomen en ook voor paragraaf 2b golden, zijn thans voorafgaand aan alle bepalingen geplaatst (artikel 12a). Zij zijn namelijk ook voor die bepalingen van belang, Tevens zijn de definities van calamiteit en seksueel misbruik daaraan toegevoegd. De aanduiding van de aanbieders is ook beter afgestemd op de wijze waarop de zorgaanbieder in de Wcz is gedefinieerd; de omschrijving van de verschillende groepen aanbieders tot wie de verschillende bepalingen zich richten, is geharmoniseerd.

In het register (toegevoegd artikel 12b) worden opgenomen alle aanbieders die openbare geestelijke gezondheidszorg, verslavingsbeleid of huishoudelijke verzorging verlenen of doen verlenen met uitzondering van degenen die dat doen op basis van een arbeidsovereenkomst met de cliënt (zgn. alfahulpen).

De verplichting tot het maken van een kwaliteitsverslag (artikel 12c, voorheen artikel 3e) geldt voor alle aanbieders die openbare geestelijke gezondheidszorg, huishoudelijke verzorging of verslavingsbeleid verlenen of doen verlenen. Wel is ten opzichte van de eerdere tekst thans een uitzondering gemaakt voor degenen die dat doen op basis van een arbeidsovereenkomst met de cliënt (zgn. alfahulpen). De aanbieders die het aangaat, moeten ook verslag doen van de uitvoering van de bepalingen met betrekking tot klachten en medezeggenschap. Alfahulpen, aanbieders die zelf zorg verlenen en aanbieders die de zorg doen verlenen door minder dan elf personen hoeven geen verslag te doen van de uitvoering van de bepalingen met betrekking tot klachten (en ook niet van de uitvoering van de bepalingen met betrekking tot medezeggenschap, aangezien die niet voor deze groepen gelden).

De wettelijke kwaliteitsregels (voorheen artikelen 3a tot en met 3d) en de toegevoegde meldplicht bij calamiteiten (thans de artikelen 12d tot en met 12h) gelden – overeenkomstig de situatie onder de Kwaliteitswet – voor alle aanbieders die openbare geestelijke gezondheidszorg, huishoudelijke verzorging of verslavingsbeleid verlenen of doen verlenen. De toepasselijkheid van de meldplicht is evenwel uitgebreid tot alle aanbieders van maatschappelijke ondersteuning; daarmee geldt de verplichting thans ook voor de maatschappelijke opvang en vrouwenopvang. Hoewel zich in de maatschappelijke ondersteuning waarschijnlijk minder snel een calamiteit in de gedefinieerde zin van dat woord zal voordoen, is dat niet geheel uitgesloten. Seksueel misbruik kan zich in de maatschappelijke ondersteuning evenzeer voordoen als in de zorg en daartegen moet, net als in de zorg, stevig worden opgetreden. Om die reden wordt voorgesteld de op grond van de Kwaliteitswet geldende bepaling nu ook in de Wmo op te nemen. Ook met betrekking tot melding van calamiteiten en seksueel misbruik in de maatschappelijke ondersteuning geldt hetgeen elders in deze toelichting is opgemerkt met betrekking tot de noodzaak van het opleggen van de meldingsverplichting en de verwerking van persoonsgegevens, en de oplegging van een geheimhoudingsverplichting aan de ambtenaren van de IGZ.

Het klachtrecht (artikelen 12i tot en met 12k, voorheen artikelen 12a tot en met 12d) geldt voor alle aanbieders die in opdracht van het college van burgermeester en wethouders openbare geestelijke gezondheidszorg, huishoudelijke verzorging, maatschappelijke opvang of vrouwenopvang verlenen of doen verlenen.

De bepalingen inzake medezeggenschap (artikel 12l tot en met 12q, voorheen artikelen 12e tot en met 12k) gelden voor alle aanbieders met meer dan 10 medewerkers die maatschappelijke opvang, vrouwenopvang of huishoudelijke verzorging doen verlenen in opdracht van het college van burgermeester en wethouders.

In hoofdstuk 8 van de Wcz is reeds voorzien in de intrekking en wijziging van andere wetten die nodig zijn in verband met het totstandbrengen van de Wcz. Daarin worden enige wijzigingen aangebracht.

De nota van wijziging voorziet ook in nadere afstemming van het wetsvoorstel met andere wetsvoorstellen die bij de Tweede Kamer aanhangig zijn. Daartoe worden aan hoofdstuk 8 bepalingen toegevoegd.

Er is voor gekozen artikel 65 geheel opnieuw te formuleren. Met de wijziging van onderdeel A van artikel 65 is geregeld dat de definitie van zorgaanbieder in de Wet gebruik burgerservicenummer zoveel mogelijk gelijk is aan die van de Wcz.

De toegevoegde wijziging van artikel 3 van de Wet gebruik burgerservicenummer (onderdeel B) houdt verband met een afstemming van die bepaling op de gewijzigde begripsbepaling van zorgaanbieder.

In onderdeel C staat de wijziging welke eerder als onderdeel B was opgenomen.

In artikel 66, wijziging van de Wet big, moesten nog enkele strikt technische wijzigingen worden aangebracht in verband met wijzigingen die de Wubhv in enkele bepalingen van die wet heeft aangebracht. Als gevolg van een met die wet aangebrachte wijziging in artikel 102 van de Wet big kon de in onderdeel L, punt 2, geredigeerde vervanging van een zinsdeel in dat artikel niet meer worden uitgevoerd.

Voorts moest de wijziging van artikel 103 van de Wet big technisch worden aangepast, omdat daaraan met de Wet van 20 mei 2010 tot implementatie van het kaderbesluit nr. 2008/675/JBZ van de Raad van 24 juli 2008 betreffende de wijze waarop bij een nieuwe strafrechtelijke procedure rekening wordt gehouden met veroordelingen in andere lidstaten van de Europese Unie (PbEG L 220) (Stb. 2010, 200) een nieuw derde lid was toegevoegd; dat derde lid keert in de gewijzigde bepaling terug als vierde lid.

Op de wijziging van onderdeel KK (het schrappen van artikel 91, tweede en derde lid, Zvw, subonderdeel B is hiervoor reeds ingegaan in Hoofdstuk III.

De wijziging in subonderdeel A voorziet voorts in herstel van een omissie; in de formulering van de bepaling was ten onrechte geen rekening gehouden met een verband van natuurlijke personen dat zorg doet verlenen in een instelling die het verband in stand houdt.

Inmiddels heeft de regering ervoor gekozen de Wet ambulancezorg niet in werking te doen treden en deze te vervangen door een Tijdelijke wet ambulancezorg. Daarmee is de in artikel 83 voorziene schrapping van artikel 7 van de Wet ambulancezorg niet langer noodzakelijk. In plaats daarvan is geregeld dat artikel 12a van de Wet ambulancevervoer vervalt; in dat artikel is de saneringsregeling voor ambulancevervoer opgenomen. Deze regeling is thans opgenomen in artikel 56c en 56d van de Wmg.

In het voorgestelde artikel 83a wordt de Wet veiligheidsregio’s gewijzigd. De wijzigingen strekken ertoe de verwijzing naar de Wtzi en de Wet big te vervangen door een verwijzing naar zorgaanbieders in de zin van de Wcz.

Zoals in de Nota naar aanleiding van het verslag en Hoofdstuk I van deze toelichting is aangegeven, is besloten af te zien van het doen vervallen van (het merendeel van) de bepalingen in Boek 7 van het Burgerlijk Wetboek betreffende de geneeskundige behandelingsovereenkomst (WGBO). Alle bepalingen blijven dus in het Burgerlijk Wetboek staan. Daarmee is zeker gesteld dat geneeskundige behandelingsovereenkomsten en de buitencontractueel verrichte handelingen op het gebied van de geneeskunst waarop de WGBO van toepassing is (zie art. 7:464 BW) ook beheerst blijven worden door de vanouds geldende wettelijke bepalingen. En daarmee ook door de daarop betrekking hebbende jurisprudentie.

Daarmee wordt in geval van handelingen op het gebied van de geneeskunst de verhouding tussen partijen derhalve beheerst door twee wettelijke regimes: de WGBO en de Wcz. Dat rechtsbetrekkingen worden beheerst door meer dan één wettelijke regeling, doet zich op vele gebieden voor. Als een rechtsbetrekking wordt beheerst door meerdere wettelijke regimes, zou dat in de rechtspraktijk kunnen leiden tot vragen over de interpretatie van de verschillende bepalingen in hun onderling verband. De kans daarop wordt echter in dit geval zeer gering geacht.

Om de rechtspraktijk te ondersteunen voor het geval zich onverhoopt in een concrete casus toch een interpretatievraagstuk mocht voordoen, is in het nieuwe artikel 84 voorgesteld aan artikel 446 van Boek 7 BW een samenloopbepaling toe te voegen. Voor de formulering daarvan is een oplossing gezocht in lijn van die van o.a. artikel 215 van Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek dat reeds een algemene bepaling kent voor het geval dat overeenkomsten voldoen aan de omschrijving van twee of meer door de wet geregelde bijzondere overeenkomsten; artikel 215 bepaalt dat in dat geval de wettelijke bepalingen voor de desbetreffende bijzondere overeenkomsten in beginsel alle naast elkaar daarop van toepassing zijn.

Net als in artikel 215 van Boek 6 BW is bepaald dat de samenloop van bepalingen haar grens vindt waar bepalingen niet wel verenigbaar zijn of de strekking daarvan in verband met de aard van de rechtsbetrekking zich tegen toepassing verzet. Daarmee is tot uitdrukking gebracht dat de samenloop van bepalingen is uitgesloten als niet in redelijkheid kan worden volgehouden dat gelijktijdige toepassing van beide regels mogelijk is of als dat tot gevolgen zou leiden waartegen de aard van de rechtsbetrekking zich verzet. Mocht zich onverhoopt een geval van onverenigbaarheid van bepalingen voordoen, dan zal, in het licht van het gegeven dat beide categorieën van bepalingen dwingendrechtelijk zijn, als uitgangspunt moeten worden gehanteerd dat de voor de cliënt/patiënt meest gunstige regeling van toepassing is.

Aangenomen mag worden dat de praktijk in voorkomend geval met toepassing van deze bepaling tot een adequate oplossing kan komen.

Bij de voorbereiding van deze inhoudelijk samenhangende wetsvoorstellen, welke gedeeltelijk parallel is verlopen, is uiteraard al zoveel mogelijk getracht deze zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen teneinde de verhouding tussen de verschillende bepalingen zo duidelijk mogelijk te doen zijn. Toch is gebleken dat de wetsvoorstellen nog beter op elkaar kunnen worden afgestemd. In deze nota van wijziging zijn daarom ook wijzigingen van de Wcz voorgesteld die daartoe strekken. Tevens zijn wijzigingen geformuleerd die nodig zijn indien de andere wetsvoorstellen voor of na de Wcz tot stand komen. Voor zover noodzakelijk, zullen ook bij de andere wetsvoorstellen nog wijzigingen worden voorgesteld om de afstemming verder te verduidelijken.

Het merendeel van de wijzigingen heeft te maken met het opnemen van samenloopbepalingen voor situaties waarin andere wetgeving tot stand komt of is gekomen. Ook zijn nog enkele bepalingen in technische zin aangepast.

In artikel 1, eerste lid worden de definities van vertegenwoordiger en zorgaanbieder zodanig aangepast dat de verbinding met de Wcz wordt gelegd.

Artikel 1, vijfde lid, van de Wzd moet ook worden aangepast. Dat lid regelt nu de verhouding tussen de in het wetsvoorstel Wzd neergelegde regeling en de bepalingen in het BW over de geneeskundige behandelingsovereenkomst. Geregeld is dat bepaalde artikelen van het BW over de geneeskundige behandelingsovereenkomst niet van (overeenkomstige) toepassing zijn op geneeskundige behandeling door een zorgaanbieder die AWBZ-zorg verleent aan een cliënt in de zin van de Wzd, die in dit verband de lex specialis is. Aangezien de bepalingen over de geneeskundige behandelingsovereenkomst ook worden opgenomen in de Wcz, is aan de opsomming van bepalingen van de WGBO die in de bedoelde situatie niet van toepassing zijn, toegevoegd welke artikelen van de Wcz in dat geval niet gelden. Op grond van de Wcz geldt voor alle zorg (dus ook niet-geneeskundige zorg) de instemmingsregel van artikel 7:450 BW. In de nieuwe formulering wordt voor de verlening van alle zorg in het kader van de Wzd de instemmingsregel opzij gezet; daarvoor in de plaats gelden de specifieke regels van de Wzd (instemming via zorgplan en mogelijkheden tot dwang). Het gewijzigde vijfde lid voorziet daarin.

Met deze bepalingen zijn voorzieningen getroffen die rekening houden met de totstandkoming van de Wet aanpassing bestuursprocesrecht (32 450).

Indien die wet – voor of na de Wcz – tot stand komt en in werking treedt, moet artikel 63 Wcz vervallen. Artikel 63 bepaalt dat beroep tegen een besluit op grond van hoofdstuk 7 van de Wcz moet worden ingediend bij de rechtbank te Rotterdam (concentratie rechtsbescherming Wcz bij rechtbank Rotterdam). Het gaat daarbij om – een overigens zeer beperkt aantal – handhavingsbesluiten in het kader van de Wcz (besluiten waarbij een bevel of aanwijzing is gegeven, besluiten tot oplegging van een last onder bestuursdwang en besluiten tot oplegging van een bestuurlijke boete. Dat is een wijziging ten opzichte van de huidige situatie, waarin deze beroepen bij elke rechtbank kunnen worden ingediend. Daarin voorziet artikel 89h.

Hetgeen in artikel 63 Wcz is geregeld, moet dan worden geregeld door toevoeging van hoofdstuk 7 Wcz aan artikel 7 van bijlage 2 bij de Algemene wet bestuursrecht. Dat is geregeld in artikel 89i.

Voorts is daarin geregeld dat de vermelding van de Wtzi in de bijlage bij de Algemene wet bestuursrecht (waarin is neergelegd welke rechters bevoegd zijn) vervalt.

ßHet wetsvoorstel richt zich tot zorgaanbieders; zorgaanbieders, of het nu om een instelling gaat of om een solistisch werkende zorgaanbieder, zijn degenen tegenover wie de cliënten rechten hebben en tot wie de wettelijke verplichtingen zich richten.

Tegelijk is duidelijk dat de zorgverlening – niet alleen in het geval van een solistisch werkende zorgaanbieder, maar ook in instellingen – geschiedt door mensen, zorgverleners. De zorgverlener is degene die vanuit zijn professionele autonomie de feitelijke zorg verleent.

Op tal van plaatsen in het wetsvoorstel vertaalt de verplichting van de zorgaanbieder zich in regels waar de zorgverlener zich in de dagelijkse uitvoeringspraktijk aan zal hebben te houden. Ook zijn er tal van regels (denk aan die rond de bescherming van persoonsgegevens en dossiers) die zich er zelfs tegen verzetten dat een ander dan de zorgverlener optreedt of, zonder expliciete wettelijke basis, kennisneemt van gegevens. Ook zijn er bepalingen die voorschrijven dat bepaalde zaken niet geschieden dan nadat de zorgaanbieder daarover heeft overlegd met een ander; ook hier gaat het natuurlijk om overleg tussen zorgverleners.

In verband met het voorgaande is besloten in het wetsvoorstel ook de zorgverlener een plaats te geven; dit draagt ook bij aan de leesbaarheid van de wet.

Daartoe is een definitie van zorgverlener opgenomen (onderdeel A, artikel 1, eerste lid, onder c). Als zorgverlener geldt degene die persoonlijk beroepsmatig zorg verleent (dus niet als mantelzorger of vrijwilliger). Dit omvat zowel zorgverleners die als solistisch werkend zorgaanbieder zijn te beschouwen, als personen die in dienstverband of op een andere juridische basis persoonlijk in opdracht van een zorgaanbieder werken. Het begrip omvat zowel zgn. Big-geregistreerde beroepsbeoefenaren als andere zorgverleners.

Ook in andere bepalingen (zoals artikel 1, achtste lid, en het geherformuleerde artikel 12) is nu de term zorgverlener gebruikt.

Zoals uit de voorgaande tekst reeds blijkt, zijn onder de zorgverleners twee groepen te onderscheiden: zij die zelf zorgaanbieder zijn en zij die – ook wanneer zij fiscaal als zelfstandige gelden -werkzaam zijn in opdracht van een zorgaanbieder (instelling). Bij deze tweede groep gaat het zowel om personen die in dienstverband werken als om personen die op een andere juridische grondslag voor een zorgaanbieder werkzaam zijn.

Om de zorgverleners die voor de toepassing van deze wet zelf als zorgaanbieder worden beschouwd (bijvoorbeeld zelfstandigen zonder personeel die werken in opdracht van een cliënt), waar nodig, te kunnen onderscheiden van de zorgverleners die in opdracht van een ander (zorgaanbieder) werkzaam zijn, is het begrip solistisch werkende zorgverlener opgenomen. In het verlengde daarvan kon de definitie van zorgaanbieder(onderdeel f) in een beter leesbare vorm worden gegoten.

De opneming van het begrip «zorgplan« in de definities vindt plaats met het oog op de afstemming van de Wcz op andere wetsvoorstellen die betrekking hebben op de zorg. Dit zijn het voorstel van Wet zorg en dwang psychogeriatrische en verstandelijk gehandicapte cliënten (31 996), verder te noemen Wzd, en het voorstel van Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg (32 399), verder te noemen Wet vggz.

Die wetsvoorstellen bevatten voor de daarin geregelde zorg op onderdelen specifieke bepalingen met betrekking tot het zorgplan.

In onderdeel j is het zorgplan omschreven als de op grond van een wettelijke verplichting schriftelijk of elektronisch vastgelegde uitkomsten van besprekingen met de cliënt. Deze formulering duidt op de zorgplannen die op grond van de Wet vggz en de Wzd voorgeschreven zijn, maar ook op het zorgplan dat thans op grond van de Kwaliteitswet verplicht is voor de AWBZ-zorg.

Omdat thans niet zeker is wanneer de Bwzi kracht van wet zal krijgen, zullen de bepalingen uit het Besluit zorgplanbespreking AWBZ-zorg vooralsnog worden opgenomen in het Uitvoeringsbesluit Wcz, waarin de noodzakelijke nadere regels zullen worden gesteld ter uitvoering van de Wcz. Ook het andere in artikel 64, tweede lid Wcz genoemde besluit zal worden geïncorporeerd in het Uitvoeringsbesluit Wcz. Artikel 64, tweede lid, komt in verband daarmee te vervallen (onderdeel FF).

Aldus wordt een betere aansluiting bewerkstelligd op de in de Wcz vervatte bepalingen, welke deels ook in dat besluit voorkomen. De opneming van een definitie van zorgplan kadert deze bepalingen duidelijker in het wetsvoorstel.

Indien het zorgplan zijn beslag zal hebben gekregen in de Bwzi, zullen de zorgplanbepalingen uit het Uitvoeringsbesluit komen te vervallen.

In samenhang met de opneming van de definitie van zorgplan in artikel 1 is in artikel 14 (onderdeel I, punt 1) een wijziging aangebracht.

Artikel 14 van de Wcz bevat al de uit het BW (bepalingen inzake de geneeskundige behandelingsovereenkomst) overgenomen verplichting (thans als recht geformuleerd) voor de zorgaanbieder om tijdig met de cliënt te overleggen over diens behoefte aan zorg en de zorgverlening. Dit vertoont een zekere gelijkenis en samenhang met de elders geldende verplichting voor de zorgaanbieder om met de cliënt het zorgplan bespreken. Artikel 14 vormt samen met artikel 16 van de Wcz de neerslag van de eis van informed consent. Soms zal het aangewezen zijn dat ook na het overleg dat heeft geleid tot instemming van de cliënt met de zorgverlening – tijdens de zorgverlening – met de cliënt wordt overlegd over de vorderingen en ontwikkelingen. In artikel 14, eerste lid, is thans expliciet tot uitdrukking gebracht dat ook dit overleg tijdig, dat wil zeggen: liefst voor of bij aanvang van de zorgverlening dan wel in elk geval zo snel mogelijk daarna plaatsvindt, en dat voortzetting van het overleg tijdens de zorgverlening ook tot de cliëntenrechten behoort.

In artikel 14, derde lid, is op dezelfde wijze als in artikel 4, tweede lid, op betere wijze dan in de bestaande tekst tot uitdrukking gebracht dat het daar voorgeschreven overleg niet dient plaats te vinden tussen twee zorgaanbieders, maar tussen twee zorgverleners.

De wijzigingen in artikel 2, tweede en vierde (oud derde) lid, hangen samen met de wijzigingen in artikel 1.

Artikel 2, derde lid, is een nieuwe bepaling, welke – wellicht ten overvloede – tot uitdrukking brengt dat de overeenkomst die een zorgaanbieder moet sluiten met de voor hem werkende zorgverleners om te waarborgen dat de laatsten zich laten leiden door de verplichtingen van de eerste, geen afbreuk mag doen aan de professionele autonomie, dat wil zeggen, de verantwoordelijkheid die voor zorgverleners voortvloeit uit de voor hen geldende professionele standaard.

Artikel 2, vijfde lid, regelt dat zorgaanbieders voor zorgverleners en anderen die met cliënten in contact kunnen komen, in het bezit moeten zijn van een verklaring omtrent gedrag (zie hoofdstuk V).

Door de invoeging in het eerste lid van artikel 4 wordt een omissie hersteld. Daarmee is thans verzekerd dat de vertegenwoordigers van wilsonbekwame cliënten ook het in artikel 27 vervatte recht (op het aanwezig zijn van een klachtenregeling), net als dat met betrekking tot artikel 32 (medezeggenschapsregeling) het geval is, tot gelding kunnen brengen.

De wijziging in het tweede lid brengt op betere wijze dan de bestaande tekst tot uitdrukking dat het daar voorgeschreven overleg niet dient plaats te vinden tussen twee zorgaanbieders, maar tussen twee zorgverleners.

Het wetsvoorstel cliëntenrechten zorg regelt in artikel 40, eerste lid, onderdeel e, onder 4°, voor de stichting dat het toezichthoudend orgaan verantwoordelijk moet zijn voor de benoeming, de schorsing, het ontslag en de bezoldiging van de bestuursleden en het benoemen en bezoldigen van de leden van het toezichthoudend orgaan. Het rechtspersonenrecht bevat voor verschillende soorten rechtspersonen reeds een regeling, waardoor de genoemde bevoegdheden niet voor alle rechtspersonen in dit wetsvoorstel hoeven te worden geregeld.

De Wcz beoogt een aanvullende regeling te treffen voor het toezichthoudend orgaan van stichtingen, aangezien het Burgerlijk Wetboek hiervoor geen regeling bevat. Nu een stichting een toezichthoudend orgaan dient in te stellen, ligt het voor de hand dat dit orgaan dan ook wordt belast met de taken die in artikel 40, eerste lid, onderdeel e, onder 4°, zijn opgenomen. Het is ook de taak van de raad van toezicht om zijn eigen leden te benoemen en een bezoldiging vast te stellen. Uiteraard onder toepassing van de zelfreguleringnormen, die in de zorgbrede governancecode zijn vastgelegd.

De artikelen 44 en 45 zijn aangepast om beter tot uitdrukking te brengen hoe de situatie wordt bereikt dat zorgaanbieders jaarlijks voor 1 juni een maatschappelijke verantwoording bij de minister kunnen indienen en openbaar kunnen maken die ook beantwoordt aan haar doel, te weten: een voor eenieder inzichtelijke verslaglegging die het ook mogelijk maakt de kwaliteit van de prestaties van zorgaanbieders in het juiste perspectief te vergelijken met die van andere zorgaanbieders.

Zorgaanbieders moeten op grond van artikel 44 Wcz jaarlijks stukken indienen bij de minister ter maatschappelijke verantwoording. De artikelen 13 Wcz en 38 Wmg verplichten zorgaanbieders eveneens om informatie te verstrekken en openbaar te maken.

In een nieuw tweede lid van artikel 44 is bepaald dat zorgaanbieders hun stukken zodanig moeten inrichten dat de gegevens over de kwaliteit voor eenieder vergelijkbaar zijn met die van andere zorgaanbieders. Zij zijn verplicht daarbij gebruik te maken van door of namens de minister beschikbaar te stellen vergelijkingsinformatie.

Pas nadat met behulp van deze vergelijkingsinformatie een bewerkingsslag van de gegevens heeft plaatsgevonden en de gegevens van de zorgaanbieder daaraan zijn gerelateerd, kunnen zorgaanbieders een verantwoording opstellen die voor cliënten en anderen voldoende onderling vergelijkbaar is. Daarom is in een nieuw derde lid bepaald dat de zorgaanbieders daartoe eerst gegevens moeten verstrekken aan de minister dan wel een door deze aangewezen instantie; deze zal vervolgens aan de zorgaanbieder op basis van het afzetten van diens gegevens tegen bepaalde kwaliteitsindicatoren, rekening houdend met relevante verschillen, een rapportage verstrekken die het de zorgaanbieder mogelijk maakt aan het tweede lid te voldoen.

In een nieuw vijfde lid is geregeld dat de zorgaanbieder zijn verantwoording openbaar moet maken. Dit was in de bestaande tekst wel het veronderstelde vervolg van het indienen van de verantwoording, maar abusievelijk niet expliciet bepaald. De zorgaanbieder kan dat uiteraard zelf doen, doch aan de verplichting kan ook zijn voldaan indien de minister de ontvangen verantwoordingen op een voor ieder toegankelijke site plaatst. De verantwoordelijkheid voor het openbaar maken van informatie die voor eenieder vergelijkbaar is, is de verantwoordelijkheid van de zorgaanbieder.

Artikel 45 maakte niet duidelijk dat de maatschappelijke verantwoording moet voldoen aan de wezenlijke eis van vergelijkbaarheid. Evenmin was de bepaling voldoende duidelijk over het traject dat een zorgaanbieder, voorafgaand aan de verzending en openbaarmaking van de maatschappelijke verantwoording moet doorlopen, om aan die eis te kunnen voldoen. Wil een zorgaanbieder aan de vergelijkbaarheidseis kunnen voldoen, dan zal hij moeten beschikken en gebruik moeten maken van vergelijkbaarheidsinformatie die de minister beschikbaar stelt op basis van gegevens die hij tevoren periodiek van alle zorgaanbieders ontvangt. Daarom is de bepaling aangepast.

De minister bepaalt op grond van het herschreven artikel 45 in een regeling welke gegevens periodiek moeten worden aangeleverd voor het opstellen van vergelijkingsinformatie. In de regeling kan ook nader worden geregeld welke gegevens op welke wijze in de openbaar te maken verantwoordingsstukken moeten worden opgenomen (over welke indicatoren moet de verantwoording iets vermelden?) en dat de gegevens moeten worden aangeleverd bij een aan te wijzen instantie, die voor de minister de nodige bewerkingen uitvoert.

In het derde lid is neergelegd dat een en ander van overeenkomstige toepassing is op de informatie die verstrekt respectievelijk openbaar gemaakt moet worden op grond van artikel 13 van de Wcz en artikel 38 van de Wmg.

Het vierde lid bepaalt dat de minister met de NZa overlegt alvorens de regels vast te stellen, voor zover dat van belang is voor de keuze-informatie van artikel 13 en de informatie van artikel 38 van de Wmg. Het opnemen van deze overlegverplichting houdt verband met het feit dat de minister en de NZa beide regelgevende bevoegdheid terzake toekomt. Uiteraard zal, waar dat aangewezen lijkt, ook met de IGZ en met organisaties van zorgaanbieders en cliënten worden overlegd over voorgenomen regels.

Artikel 63 van de Wcz regelde dat het CSZ een last onder bestuursdwang kon opleggen bij gedragingen die strijdig zijn met de artikelen 49 en 50 (oud, thans 46 en 47). In verband met de overheveling van de taken van het CSZ naar de NZa is in artikel 81 Wcz (wijziging van de Wmg) door een wijziging van artikel 72 Wmg voorzien in toezicht van de NZa op de naleving van beide artikelen (en artikel 67 Wcz) en door wijziging van artikel 76 en 82 Wmg voorzien in de bevoegdheid van de NZa om aanwijzingen te geven om ervoor te zorgen dat aan de bepalingen wordt voldaan en bestuursdwang toe te passen ter handhaving van de bepalingen. De vrijgekomen plaats van artikel 63 is benut om – analoog aan hetgeen in de Wmg is bepaald met betrekking tot boetebesluiten – te regelen dat de beroepen tegen alle besluiten in het kader van de handhaving van de Wcz (en dus niet de artikelen 46, 47 en 67) worden geconcentreerd bij de rechtbank Rotterdam. Het gaat jaarlijks om een zeer beperkt aantal zaken (< 10). Aldus wordt bevorderd dat deze zaken zoveel mogelijk op dezelfde wijze worden beoordeeld. Het hoger beroep tegen de in beroep gegeven uitspraken blijft op grond van de Wet op de Raad van State behoren tot de competentie van de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Wat betreft de rechtsbescherming tegen besluiten omtrent de artikelen 46, 47 en 67 Wcz zij het volgende opgemerkt. De Wtzi kent in artikel 38 voor besluiten op grond van die wet beroep op de Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State. Die besluiten zijn besluiten tot verlening, wijziging of intrekking van een toelating of tot oplegging van een last onder bestuursdwang. Met de Wcz wordt de Wtzi ingetrokken en zal er van (verlening, wijziging of intrekking van) toelatingen geen sprake meer zijn; de artikelen 46 en 47 geven thans normen die rechtstreeks gelden voor zorgaanbieders; artikel 67 blijft inhoudelijk ongewijzigd van kracht. De opneming in de artikelen 72, 76 en 82 van de Wmg van het toezicht op en de handhaving van deze bepalingen maakt dat de artikelen 105 en 106 van de Wmg van toepassing zijn op de rechtsbescherming tegen besluiten van de NZa dienaangaande en de rechtsbescherming tegen besluiten van de NZa inzake saneringsbesluiten (nieuwe artikelen 56c en 56d van de Wmg; zie hoofdstuk III van deze toelichting). Dat betekent dat beroepen tegen boetebesluiten (artikel 106 Wmg) zijn geconcentreerd bij de rechtbank Rotterdam en dat hoger beroep daartegen op grond van de bijlage bij de wet bestuursrechtspraak bedrijfsorganisatie open staat bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven; beroepen tegen andere besluiten behoren op grond van artikel 105 Wmg in eerste en enige aanleg tot de competentie van het College van Beroep voor het bedrijfsleven.