31 117
Bepalingen over de brandweerzorg, de rampenbestrijding, de crisisbeheersing en de geneeskundige hulpverlening (Wet veiligheidsregio’s)

nr. 4
ADVIES RAAD VAN STATE EN NADER RAPPORT1

Hieronder zijn opgenomen het advies van de Raad van State d.d. 9 maart 2007 en het nader rapport d.d. 13 juli 2007, aangeboden aan de Koningin door de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Het advies van de Raad van State is cursief afgedrukt.

Blijkens de mededeling van de Directeur van Uw kabinet van 22 november 2006, nr. 06.004277, machtigde Uwe Majesteit de Raad van State zijn advies inzake het bovenvermelde voorstel van wet rechtstreeks aan mij te doen toekomen.

Dit advies, gedateerd 9 maart 2007, no. W04.06.0512/I, bied ik U hierbij aan.

De Raad van State geeft U in overweging het voorstel van wet niet te zenden aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal dan nadat met de opmerkingen van de Raad rekening zal zijn gehouden.

1. Algemeen

Het is verheugend dat de Raad van State het belang van de vorming van veiligheidsregio’s onderschrijft. Niettemin heeft de Raad zwaarwegende kritiek op het voorstel, waarvan er in de inleiding enkele worden aangestipt, waarna uitwerking en aanvulling volgen in de diverse onderdelen van het advies. Ik ga per onderdeel op de kritiekpunten in.

Het advies van de Raad is aanleiding geweest om diverse elementen van het wetsvoorstel nader te overwegen; die overweging heeft geleid tot tal van aanpassingen, zowel in het wetsvoorstel als in de memorie van toelichting. Zo wordt conform het advies in het voorstel voorzien in een eenhoofdig gezag bij bovenlokale rampen en crises. Ook is op diverse plaatsen overgegaan tot het schrappen van een grondslag voor nadere regels. Wel gehandhaafd is de opzet om de veiligheidsregio’s vorm te geven als verlengd lokaal bestuur teneinde de zorg voor de veiligheid ten principale lokaal te verankeren. Overigens kan hier geen sprake zijn van een geheel vrije keuze van de gemeenten. De noodzaak om bijvoorbeeld in het geval van regio-overschrijdende problematiek bijstand te kunnen verlenen, vereist (wettelijke) kaders op rijksniveau. Deze structuur sluit het meest aan op de lokale verantwoordelijkheid. Ik meen dat het belang van een adequate aanpak van de rampenbestrijding en crisisbeheersing met zich brengt dat er enige uniformiteit is in de structuur van de veiligheidsregio’s; die kan slechts bereikt worden door wettelijke voorschriften. Het voorstel zoals dat aan de Raad van State ter advisering was voorgelegd, was op dat punt evenwel minder terughoudend dan verwacht zou mogen worden bij het uitgangspunt van verlengd lokaal bestuur. Ik meen dat nu, na de aanpassingen waartoe het advies van de Raad aanleiding heeft gegeven, de juiste balans is gevonden.

In de memorie van toelichting zoals deze aan de Raad is voorgelegd, was aangegeven dat de integratie van de besturen van de veiligheidsregio’s en de politieregio’s gerealiseerd zou worden bij de invoeringswet van ofwel de Wet veiligheidsregio’s ofwel de nieuwe Politiewet. Op basis van het Coalitieakkoord 2007 is de Tweede Kamer verzocht de behandeling van de nieuwe Politiewet vooralsnog op te schorten. Wettelijk voorgeschreven integratie van besturen is thans derhalve niet opportuun. Wel is goed samenspel tussen de beide besturen van belang. Dat sluit aan bij ontwikkelingen die zich in de regio’s voordoen.

In het wetsvoorstel is vastgelegd dat afstemming plaatsvindt van de beleidsprioriteiten van de veiligheidsregio (in het beleidsplan) met die van de politie. Ook het feit dat in de wet is vastgelegd dat de burgemeesters van de gemeenten in de regio deel uitmaken van het bestuur van de veiligheidsregio en de voorzitter van het regionale college van politie tevens voorzitter van de veiligheidsregio is, bevordert de samenhang in de besluitvorming van de beide besturen. De samenwerking tussen de veiligheidsregio en de politie wordt vastgelegd in een convenant. Daarmee is verzekerd dat de politie als crisispartner adequaat kan optreden in de multidisciplinaire processen van de rampenbestrijding en crisisbeheersing.

Ik hecht zeer aan deze samenhang en samenwerking zodat op regionaal niveau invulling kan worden gegeven aan een samenhangend veiligheidsbeleid.

2. Veiligheidsregio’s en crises

a. De Raad merkt op dat de begripsbepalingen van «ramp» en «crisis» een overlap bevatten. Dat is juist, en dat heeft een reden. De grootste overeenkomst is dat er in beide gevallen sprake is van een ernstige verstoring van het dagelijks leven. Dat element is sterk bepalend in het spraakgebruik, en is soms de reden om «crisis» als een overkoepelend begrip te beschouwen. Maar niet iedere ramp is een crisis: er zijn kenmerkende verschillen. De memorie van toelichting is uitgebreid om die verschillen scherper te belichten. Overigens is de begripsomschrijving van crisis enigszins aangepast, omdat deze tot verwarring aanleiding blijkt te geven. De begripsomschrijving in het wetsvoorstel zoals dat was aangeboden aan de Raad van State bevatte de zinsnede: «en waarbij optreden van de burgemeester is vereist». De Raad merkt terecht op dat het optreden van de burgemeester geen kenmerkend verschil is, nu immers bij een ramp de burgemeester altijd (ook) optreedt, Deze zinsnede is nu geschrapt.

Bedoeld was tot uitdrukking te brengen dat het wetsvoorstel wat betreft crises slechts zag op crises waarbij een burgemeester in zijn hoedanigheid van handhaver van de openbare orde en opperbevelhebber leidend is. Dat is, anders dan bij een ramp, niet bij elke crisis het geval. De acute gecoördineerde inzet van hulpverleningsdiensten is bij een crisis immers geen vanzelfsprekendheid. Bij bijvoorbeeld een crisis op het terrein van LNV of VWS is primair de desbetreffende minister aan zet. Deze geeft zijn eigen crisis-organisatie vorm; voor de inhoudelijke aanpak van «zijn» crisis heeft hij de burgemeester niet – althans niet zonder meer – nodig. Wanneer het optreden van de sectorminister bij de beheersing van de crisis invloed heeft op de openbare orde, is de burgemeester wél aan zet. In het geval van een bovenlokale crisis is de voorzitter van de veiligheidsregio dan het aanspreekpunt voor de betrokken minister. Enkele andere wijzigingen in de omschrijving van het begrip «crisis» staan los van het advies van de Raad. Deze komen in de gewijzigde memorie van toelichting aan bod.

b en c. Dit wetsvoorstel sluit aan op de reguliere bevoegdheden van burgemeesters. Dat betekent dat ook op het gebied van de rampenbestrijding en crisisbeheersing deze bevoegdheden vooral betrekking hebben op de openbare orde en veiligheid. De bevoegdheden op dit terrein doorkruisen de bevoegdheden op de domeinen van de vakministers niet. Wel zal in bepaalde gevallen afstemming noodzakelijk zijn over de wijze waarop vakministers en de burgemeester van hun eigen bevoegdheden gebruik kunnen maken.

Met de aanpassing van de begrippen ramp, crisis en ook crisisbeheersing zoals die mede naar aanleiding van het advies van de Raad zijn doorgevoerd, is vastgelegd dat het optreden van de burgemeester bij een lokale ramp of crisis en het optreden van de voorzitter van de veiligheidsregio bij een bovenlokale ramp of crisis is gerelateerd aan de bevoegdheden die de burgemeester kan uitoefenen.

Afstemming van de wijze waarop van de onderscheiden bevoegdheden gebruik zal worden gemaakt bij de bestrijding van een ramp of het beheersen van een crisis, is noodzakelijk bij, maar ook inherent aan crisisbesluitvorming.

Met het oog op een goede belangenafweging zijn er maatregelen in het wetsvoorstel opgenomen om de samenwerking tussen de veiligheidsregio’s en de crisispartners in de breedste zin van het woord te bevorderen en op regionaal niveau een netwerkorganisatie in te richten. Ten eerste dient in het crisisplan een overzicht van de gemaakte afspraken te zijn opgenomen. Ten tweede belegt het bestuur van de veiligheidsregio periodiek een bijeenkomst waar alle crisispartners bijeenkomen. Ten derde worden diverse crisispartners uitgenodigd voor vergaderingen van het bestuur van de veiligheidsregio’s en voor vergaderingen van het RBT wanneer hun aanwezigheid in het belang van de te behandelen onderwerpen van belang is. Ten vierde moet het crisisplan afgestemd worden met plannen uit sectorale wetten.

Tot slot wordt in de memorie van toelichting uitgebreid ingegaan op het nut en de noodzaak van een goede samenwerking met de crisispartners. Dat hier een uitwisseling en verkenning van de wederzijdse bevoegdheden plaatsvindt, is evident.

In het kader van de modernisering van de crisiswetgeving, die onderdeel uitmaakt van het werkprogramma bij het beleidsplan crisisbeheersing 2004–2007, wordt thans gewerkt aan het door de Raad gevraagde overzicht van bevoegdheden voor crisisoptreden. Overigens ligt de verantwoordelijkheid voor de modernisering bij de vakministers. In het najaar van 2007 is het bedoelde overzicht gereed en zal dit aan de Tweede Kamer worden gezonden.

3. Bestuurlijke toerusting van de veiligheidsregio

a. Terecht leest de Raad van State het wetsvoorstel in samenhang met de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr). Dat betekent onder meer dat er in het openbaar lichaam veiligheidsregio een dagelijks en een algemeen bestuur moet zijn (artikel 12, eerste lid, van de Wgr). De taakverdeling binnen het bestuur, maar ook de omvang van dat bestuur is een aangelegenheid van het regiobestuur zelf. Dat betekent ook dat het aan het bestuur is om te bepalen hoe de aansturing van het personeel verloopt. Voor alle duidelijkheid beaam ik de conclusie van de Raad dat de coördinerend functionaris geen bestuurlijke leiding geeft aan de hoofden van de brandweer, de GHOR en de meldkamer.

Het heeft geen gevolgen voor het werkgeverschap van het regiobestuur indien bepaalde functionarissen bij koninklijk besluit worden benoemd – zo min als hun positie wordt geschaad indien zij niet bij koninklijk besluit zouden worden benoemd. De laatste overweging, in samenhang met het uitgangspunt dat waar mogelijk de regio bestuurlijke ruimte moet krijgen («decentraal, tenzij...») is de reden dat de artikelen waarin werd bepaald dat benoeming, schorsing en ontslag van de van de commandant van de brandweer en de directeur GHOR bij koninklijk besluit zou plaatsvinden, zijn gewijzigd: deze bevoegdheid is nu bij het bestuur van de veiligheidsregio gelegd. De door de Raad bepleite duidelijkheid is daarmee gediend.

b. Het pleidooi van de Raad om te voorzien in een regeling voor eenhoofdig gezag bij bovenlokale rampen en crises, spreekt me aan. Op lokaal niveau is het gezag van oudsher duidelijk geregeld: het berust bij de burgemeester. Voor rampen en crises die het gemeentelijke niveau te boven gaan, kent de wetgeving tot nu toe geen gezagsbevoegdheden toe aan één gezagsdrager, maar uitsluitend interventiebevoegdheden waarmee de gezagsuitoefening door de burgemeesters van de getroffen gemeenten gestuurd kan worden. De commissaris van de Koningin kan in geval van een ramp of een zwaar ongeval van meer dan plaatselijke betekenis in een of meer gemeenten of van ernstige vrees voor het ontstaan daarvan de burgemeesters aanwijzingen geven inzake het door hen te voeren beleid in het kader van de rampenbestrijding (artikel 12 Wrzo). De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties kan in geval van een ramp of een zwaar ongeval of van ernstige vrees voor het ontstaan daarvan, indien het algemeen belang zulks dringend eist, de commissaris aanwijzingen geven inzake het door hem te voeren beleid in het kader van de rampenbestrijding (artikel 13 Wrzo). Zonder een eenduidige gezagsstructuur bij bovenlokale rampen en crises bestaat het gevaar van stagnatie in besluitvorming over te nemen maatregelen en van miscommunicatie in de bevelslijnen naar de operationele diensten, terwijl het van essentieel belang is dat de operationele diensten één duidelijk bestuurlijk aanspreekpunt hebben. De vuistregel die de Raad aan dit pleidooi ten grondslag legt, kan ik dan ook volledig onderschrijven: hoe ingewikkelder de situatie, des te groter het belang van een eenvoudige bevelsstructuur. Het advies van de Raad om te voorzien in toereikende gezagsstructuren voor calamiteiten die meer dan één gemeente treffen, is dan ook aanleiding geweest om het wetsvoorstel op dit punt te heroverwegen en te voorzien in een regeling die het gezag bij bovenlokale rampen en crises toevertrouwt aan de voorzitter van de veiligheidsregio.

c. De Raad signaleert terecht dat het bestaan van twee brandweerorganisaties de slagkracht niet ten goede komt. Voor het behalen van de noodzakelijke kwaliteit is regionalisering de beste oplossing. Bij enkele gemeentebesturen bestaan bezwaren tegen verplichte regionalisering van de brandweer. Ook de VNG bepleit dat de keuze voor volledige regionalisering aan de gemeenten in de veiligheidsregio’s moet worden overgelaten. In het coalitieakkoord is opgenomen dat de wettelijke verplichting vervalt. In het Bestuursakkoord Rijk-VNG wordt opgemerkt dat de verhoging van de kwaliteit, effectiviteit en doelmatigheid van de brandweerzorg voorop staan. Het kabinet zal hier invulling aan geven via het stellen van kwaliteitseisen, vast te leggen in een algemene maatregel van bestuur, behorend bij dit wetsvoorstel. Het wetsvoorstel is daarop aangepast.

d. Het advies dat de Raad van State met betrekking tot een verbetering van de slagkracht van de GHOR heeft gegeven, is voor het kabinet aanleiding geweest om nogmaals naar de positie van de GHOR onder het openbaar bestuur te kijken. Ten tijde van een ramp of crisis is het zonneklaar dat de directeur GHOR namens het bestuur van de veiligheidsregio aanwijzingen kan geven aan zorginstellingen in het belang van een gecoördineerd optreden in de regio en een adequate aanpak van ramp of crisis. Zo is het nu ook in de huidige wetgeving geregeld. De Raad van State merkt echter terecht op dat de constructie die voorlag in het wetsvoorstel slagvaardiger kan en de GHOR niet in de positie brengt om met kracht te kunnen werken aan een goede voorbereiding op de rampen- en crisissituaties. Daarom is aan het wetsvoorstel een aanwijzingsbevoegdheid voor de «koude fase» toegevoegd, uit te oefenen door de voorzitter van de veiligheidsregio. Met deze bevoegdheid kan de voorzitter, indien hij constateert dat een zorginstelling geen of onvoldoende voorbereiding treft op een ramp of crisis, een aanwijzing geven. Die aanwijzing grijpt niet in op de reguliere (werk-)processen van een zorginstelling en beperkt zich tot de voorbereiding. Mocht de instelling geen gevolg geven aan de aanwijzing dan kan de voorzitter de minister van VWS verzoeken nadere maatregelen te treffen. De minister van VWS kan op grond van artikel 7 van de Kwaliteitswet zorginstellingen een dergelijke maatregel treffen.

De Raad wijst er tevens op dat duidelijkheid over de hiërarchische verhoudingen bij operationeel optreden erbij gebaat is indien de medische hulpverleners die kunnen worden ingezet in het kader van de GHOR een onbezoldigde aanstelling bij de veiligheidsregio krijgen. Het is echter niet nodig dat deze aanstelling een wettelijke basis heeft. Het bestuur van de regio kan hier zelf in voorzien. Daarom wordt er in de memorie van toelichting melding van gemaakt en aan de regio’s geadviseerd aldus te handelen.

De bevoegdheid tot het geven van een vergunning voor ambulancezorg blijft voorbehouden aan de minister van VWS. In veel gevallen is het bestuur van de veiligheidsregio zelf vergunningnemer en zou het niet passen om die ook zelf te verlenen. Daarnaast is vergunningverlening een middel om de ambulancezorg landelijk op een zelfde peil te brengen en te houden.

4. De veiligheidsregio tussen Rijk en gemeente

a. Dit deel van het advies van de Raad van State (in combinatie met de in paragraaf 8 gemaakte opmerkingen over de talrijke en ruime delegatiebepalingen) heeft, zoals ik reeds in paragraaf 1 heb aangegeven, geleid tot diverse aanpassingen in het wetsvoorstel, die hierna besproken worden. Daarmee meen ik recht te doen aan de kern van de kritiek dat de veiligheidsregio die in het wetsvoorstel gestalte krijgt, weliswaar wordt aangeduid als een vorm van verlengd lokaal bestuur conform de Wgr, maar deze aanduiding niet verdient, gelet op de veelheid aan dwingende bepalingen en afwijkingen van de Wgr. In het verlengde daarvan adviseert de Raad een ander uitgangspunt te kiezen en de veiligheidsregio’s rechtstreeks bij wet in te stellen. Ik wil die weg evenwel niet op, maar kies nadrukkelijk voor het model van verlengd lokaal bestuur, omdat ik meen dat veiligheid een aangelegenheid is die lokaal ingebed moet zijn. Voor de betrokkenheid van de gemeenten acht ik het van groot belang dat de veiligheidsregio’s als een vorm van verlengd lokaal bestuur worden vormgegeven. De door de veiligheidsregio uit te voeren taken hebben immers een gemeentelijke herkomst en via de constructie van een gemeenschappelijke regeling dragen gemeenten verantwoordelijkheid voor het goed functioneren van de eigen regio. Daar hebben gemeenten zelf uiteindelijk ook het meeste belang bij. Daar komt bij dat een dergelijke inbedding aansluit bij de huidige organisatie van brandweer en GHOR, die ook op (verplichte) gemeenschappelijke regelingen zijn gebaseerd. Tot slot past die benadering ook bij het door dit kabinet aangehangen principe «decentraal, tenzij».

De Raad wijst er terecht op dat de keuze voor verlengd lokaal bestuur als uitgangspunt voor de veiligheidsregio’s in het hem voorgelegde wetsvoorstel onvoldoende recht werd gedaan. Dat is nu, naar aanleiding van het advies van de Raad, veranderd door diverse artikelen of onderdelen daarvan te schrappen. Het wetsvoorstel laat nu meer ruimte aan de gemeenten en aan het bestuur van een regio om invulling te geven aan de eigen verantwoordelijkheden. Die ruimte is evenwel, zeker op het terrein van rampenbestrijding en crisisbeheersing niet onbegrensd, aangezien op het terrein van veiligheid uniformiteit en eenduidigheid een noodzakelijk voorwaarde is. Het kan hier immers gaan om ernstige situaties waarbij de veiligheid van burgers evident in het geding is. Daarnaast speelt een rol dat een zekere mate van uniformiteit noodzakelijk is in verband met bovenregionale samenwerking.

Ik bespreek hierna de wijzigingen die zijn aangebracht, waarbij ik in navolging van het advies eerst inga op de afwijkingen van de Wgr.

De Raad wijst er – terecht – op dat vrijwilligheid het uitgangspunt is in het systeem van de Wgr, zowel wat betreft de vraag óf men een gemeenschappelijke regeling tot stand wil brengen als wat betreft de vraag welk type gemeenschappelijke regeling men wil treffen. Ik wijs erop dat de Brandweerwet 1985 (artikel 3) de opdracht aan gemeenten bevat om een gemeenschappelijke regeling te treffen met het oog op doelmatig georganiseerde en gecoördineerde uitvoering van onder meer het voorkomen, beperken en bestrijden van brand en om ook overigens een goede hulpverlening bij een ongeval of ramp te bevorderen. De Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen (Wet ghor) kent een overeenkomstige bepaling. Deze gemeenschappelijke regelingen zijn er dus al, en voor een landelijke dekkend stelsel van regio’s is een bestendiging van de verplichting tot het treffen van gemeenschappelijke regelingen onmisbaar. Dat daarbij tevens de verplichting wordt opgelegd om een openbaar lichaam in te stellen, is eveneens de voortzetting van de bestaande situatie (artikel 4 van de Brandweerwet 1985 en artikel 4 Wet ghor). Het is een volstrekt logische bepaling, omdat aan het openbaar lichaam rechtspersoonlijkheid is gekoppeld, die bijvoorbeeld nodig is om personeel in dienst te kunnen nemen en materieel te kunnen aanschaffen. Het instellen van een openbaar lichaam met rechtspersoonlijkheid is in de Wgr overigens de gebruikelijke samenwerkingsvorm, getuige de tekst van het tweede lid van artikel 8: «In daarvoor bijzonder in aanmerking komende gevallen kan bij de regeling, in plaats van een openbaar lichaam, een gemeenschappelijk orgaan worden ingesteld.». De constatering van de Raad dat het wetsvoorstel de vorm (openbaar lichaam) oplegt, is dus juist, maar de suggestie dat nu opeens sterk wordt ingegrepen in de lokale sfeer, is, naar ik aanneem, met het bovenstaande gerelativeerd.

De keuze om bij wet te bepalen dat het bestuur van de gemeenschappelijke regeling uitsluitend uit burgemeesters bestaat, is een beperking ten opzichte van de Wgr, die het immers aan de gemeenteraden overlaat wie als lid van het bestuur wordt aangewezen. Aangezien de Wgr het algemene kader biedt voor zeer uiteenlopende soorten gemeenschappelijke regelingen, ligt die vrijheid als algemeen uitgangspunt in de rede. De veiligheidsregio’s bestrijken evenwel een zeer specifiek beleidsterrein en juist op dat terrein heeft de burgemeester van iedere gemeente wettelijke taken en bevoegdheden. Het zou het overleg en de besluitvorming in het bestuur niet ten goede komen indien het bestuur gevormd wordt door de functionarissen die niet over de relevante bevoegdheden beschikken. De burgemeesters zijn bovendien tevens het gezag over de politie wat betreft de handhaving van de openbare orde en zijn lid van het regionale college van politie. Deze afweging motiveert in voldoende mate de afwijking van de Wgr. Dat geldt ook voor een andere afwijking van de Wgr die de Raad in een adem met het vorige punt noemt: dat de wetgever bepaalt wie voorzitter is van het bestuur. Deze afwijking vindt haar rechtvaardiging in de omstandigheid dat reeds een van de burgemeesters in het bestuur van de veiligheidsregio een bijzondere (voorzitters)positie heeft: de burgemeester die tevens korpsbeheerder is (en dus voorzitter van het regionaal college politie) van het politiekorps in de regio die territoriaal samenvalt met het gebied van de veiligheidsregio. Het zou weinig efficiënt en weinig effectief zijn indien een andere burgemeester dan de korpsbeheerder voorzitter van de veiligheidsregio wordt, mede gelet op de wens dat de veiligheidsregio en de politieregio nauw samenwerken en gegeven het feit dat de desbetreffende burgemeester het eenhoofdig gezag bij bovenlokale rampen en crises toekomt; dan dreigt het risico van twee kapiteins op één catamaran.

Er zijn bepalingen vervallen waarin stond welke ambtelijke medewerkers moesten deelnemen aan de vergaderingen van het bestuur van de veiligheidsregio, en aan welke taken er een multidisciplinaire uitvoering diende te worden gegeven. Voorts is de grondslag geschrapt op basis waarvan nadere regels aan het beleidsplan, aan het crisisplan en aan bepaalde informatiestromen konden worden gesteld. Ook zijn de artikelen waarin werd bepaald dat benoeming, schorsing en ontslag van de van de commandant van de brandweer en de directeur GHOR bij koninklijk besluit zou plaatsvinden, gewijzigd: het bestuur van de veiligheidsregio is daartoe nu bevoegd.

Het zijn alle belangrijke elementen, maar er mag op vertrouwd worden dat de deelnemers zelf dergelijke aangelegenheden goed regelen. Dat geldt ook voor de door de Raad geuite wens dat het dagelijks bestuur «zo klein van omvang is dat het doelmatig en doeltreffend kan werken.». Ik laat dat graag aan de deelnemers. Wel is nu in de memorie van toelichting opgenomen dat het in de rede ligt dat het bij de gemeenschappelijke regeling in te stellen dagelijks bestuur wordt belast met het dagelijks beheer van de veiligheidsregio.

Een volgend kritiekpunt van de Raad is dat de wetgever bepaalt welke bevoegdheden worden overgedragen aan het bestuur van de veiligheidsregio. Ik acht dat, vanuit een oogpunt van uniformiteit, in hoge mate onvermijdelijk, en bovendien is het niet efficiënt indien de deelnemers aan een regeling ieder voor zich bepalen of zij een taak overdragen aan het bestuur van de regio. Ik wijs er overigens op dat deze systematiek ook in de Brandweerwet 1985 en de Wet ghor is gevolgd.

Met deze wijzigingen blijft de afwijking van de Wgr beperkt tot die essentialia die noodzakelijk zijn voor een adequaat functioneren van het bestuur van de veiligheidsregio’s. Ik meen dat de kwalificatie van de Raad «dat het kunstmatig is om de veiligheidsregio als verlengd lokaal bestuur aan te duiden», thans niet meer aan de orde is.

b. De financiële verhoudingen dienen aan te sluiten bij de bestuurlijke verhoudingen. Uit de keuze voor verlengd lokaal bestuur op basis van de Wgr volgt uit de keuze voor de financieringssystematiek. Conform de systematiek van de Wgr, wordt de veiligheidsregio vooral gefinancierd uit bijdragen van de gemeenten. In het gemeentefonds worden voor brandweerzorg en rampenbestrijding middelen verdeeld. De gemeenten kunnen indien zij dit nodig achten dit bedrag aanvullen. Daarnaast voorziet dit wetsvoorstel – net als in de huidige situatie – erin dat van rijkswege een bijdrage wordt verleend in de kosten die voortvloeien uit de uitoefening van taken die bij de gemeenschappelijke regeling worden overgedragen aan het bestuur van de veiligheidsregio. De bijdrage is een tegemoetkoming en is niet als kostendekkend bedoeld. De verhouding rijksmiddelen / eigen middelen is nu ongeveer een op twee.

Om de volgende redenen is gekozen voor handhaven van het hybride model:

1. De basisbrandweerzorg is bij uitstek een lokale aangelegenheid. Het is dan ook een gemeentelijke verantwoordelijkheid hier middelen voor vrij te maken.

2. Bij regionale voorzieningen gaat het mede om een bovenlokaal belang. Binnen regio’s, maar ook tussen regio’s en soms binnen het Koninkrijk moet wederzijdse bijstand kunnen worden verleend. Met die bijstand wordt een nationaal belang gediend. Daarbij past een rijksbijdrage.

3. Van oorsprong werd de grootschalige hulpverlening volledig door het Rijk bekostigd door middel van de organisatie Bescherming Bevolking. Na opheffing van de BB is de grootschalige hulpverlening opgedragen aan de operationele organisaties. Op aandringen van de Tweede Kamer is er om die rijksverantwoordelijkheid te blijven benadrukken een rijksbijdrage gekomen.

4. De door de regio’s te leveren prestaties zullen worden vastgelegd in de op basis van dit wetsvoorstel vast te stellen algemene maatregel van bestuur ingevolge artikel 16, De rijksbijdrage stelt de veiligheidsregio’s mede in staat om aan deze prestaties te voldoen.

5. De gewenste verdergaande regionalisering en technologische vernieuwingen komen het gemakkelijkst tot stand op basis van een gerichte (namelijk op deze onderwerpen) vergroting van het rijksaandeel in de bekostiging van de regio’s.

c. De indeling in regio’s in artikel 7 is niet nieuw, maar volgt vollledig de indeling krachtens de Brandweerwet 1985 en de Wet geneeskundige hulpverlening bij ongevallen en rampen. In dit wetsvoorstel is de indeling van de politieregio’s als uitgangspunt genomen, waarmee al een schaalvergroting ten opzichte van de organisatie op lokaal niveau is gerealiseerd. Er is geen reden om nu aan te nemen dat de omvang en het gewicht van de regio’s ontoereikend zijn voor de in het wetsvoorstel aan de regio’s toebedeelde verantwoordelijkheid.

5. Veiligheidsregio’s en democratische legitimatie

Op verschillende plaatsen in dit nader rapport is aangegeven waarom de veiligheidsregio’s, net als de voorlopers daarvan, in het wetsvoorstel zijn vormgegeven als openbare lichamen die door de gemeenten met toepassing van de Wet gemeenschappelijke regelingen worden ingesteld. Een van de hoofdredenen daarbij is de lokale herkomst van de taken en de behoefte die daaruit voorvloeit om de betrokkenheid van de gemeenten bij de uitvoering van deze taken zeker te stellen. Voorts is naar aanleiding van het advies van de Raad het wetsvoorstel zodanig aangepast dat de gemeenten meer vrijheid wordt gelaten bij de intergemeentelijke taakbehartiging. Aldus wordt in het wetsvoorstel zoveel mogelijk recht gedaan aan het uitgangspunt van verlengd lokaal bestuur. Vanwege het belang van dat uitgangspunt is geen gevolg gegeven aan de adviezen van de Raad om de veiligheidsregio’s rechtstreeks bij wet in te stellen en de regio’s volledig te financieren vanuit het Rijk. Tegenover het feit dat de regio’s de rechtstreekse democratische legitimatie ontberen die de gemeenten wel hebben, zoals de Raad stelt, staat derhalve de indirecte democratische legitimatie die de regio’s ingevolge de Wet gemeenschappelijke regelingen hebben. Nu bij de vormgeving van veiligheidsregio’s meer recht wordt gedaan aan het uitgangspunt van verlengd lokaal bestuur en de bevoegdheden van de regio’s overigens hoofdzakelijk beheerstaken betreffen, meen ik dat de vraag naar een eigen democratische legitimatie door rechtstreekse verkiezing van het algemeen bestuur niet aan de orde is. Bij de voornemens zoals zij in het voorliggende wetsvoorstel zijn neergelegd acht ik de opmerking van de Raad dat die vraag op enig moment onontkoombaar wordt, voorbarig. Daarom is geen gevolg gegeven aan het advies om dit vraagstuk, mede in relatie tot de positie van de provincie, te bespreken.

6. Positie van de Koninklijke marechaussee

Naar aanleiding van het advies van de Raad is in de memorie van toelichting een beschouwing opgenomen over deze rol van de Koninklijke marechaussee in het kader van de veiligheidsregio’s.

7. Planvorming en informatievoorziening

a. Anders dan de Raad vermoedt, is er geen sprake van overlap tussen beleidsplan en crisisplan. Er bestaat een wezenlijk verschil tussen de beide planvormen, en de plannen vervullen elk een andere functie. Het is daarom niet zinvol ze in elkaar te schuiven.

Het beleidsplan is gebaseerd op een risicoanalyse. Het beleidsplan bevat, gelet op die risicoanalyse, de ambities van de regio om die risico’s te verminderen dan wel de gevolgen te beperken op het gebied van de rampenbestrijding en crisisbeheersing en bevat het in dat verband voor een periode van vier jaren te voeren beleid. Het geeft voor de operationele diensten antwoord op de vraag «wat» ze moeten kunnen, met andere woorden: welke operationele prestatie zij moeten kunnen leveren. In dit plan wordt uiteengezet hoe dat niveau in vier jaar wordt gerealiseerd.

Het crisisplan is een generiek operationeel plan waarin de multidisciplinaire crisisorganisatie, de daarin toebedeelde taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden, de te treffen maatregelen en daarvoor gemaakte vaste afspraken met de crisispartners beschreven staan. Dit plan geeft antwoord op de vraag ’hoe’ de verschillende actoren bij een daadwerkelijke ramp of crisis moeten handelen.

b. Ik onderken het belang van het beperken van de administratieve lasten voor de veiligheidsregio’s. De bepalingen betreffende de informatievoorziening vanuit de veiligheidsregio’s zijn er juist op gericht om de administratieve last tot een minimum te beperken en overlap zoveel mogelijk te voorkomen.

Ook bij de toepassing van deze bepalingen zal ik er voor zorg dragen dat overlap en onnodige administratieve lasten tot een minimum worden beperkt.

8. Delegatie van regelgevende bevoegdheid

a. Zoals de Raad aangeeft, is de bevoegdheid tot het stellen van kwaliteitseisen ruim geformuleerd. Hier is voor gekozen omdat daarmee vanuit één perspectief waar nodig (kwaliteits)eisen kunnen worden gesteld aan de verschillende diensten en de multidisciplinaire samenwerking daartussen. Hiermee is bereikt dat er niet een veelheid aan afzonderlijke grondslagen voor algemene maatregelen van bestuur in de wet behoefde te worden opgenomen. Wel is naar aanleiding van het advies van de Raad in de memorie van toelichting benadrukt dat op basis van dit artikel minimum-eisen zullen worden gesteld.

b. Naar aanleiding van de opmerkingen van de Raad over de vormgeving van de veiligheidsregio als een bijzondere vorm van verlengd lokaal bestuur (paragraaf 4, onder a) heb ik het wetsvoorstel meer in overeenstemming gebracht met het karakter van verlengd lokaal bestuur. In dat verband heb ik het aantal grondslagen voor algemene maatregelen van bestuur beperkt. Ik verwijs naar mijn reactie bij die paragraaf.

c. De op basis van dit artikel te treffen regelingen betreffen bovenregionale samenwerking tussen veiligheidsregio’s en eventueel de politieregio’s en de Koninklijke marechaussee. Het artikel heeft een vergelijkbare reikwijdte als artikel 46 van de Politiewet 1993 zoals dat op 1 mei 2005 in werking is getreden. Ook dat artikel, waarover de Raad geen opmerkingen maakte (Kamerstukken II 2004/05, 29 703, nr. 4), biedt de minister van BZK de mogelijkheid om wanneer samenwerking tussen regio’s niet vanzelf ontstaat, maar wel noodzakelijk is, regels te stellen over aspecten van samenwerking en de wijze waarop deze moet worden ingevuld. Gelet op de overeenkomstige reikwijdte en strekking van dit artikel zie ik geen aanleiding om ten behoeve van de samenwerking tussen veiligheidsregio’s een andere grondslag in dit wetsvoorstel op te nemen.

9. Veiligheidsgegevens en het belang van de staat

De artikelen 42 en 44 zijn herzien, met inachtneming van de kritiek van de Raad.

10. Overige opmerkingen

a. In navolging van het advies van de Raad is de artikelsgewijze toelichting bij artikel 45 op dit punt aangevuld met inachtneming van de aanbeveling met betrekking tot de door de Raad genoemde beschikking.

b. Aan het advies van de Raad is gevolg gegeven door in artikel 15 in plaats van «inrichtingen» op te nemen: categorieën inrichtingen. Aldus wordt aangesloten bij de formulering van artikel 1.1, derde lid, van de Wet milieubeheer, dat de grondslag is voor ook voor de veiligheidsregio’s relevante lagere regelgeving.

c. De Raad maakt hier een terechte opmerking. Het sirenenet is de huidige (technische) voorziening voor het waarschuwen van de bevolking. Bijvoorbeeld Cell Broadcasting is een nieuwe (technische) voorziening waarvan wordt onderzocht of deze het sirenestelsel kan vervangen of aanvullen.

Naar aanleiding van het advies van de Raad zijn in de desbetreffende bepaling de woorden «door middel van het sirenenet» vervallen, zodat de tekst is beperkt tot: het waarschuwen van de bevolking. De bepaling laat daarmee ruimte voor andere alarmeringstechnieken.

d. Aan het advies van de Raad om de bepaling opnieuw en toegankelijker te formuleren en om het derde en vierde lid om te draaien,is gevolg gegeven, waarbij overigens de verwijzing naar de richtlijn (nu in het vierde lid) niet gemist kon worden. Voorts is de artikelsgewijze toelichting aangevuld ter verduidelijking.

e. Aan beide hier genoemde adviezen van de Raad is gevolg gegeven.

f. In het verleden heeft de wetgever overtreding van de brandbeveiligingsverordening kennelijk dermate ernstig geoordeeld dat een hoger strafmaximum is aangewezen dan dat wat de Gemeentewet mogelijk maakt; artikel 23, eerste lid, van de Brandweerwet 1985 bevat immers een overeenkomstige bepaling als nu wordt voorgesteld. Ik zie gaan aanleiding daarvan af te wijken. Het geheel schrappen van de bepaling kan bovendien leiden tot een ongewenste verscheidenheid in strafbaarstelling en strafmaxima. De bepaling is derhalve gehandhaafd.

11. Redactionele kanttekeningen

De in de bijlage opgenomen kanttekeningen van louter redactionele aard hebben in vrijwel alle gevallen tot aanpassing geleid – zij het soms licht afwijkend van het alternatief dat door de Raad van State in overweging werd gegeven. Ook het merendeel van de inhoudelijke kanttekeningen is overgenomen; de uitzonderingen worden hieronder toegelicht. In het geval dat een kanttekening is geplaatst bij een artikel dat geen deel meer uitmaakt van het gewijzigde voorstel van wet, blijft de kanttekening onbesproken.

– De aanduiding GHOR moet niet beschouwd worden als een afkorting; in de memorie van toelichting is dit nader toegelicht en onderbouwd. Het «voluit schrijven» is dus niet aan de orde.

– In de omschrijving van «geneeskundige hulpverlening» is de zinsnede «door tussenkomst van een meldkamer» anders dan de Raad meent, geen materiële eis, maar een wezenlijk element van de specifieke vorm van geneeskundige hulpverlening waarop in dit wetsvoorstel wordt geduid.

– De concrete term «bevelen» past minder goed bij de bedoeling van artikel 5, waar het om algemenere directieven gaat.

– In artikel 13 van het voorgestelde voorstel van wet is het woord «raden» niet gewijzigd in «colleges», aangezien hier uitdrukkelijk bedoeld is dat de gemeenteraad betrokken wordt.

– De volgorde van de artikelen 12 en 13 is gehandhaafd. Juist omdat het beleidsplan is gebaseerd op het risicoprofiel, verdient het een prominentere plaats als taak van het bestuur van de veiligheidsregio dan de bepaling over het risicoprofiel.

– De suggestie van de Raad om in artikel 15 op te nemen dat overleg wordt gevoerd met degene die de inrichting drijft, is niet meer aan de orde nu in het betreffende artikel wordt gesproken van «categorieën van inrichtingen» in plaats van: inrichtingen.

– De opvatting dat artikel 16 duidelijker zou worden door de zin in stukken te knippen, deel ik niet.

– De suggestie van de Raad om in artikel 19 toe te voegen dat de daar bedoelde regels ook bij algemene maatregel van bestuur kunnen worden vastgesteld, is niet overgenomen, aangezien deze bepaling m.m. overeenkomt met artikel 48 van de Politiewet 1993, en het niveau van een ministeriële regeling bewust is gekozen.

– De suggestie van de Raad om in artikel 20 te volstaan met de verplichting een gemeenschappelijk orgaan in te stellen (in plaats van een openbaar lichaam) is niet gevolgd. De aard van de materie (zie het kabinetsstandpunt ACIR; Kamerstukken II 2004/05, 26 956, nr. 37) rechtvaardigt dat er een openbaar lichaam wordt ingesteld. Bovendien is instelling van een openbaar lichaam geheel in lijn met de systematiek van de Wet gemeenschappelijke regelingen, nu immers het tweede lid van artikel 8 bepaalt dat in daarvoor bijzonder in aanmerking komende gevallen een gemeenschappelijk orgaan kan worden ingesteld.

– In artikel 25 is niet de term «drijven» gebruikt, aangezien deze in artikel 42 juist is geschrapt

– De suggestie van de Raad om in artikel 29 te bepalen dat het bestuur van een veiligheidsregio een meldkamer in stand houdt, is niet overgenomen. De Raad miskent de bedoeling van het artikel, waarin bewust is gekozen voor de formulering dat het bestuur de beschikking heeft over een meldkamer, waarvan de instandhouding heel wel door het bestuur van een andere regio kan geschieden.

12. Overige wijzigingen

Tot slot maak ik melding van enkele wijzigingen die niet rechtsreeks voortvloeien uit het advies van de Raad van State.

Artikel 14 bevatte een niet limitatieve opsomming van wettelijke plannen en regels waarop het crisisplan moet zijn opgesteld. Juist omdat het om wettelijke plannen en regels gaat, is het evident dat die het bestaande juridische kader vormen voor het crisisplan; dat behoeft niet (nog eens) in dit wetsvoorstel te worden opgenomen. Verwacht mag worden dat dit besef bestaat bij degenen die het crisisplan opstellen. Ter ondersteuning van de praktijk is de opsomming wel opgenomen in het artikelsgewijze deel van de memorie van toelichting.

In de bijlage staan de namen van de veiligheidsregio’s niet langer volledig in hoofdletters vermeld. Voorts is voor drie regio’s de naam aangepast aan de ontwikkelingen in het gebied, hetgeen leidt tot de namen Amsterdam-Amstelland (was Amsterdam en omstreken), IJsselland (was IJSSEL-VECHT) en Zuidoost-Brabant» (was BRABANT-ZUIDOOST).

Ten slotte is de schrijfwijze van enkele namen in overeenstemming gebracht met de schrijfwijze van de gelijkluidende namen van de politieregio’s

Ik moge U verzoeken het hierbij gevoegde gewijzigde voorstel van wet en de gewijzigde memorie van toelichting aan de Tweede Kamer der Staten-Generaal te zenden.

Bijlage bij het advies van de Raad van State betreffende nr. W04.06.0512/I met redactionele kanttekeningen die de Raad in overweging geeft.

– De afkorting «GHOR» ten minste eenmaal in het wetsvoorstel voluit schrijven, bijvoorbeeld in de omschrijving van «GHOR» in artikel 1.

– In de omschrijving van de begrippen veiligheidsregio, ramp, crisis, crisisbeheersing en GHOR (artikel 1) telkens het lidwoord schrappen.

– Het element «door tussenkomst van een meldkamer» in de omschrijving van «geneeskundige hulpverlening» (artikel 1) elders in het wetsvoorstel regelen, aangezien begripsbepalingen zich niet lenen voor het stellen van materiële regels.

– In artikel 4, tweede lid, «een ieder» wijzigen in: eenieder.

– In artikel 5 «aanwijzingen» wijzigen in: «bevelen» (vergelijk artikel 4, tweede lid, en artikel 172, derde lid, van de Gemeentewet).

– In artikel 6, tweede lid, «de bij de bestrijding van een ramp of de beheersing van de crisis in zijn gemeente betrokken personen» vervangen door: aan de personen die betrokken zijn bij de bestrijding van een ramp of de beheersing van de crisis in zijn gemeente.

– Nu artikel 9, vierde lid (besluitvorming binnen het algemeen bestuur), impliciet afwijkt van artikel 13, vierde lid, onderdeel c, van de Wet gemeenschappelijke regelingen, terwijl de toelichting (§ 3.1, slotalinea) stelt dat in de gemeenschappelijke regeling een weging van stemmen kan worden vastgelegd, de verhouding tussen de twee bepalingen ondubbelzinnig regelen.

– In artikel 10 «artikel 1, tweede lid, van de Politiewet 1993» wijzigen in: artikel 1, derde lid, van de Politiewet 1993.

– De opsomming van taken in artikel 11 zoveel mogelijk afstemmen op de omschrijving van taken in artikel 8; daarbij dezelfde volgorde aanhouden.

– In artikel 12, derde lid, «kan de inhoud van een beleidsplan nader worden bepaald» wijzigen in: kunnen nadere regels worden gesteld over de inhoud van een beleidsplan.

– In artikel 13, derde lid, «raden» telkens wijzigen in: «colleges» (vergelijk artikel 114, eerste lid, van de Gemeentewet).

– De artikelen 12 (beleidsplan) en 13 (risicoprofiel) omdraaien, nu het beleidsplan mede wordt gebaseerd op het risicoprofiel.

– In de artikelen 12, tweede lid, onderdeel b, en 22, tweede lid, het opschrift van § 8, en de artikelen 31, eerste en tweede lid, en 32 «beleidsdoelstellingen» telkens wijzigen in: beleidsdoelen.

– In artikel 14, vierde lid, aanhef, voor de dubbele punt invoegen: «, voor zover relevant». Voorts in onderdeel c «calamiteitenplannen als bedoeld in» wijzigen in: «de calamiteitenplannen, bedoeld in», en in onderdeel j «met» schrappen.

– In artikel 15, eerste lid, «, waarin het geheel van bij een ramp in die inrichting te nemen maatregelen is opgenomen» wijzigen in: «. In een dergelijk plan worden de maatregelen opgenomen die bij een ramp in die inrichting moeten worden genomen.» Voorts het vierde lid vernummeren tot derde lid.

– In artikel 15 bepalen dat wordt overlegd met degene die de inrichting drijft.

– De tekst van artikel 16 beter verduidelijken door de zin in stukken te knippen.

– In artikel 19, eerste lid, bepalen dat de daar bedoelde regels kunnen worden vastgesteld bij algemene maatregel van bestuur of bij ministeriële regeling.

– Ter vermijding van onnodig zware structuren in artikel 20, eerste lid, volstaan met de verplichting om een gemeenschappelijk orgaan in te stellen.

– In artikel 21, eerste lid, nader omschrijven waarop het kwaliteitszorgsysteem betrekking dient te hebben.

– In artikel 23, eerste lid, «ingevolge artikel 8, onder e,» schrappen.

– In artikel 24, tweede lid, de woorden «verrichtingen van overheidswege, die ... worden gedaan» wijzigen in: keuringen die door de brandweer ... worden uitgevoerd.

– In artikel 25, tweede lid, «Het hoofd of de bestuurder van een aangewezen inrichting» wijzigen in: «Degene die een aangewezen inrichting drijft» (vergelijk artikel 8.20, eerste lid, van de Wet milieubeheer).

– Artikel 25, vijfde lid, zo aanpassen dat onderdeel a betrekking heeft op de inrichtingen, bedoeld in het vierde lid, en onderdeel b op aangewezen inrichtingen (vergelijk artikel 13 van de Brandweerwet 1985).

– § 4 (De GHOR) van het wetsvoorstel vernummeren tot § 5.

– In artikel 26, eerste lid, na «artikel 8, tweede lid, » invoegen: aanhef en.

– In artikel 27, eerste lid, de term «zorgaanbieders» vermijden, nu die term niet voorkomt in de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg. Voorts de term «regionale ambulancediensten» vervangen door: «Regionale Ambulancevoorzieningen» (Kamerstukken I 2005/06, 29 835, A: artikel 1, eerste lid, onderdeel d).

– In artikel 27, eerste lid, is niet omschreven wat voor taak instellingen hebben binnen de geneeskundige hulpverlening. Het eerste en het tweede lid omdraaien, en in het nieuwe tweede lid verduidelijken dat het gaat om taken die voortvloeien uit de afspraken, bedoeld in het nieuwe eerste lid.

– In de artikelen 27, tweede lid, en 29, derde lid, voor het woord «afspraken» telkens invoegen: schriftelijke.

– In artikel 28, eerste lid, «tekort schiet» wijzigen in: tekortschiet.

– Artikel 29, eerste lid, als volgt redigeren: Het bestuur van de veiligheidsregio houdt een meldkamer in stand, al dan niet tezamen met het bestuur van een andere veiligheidsregio.

– In artikel 31, tweede lid, « Onze Minister ... aan» vervangen door: Onze Minister zendt het besluit waarbij hij de landelijke beleidsdoelen heeft vastgesteld, aan.

– In artikel 38, eerste en tweede lid, «bij of krachtens wet» wijzigen in: bij of krachtens de wet.

– Inconsequent gebruik van de termen «informatie» en «gegevens» vermijden, bijvoorbeeld in de artikelen 42, eerste en vierde lid, en 44, tweede en vierde lid.

– In artikel 44, derde lid, «welke natuurlijke personen of rechtspersonen de informatie verplicht zijn te verschaffen» wijzigen in: de natuurlijke personen of rechtspersonen die verplicht zijn de informatie te verschaffen.

– Artikel 48 als volgt redigeren: Indien het algemeen belang zulks dringend eist, kan Onze Minister bevoegdheden van de commissaris van de Koning en van de burgemeester op grond van deze wet geheel of ten dele aan zich trekken dan wel een andere autoriteit daarmee geheel of ten dele belasten.

– In artikel 49, gelet op de formulering van artikel 5:15 van de Algemene wet bestuursrecht (Awb), «hebben toegang tot elke plaats» wijzigen in: «zijn bevoegd elke plaats te betreden». Om dezelfde reden in artikel 57, eerste lid, «hebben vrije toegang tot alle plaatsen» wijzigen in: «hebben toegang tot elke plaats». En in beide bepalingen voorzien in een legitimatieplicht (vergelijk artikel 5:12 Awb).

– In artikel 50, vijfde lid, de woorden «als gevolg van» schrappen. Voorts in het zesde lid, na «uitvoering» invoegen: van.

– Artikel 52, tweede lid, schrappen, nu een en ander al voortvloeit uit de aanhef van het eerste lid. NB: «inspectie» is vrouwelijk.

– Artikel 53, eerste lid, opnemen in artikel 52, eerste lid, onderdeel a; daarbij nader uitwerken wat bedoeld wordt met «Onze Ministers wie het aangaat». Artikel 53, tweede lid, kan dan worden opgenomen aan het slot van artikel 52, of in artikel 54.

– De artikelen 55 en 56 samenvoegen, nu zij hetzelfde onderwerp regelen.

– De artikelen 58 en 59 samenvoegen, nu zij hetzelfde onderwerp regelen.

– De verwijzingen in artikel 61, tweede en derde lid, corrigeren: niet duidelijk is welke norm, genoemd in artikel 25, eerste en vierde lid, overtreden kan worden. Wellicht moet het gaan om artikel 25, tweede, vijfde en zesde lid.

– In artikel 62, tweede lid, «de eisen, gesteld krachtens de algemene maatregel van bestuur» wijzigen in: de eisen, gesteld bij de algemene maatregel van bestuur.

– In de bijlage bij artikel 7 «weergeven» wijzigen in: weergegeven.