Nr. 45 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG

De vaste commissie voor Veiligheid en Justitie1, de vaste commissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie2 en de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap3 hebben op 30 november 2011 overleg gevoerd met staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie over:

• – de brief van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap d.d. 17 januari 2009 met het rapport «Ups and downs» inzake technologische en maatschappelijke ontwikkelingen in de muziek, film en gaming (29 838, nr. 14);

• – de brief van de minister van Justitie d.d. 2 november 2009 met de kabinetsreactie op het rapport van de werkgroep Auteursrecht (29 838, nr. 22);

• – de brief van Tweede Kamerlid mevrouw Gerkens d.d. 17 juni 2009 met het rapport van de werkgroep Auteursrecht (29 838, nr. 18);

• – de brief van Tweede Kamerlid mevrouw Gerkens d.d. 15 juni 2010 namens de werkgroep Auteursrecht over het laten vervallen van passages met betrekking tot «Deep Packet Inspection (DPI)» in haar rapport (29 838, nr. 28);

• – de brief van de minister van Justitie d.d. 7 december 2009 met een onderzoek naar onverdeelde gelden van collectieve beheersorganisaties en het Jaarverslag van het College van Toezicht van collectieve beheersorganisaties van Auteurs- en naburige rechten over 2008 (32 123 VI, nr. 73);

• – de brief van de minister van Justitie d.d. 28 januari 2010 over de verhouding tussen het nieuwe EU regelgevingkader voor de elektronische communicatiesector en regelgeving inzake downloaden uit illegale bron (29 838, nr. 24);

• – de brief van de minister van Justitie d.d. 23 februari 2010 met de beantwoording van vragen van de commissie van Justitie inzake de heffing door Buma/Stemra op het particuliere gebruik van muziekvideo´s op internet (29 838, nr. 26);

• – de brief van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie d.d. 11 april 2011 met de speerpuntenbrief inzake auteursrecht in 2020 (29 838, nr. 29);

• – de brief van de Europese Commissie d.d. 15 juni 2011 met het EU-voorstel waarin de richtlijn ten aanzien van verweesde werken COM(2011)289 – Engelse versie (2011Z12819);

• – de brief van de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken d.d. 11 juli 2011 met een fiche: Richtlijn gebruikswijzen verweesde werken (22 112, nr. 1192);

• – de brief van de staatssecretaris van Buitenlandse Zaken d.d. 6 september 2011 met een rectificatie ten aanzien van de fiche: Richtlijn gebruikswijzen verweesde werken (22 112, nr. 1211);

• – de brief van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie d.d. 5 oktober 2011 met het verslag van een schriftelijk overleg inzake de speerpuntenbrief auteursrecht 2020 (29 838, nr. 30);

• – de brief van de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie d.d. 29 november 2011 met een reactie op het mediabericht «Providers hoeven internet niet te filteren» (29 838, nr. 31).

Van dit overleg brengen de commissies bijgaand geredigeerd woordelijk verslag uit.

Voorzitter: De Roon

Griffier: Van Doorn

De heer Bontes (PVV): Voorzitter. De huidige Auteurswet dateert uit 1912. Het is logisch dat die in het digitale tijdperk toe is aan verandering en herziening. Onze fractie is tegen een downloadverbod. Internet is een groot goed. Het is inmiddels verworden tot een soort grondrecht. Daar moet je vanaf blijven. Mensen hebben recht op het halen van maximale informatie. Ook zou het downloadverbod de privacy aan kunnen tasten. Dat is iets waar wij verre van willen blijven. Privacy is belangrijk. Er staat in de stukken van de staatssecretaris wel iets over civielrechtelijke handhaving. Een partij kan dus achter een individu aan gaan en kan gaan vervolgen. Dat willen wij niet. Mijn boodschap is: handen af van internet. Het is een grondrecht.

Wij zijn tevens tegenstander van de thuiskopieheffing. Wij willen geen uitbreiding van deze heffing. Uitbreiding naar mp3 en mp4, HD-recorders, SD-kaarten en zelfs internet gaat ons veel te ver. Het is nergens voor nodig. Er zijn andere middelen om aan de belangen van de rechthebbenden tegemoet te komen. De rechthebbende heeft het intellectuele eigendom en moet daar een vergoeding voor krijgen. Dat staat als een paal boven water. Daar heb je geen thuiskopieheffing voor nodig. Als je kijkt naar het aanbod dat er nu is, is dat minimaal. Wat mijn fractie betreft is er behoefte aan nieuwe bedrijfsmodellen. Denk aan goedkoper downloaden, meer concurrentie, veiligheid, virusvrij en tegen een goede prijs. Je zult zien dat mensen afstappen van het illegaal downloaden en overgaan op het abonnement nemen zoals dat bijvoorbeeld bij Spotify gebeurt. Mensen zijn bereid daarvoor te betalen. Onderzoeken wijzen dat uit. Mensen zijn bereid te betalen als het goedkoop is en als het een goed product is. Dan zal het illegaal downloaden vanzelf afnemen.

De heer Bontes (PVV): Dat denk ik. Dat denk ik echt als het goedkoop is, je geen virussen binnenhaalt en de snelheid gewaarborgd is. Vooruitlopend op dit algemeen overleg zag ik gisteren veel berichten op internet, waarin mensen reacties geven als: «voor een paar euro wil ik best een abonnement hebben, dan hoef ik niet zolang te wachten als nu.» Mensen hebben daar wel geld voor over, maar het moet wel concurrerend zijn. Er moet marktwerking zijn. Er moeten niet een of twee aanbieders zijn, maar misschien wel tien of twintig. Mensen kunnen dan shoppen. Onze overtuiging is dat mensen dit gaan doen.

Wij pleiten dus voor meer legaal aanbod. Nu zijn er iTunes en Spotify. Er moeten er veel meer bijkomen. Ik heb al gezegd dat er aan de voorkant geen downloadverbod moet komen. Aan de achterkant zijn we niet voor de thuiskopieheffing. Wat willen wij wel? Dat is het vergroten van het aanbod. Het is nu voor Spotify bijvoorbeeld ontzettend moeilijk om met Buma/Stemra een goed contract af te sluiten. Je hebt niet alleen met Buma/Stemra te maken, maar ook met allerlei platenmaatschappijen. Kies voor één ingangsprincipe, tot je een mooi pakket kunt kopen als aanbieder. Dan zal het wellicht veel beter gaan.

Een andere mogelijkheid om te waarborgen dat artiesten en auteurs hun geld krijgen is het versterken van het toezicht op de collectieve beheersorganisaties (cbo's). Dat moet veel beter worden georganiseerd. Het wordt nu letterlijk een black box genoemd, zowel door degenen die aangesloten zijn bij de cbo's als in de algemene publieke opinie. Daarom pleit de PVV voor maximaal toezicht op deze cbo's. Wij zien daarvoor de optie deze opdracht aan de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (OPTA), de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) en de Consumentenautoriteit te geven. Zij werken al samen en zijn voornemens verder samen te gaan werken. Plaats deze vorm van toezicht op die black boxes die cbo's heten. Allicht kunnen er grotere of andere geldstromen naar de rechthebbenden gaan.

Waar zit het probleem? Het zit niet in de gamesector of de filmindustrie. Nog steeds zijn er volle bioscoopzalen en dvd's worden uitstekend verkocht. Het zit met name in de muzieksector. Je kunt kijken naar andere verdienmodellen. Daarbij kun je denken aan concerten, optredens, merchandise en sponsoring. Dat zijn andere inkomstenbronnen. Dit vereist wel meer innovatie en innovatieve kracht, maar die kun je ontwikkelen.

Ik ga even terug naar de thuiskopieheffing. Die is wat mijn fractie betreft onrechtvaardig. Ik heb hier een iPhone. Ik download er geen muziek op, maar ik moet wel een heffing betalen. Hetzelfde geldt voor mensen die het niet gebruiken, maar soms dubbel betalen. Als je wel een abonnement neemt, moet je op je apparaat ook een bijdrage betalen. Dat heeft iets onrechtvaardigs. Of je betaalt niets, of je betaalt dubbel of driedubbel. Het lijkt erop dat het de sector in een soort comfortzone plaatst. Ze kunnen achterover leunen, omdat het geld binnenkomt via de heffing. Daar zijn wij echt tegenstander van.

Maatregelen die genomen kunnen worden om te zorgen dat rechthebbenden toch hun geld krijgen, zijn streng toezicht door OPTA, NMa en Consumentenautoriteit, meer bedrijfsmodellen en nieuwe verdienmodellen. Daar kun je het mee borgen. Ook het auteurscontractenrecht kan in dit licht opnieuw worden bekeken. Mijn vraag is of de staatssecretaris al een tipje van de sluier kan oplichten van wat in het auteurscontractenrecht staat. Het ligt nu voor bij de Raad van State, maar wellicht dat hij er toch wat over kan zeggen.

Ik wil nog iets zeggen over Europese regelgeving. Wij hebben een gesprek gehad met Eurocommissaris Barnier. Ik kreeg daarbij sterk de indruk dat hij de Franse lobby vertegenwoordigde. Dat gevoel had ik ook bij een Europarlementariër. Die Franse lobby zegt «three strikes out» en is voor een thuiskopieheffing. Verder zegt de Eurocommissaris dat hij een voorstander is van Europese belastingen. Hij laat dit ook zien in zijn factsheets. Dit is voor de PVV-fractie echt onbespreekbaar. We mogen ons nooit overleveren aan Europese belastingen. Is de staatssecretaris op de hoogte van het voornemen van Eurocommissaris Barnier om aan de Europese auteursrechten belastingen te koppelen?

Verweesde werken klinkt heel mooi. De intellectueel rechthebbende is niet meer te traceren. Dan moeten er ineens Europese richtlijnen komen, maar wat heeft Europa voor ogen? Europa wil grote megaprojecten als Europeana, de grote Europese bibliotheek en EU-portal, handen en voeten geven. Dat heeft één doel. Dat schrijft de Europese Commissie letterlijk: een bewijs van het feit dat cultuur de kern vormt van de Europese integratie. Er zit meer een eurofiele gedachte achter dan dat het echt praktisch nodig is. Ook Europees beleid rond de verweesde werken vinden wij niet nodig. Laat de landen dit onderling maar uitvechten.

De heer Verhoeven (D66): Voorzitter. Dank aan de commissie om hier het woord te mogen voeren. Auteursrecht is niet meer van deze tijd. Het functioneert niet meer zoals het ooit bedoeld was en het maakt veel meer mensen ontevreden dan tevreden. Auteurs, acteurs, makers en uitvoerders lopen geld mis. Voor consumenten is er onvoldoende legaal aanbod. Eigenlijk willen alleen de auteursrechthebbenden de oude systemen behouden en hard gaan handhaven. Ik bedoel de machtige platenmaatschappijen, filmproducenten en uitgevers. Het lijkt erop dat dit de partijen zijn naar wie de staatssecretaris het meest heeft geluisterd bij het opstellen van zijn speerpuntenbrief. Vandaar dat in die brief een downloadverbod en internetblokkades staan.

D66 heeft wel hetzelfde doel als de staatssecretaris. Makers krijgen wat ze verdienen en het aanbod voor gebruikers is voldoende. De manier waarop wij dat willen bereiken, is volgens ons echter een heel andere. Wij stellen ook heel andere randvoorwaarden. Ten eerste stellen wij auteurs voorop. Ik bedoel de echte auteurs. Wij willen minder macht voor andere auteursrechthebbenden en hun dure strijkstokken. Internet maakt vele schakels tussen makers en gebruikers overbodig. Ten tweede kiezen wij voor meer opbrengsten, een groter legaal aanbod op internet, in plaats van hardere handhaving. Ten derde staan wij voor een open internet, zonder filtering, zonder blokkering, zonder internetserviceproviders (isp's) als politieagenten en zonder iedereen te gaan screenen om een aantal uitzonderingen te kunnen vinden. Ik ben blij dat we daarbij de PVV aan onze zijde vinden.

De eerste stap is het creëren van voldoende legaal aanbod, waar makers wel genoeg aan verdienen. Daarom wil D66 het radiomodel ook gaan toepassen op internet en video on demand. In de huidige situatie is het zo dat als je in je winkel of café muziek wilt draaien, je niet per gedraaid liedje toestemming nodig hebt van platenmaatschappijen. Dit gaat via de collectieve licenties, via de cbo's. Je betaalt één bedrag voor het volledige aanbod. Helaas is er in 2004 voor gekozen om dit model niet toe te passen voor alles wat op internet gebeurt. Platenmaatschappijen of filmproducers kunnen weigeren een compleet aanbod voor een redelijke prijs op internet mogelijk te maken, omdat zij steeds degenen zijn die toestemming moeten geven. Bij radio in winkels gaat het via de cbo's. Wij willen dit wel mogelijk maken. Door dit te doen kunnen ondernemers nieuwe verdienmodellen op gaan zetten. Dan slaan we drie vliegen in één klap: meer legaal aanbod op internet, minder illegaal downloaden en uiteindelijk meer geld bij de makers. Dit kan zowel voor muziek als ook voor films die na hun bioscooptijd zijn.

Mijn vraag aan de staatssecretaris is of hij dit idee, dit model, ook wil gaan bepleiten in Europa. Het is wel nodig dit op Europese schaal te gaan regelen. Wil de staatssecretaris druk blijven zetten op de harmonisatie van de interne markt van Europa, die in tegenstelling tot bijvoorbeeld de situatie in de Verenigde Staten heel erg versnipperd is?

Als we dit zouden gaan doen, krijgen de cbo's een extra verantwoordelijkheid. Daarom is extra goed toezicht nodig, liefst door ex-antetarieventoezicht. Dat is toezicht vooraf. Wij willen dat vanuit de nieuwe supertoezichthouder Autoriteit Consument en Markt (ACM) gaan doen. Deze komt voor de NMa, de OPTA en de Consumentenautoriteit.

De heer Verhoeven (D66): Ik snap wel dat de heer Bontes die vraag stelt. D66 en PVV waren een paar maanden geleden in Brussel. We hebben inderdaad met de heer Barnier over auteursrecht in Europa gesproken. Het leek er soms op dat Barnier wel iets ziet in dat «three strikes out» zoals het in Frankrijk bestaat. Wij zouden dit absoluut niet willen. Maar D66 ziet Nederland als een onderdeel van Europa. Als Nederland en andere landen aangeven dat ze dit niet willen, hebben ze invloed in Europa en kunnen ze zorgen dat er bijvoorbeeld geen downloadverbod komt. Je kunt dingen in Europa ver van je afschuiven en zeggen dat je er niets mee te maken wilt hebben, maar we zijn als Nederland een belangrijk onderdeel van Europa. We zeggen gewoon wat we willen en dan gebeurt dat ook.

D66 zal op het toezicht vanuit de nieuwe supertoezichthouder terugkomen bij de behandeling van de Wet toezicht collectieve beheersorganisaties auteurs- en naburige rechten (Wtcb). Deze moet wat ons betreft snel worden behandeld. Ik wil de staatssecretaris complimenteren met de stappen die de commissie-Pastors bij het betalen voor muziek en beelden heeft gezet in de vereenvoudiging voor ondernemers. Ondernemers hebben heel goed door dat het logisch en normaal is om te betalen voor muziek. Met minder rompslomp zullen ze dat meer gaan doen.

Op het moment dat er genoeg legaal aanbod is, moet illegaal downloaden verder worden ontmoedigd. Dit heeft de commissie-Gerkens ook zo gezegd. Ik zal er duidelijk over zijn: downloaden zonder betalen is in feite diefstal. D66 denkt daarom dat het nodig is goede voorlichting te blijven geven en daarop te blijven hameren. We zouden dit het liefste doen via bestaande initiatieven als Digivaardig & Digibewust. Wat vindt de staatssecretaris daarvan?

De heer Verhoeven (D66): We hebben in dat geval liever een wittefietsenplan dan een zwartefietsenplan.

D66 is tegen het downloadverbod oftewel het criminaliseren van internetters, en staat kritisch tegenover elke invulling daarvan. Wij worden daarbij gesteund door uitspraken van het Europese Hof van Justitie. D66 staat in die zin voor de privacy van burgers.

Om auteurs en makers een billijke vergoeding te geven, en ook om een downloadverbod te kunnen voorkomen, wil D66 de thuiskopieregeling niet afschaffen maar juist nieuw leven inblazen. D66 wil die regeling uitbreiden naar andere dragers zoals mp3-spelers en HD-recorders.

Het auteurscontractenrecht vinden wij veelbelovend. Wij denken dat de positie van makers wordt versterkt ten opzichte van de uitgevers, de platenmaatschappijen en de filmproducenten. We zijn wel benieuwd naar een concrete uitwerking. In die zin sluit ik me aan bij de vraag van de heer Bontes, die ook al om het oplichten van een tipje van de sluier vroeg. Wij willen graag weten hoe de staatssecretaris dit concreet gaat aanpakken.

Onderzoek van Hugenholtz en Senftleben wijst uit dat lidstaten meer kunnen doen voor fair use. Wil de staatssecretaris een brief sturen met zijn reactie op het rapport van deze twee personen? Is de staatssecretaris bereid een vergelijkende studie te doen naar de behandeling van verschillende vormen van intellectueel eigendom, met specifieke aandacht voor de welvaartseffecten? D66 denkt dat het auteursrecht veel kan leren van bijvoorbeeld patenten.

Mevrouw Smeets (PvdA): Voorzitter. Laat ik beginnen met een citaat van Eurocommissaris Kroes, partijgenoot van de staatssecretaris. Tijdens een toespraak halverwege deze maand sprak zij de volgende wijze woorden over het auteursrecht: «Moreel moet het auteursrecht kunstenaars stimuleren en erkennen. Economisch moet het auteursrecht de kunstenaar belonen en juridisch moet het auteursrecht begrijpelijk en handhaafbaar zijn.» De PvdA vindt de kabinetsvoorstellen die hier voorliggen geen antwoord op de wijze woorden van de Eurocommissaris. Het is te prijzen dat deze staatssecretaris een aanzet heeft gedaan om het auteursrecht te moderniseren. Het resultaat is voor de Partij van de Arbeid echter op wezenlijke onderdelen onbespreekbaar.

Ik start met het downloadverbod. De PvdA-fractie is tegen een verbod op downloaden uit evident illegale bron. De antwoorden van de staatssecretaris die we hebben ontvangen op onze vragen over de speerpuntenbrief, stellen ons absoluut niet gerust, integendeel. De beantwoording overtuigt ons ervan dat we op een verkeerde weg zijn, als wij het illegaal aanbod willen aanpakken door het tot onrechtmatige daad te verklaren. Het grootste bezwaar dat wij hebben is de rechtsonzekerheid voor de individuele consument. Voor de consument is niet altijd duidelijk wat evident illegaal is. Zo zijn er bijvoorbeeld sites waar illegale content wordt aangeboden, waar je wel voor moet betalen. Als consument zou je kunnen denken dat het legaal is, omdat je ervoor betaalt. De staatssecretaris bezweert dat het handhavingsmodel niet gericht zal zijn op consumenten die beperkt downloaden. Het probleem is dan dat als downloaden uit evident illegale bron onrechtmatig wordt, iedereen op grond daarvan een rechtszaak kan beginnen. Iedereen. Dat blijft altijd boven de markt en boven de consument hangen. Het gaat erom de gegevens van de downloader te verkrijgen, en vervolgens de downloader aan te spreken. In de ogen van de PvdA is er dan wel degelijk sprake van criminaliseren, ook al gaat het hier om een civielrechtelijke maatregel.

Het tweede bezwaar dat wij hebben is dat de privacy van de consument wordt geschaad. In de praktijk is het handhaven alleen maar mogelijk door in detail te controleren wat iemand doet. Welke sites bezoekt iemand en welke bestanden worden gedownload? Dit is voor ons een brug te ver. De PvdA is voor een vrij en open internet. De plannen van de staatssecretaris zijn in feite in tegenspraak met wat in het regeerakkoord staat. Daarin staat dat de coalitiepartijen voor het bevorderen van een vrij en open internet zijn. Graag hoor ik daarop zijn reactie.

De downloadverboden die bestaan in Europese lidstaten hebben tot op heden nog niet het gewenste effect. Daar moeten we van leren. Heeft de staatssecretaris dit mee laten wegen in zijn voorstellen? De staatssecretaris moet wat ons betreft stoppen met die voorbereidende wetgeving. Het downloadverbod is een heilloze weg. De enige manier om het illegale aanbod te verslaan, is iets beters te bieden. Dat moeten sites worden die kwalitatief goed zijn, die geen commerciële troep aanbieden, geen virussen hebben en goed toegankelijk zijn. Dat is de weg die de Partij van de Arbeid zou willen gaan.

Mevrouw Smeets (PvdA): Nee. Ik hoef de uitwerking niet te zien, om nu al te kunnen concluderen dat wij dan op de verkeerde weg zijn. Er gaan allerlei rechtszaken boven het hoofd van de consument hangen. Die weet niet waar hij aan toe is. Dat is voor ons een onbegaanbare weg. We kunnen de uren van de ambtenaren op een andere manier besteden. Die kunnen we hard genoeg gebruiken in deze tijd.

Ik kom bij de thuiskopieheffing. Deze is niet bedoeld ter rechtvaardiging van downloaden. Sterker nog, van alle gemaakte privékopieën op consumentenelektronica is slechts 20% afkomstig van een internetdownload. De staatssecretaris stelt voor de thuiskopieheffing uit te faseren en af te schaffen. De PvdA zou graag die kant opgaan, omdat wat ons betreft het uitgangspunt moet zijn dat je betaalt voor de content, de inhoud, voor dat liedje of die film, en dat het totaal niet uitmaakt op welke drager of welk platform je het afspeelt. Als we de thuiskopieheffing gaan uitbreiden, betaalt de consument dubbel. Je gaat betalen voor het liedje dat je downloadt via iTunes en je betaalt ook voor een drager. Hier wreken de twee systemen zich. De nieuwe wereld zal gericht moeten zijn op de inhoud. Daarvoor moet je betalen. Toch zitten we met wet- en regelgeving. Daarom vraag ik de staatssecretaris of het afschaffen van de thuiskopievergoeding niet in strijd is met de Auteursrechtrichtlijn (20011/29/EG) en met recente Europese rechtspraak. Er is een arrest inzake Thuiskopie versus Opus GmbH. Daarin benadrukt het Europese Hof dat op lidstaten een resultaatverplichting rust om te garanderen dat rechthebbenden daadwerkelijk een billijke vergoeding krijgen. Hoe gaan we verder met de thuiskopieregeling? We zijn met de commissie naar Brussel geweest. Eurocommissaris Barnier heeft gezegd dat hij in het voorjaar komt met nieuwe plannen, waarvan de thuiskopieregeling onderdeel is. De Eurocommissaris heeft ook aangegeven dat hij een high level mediator aanstelt voor het onderzoek naar thuiskopievergoedingen in de lidstaten. Het is interessant te bezien wat daaruit is gekomen. Graag een reactie van de staatssecretaris op dit punt.

De PvdA is van mening dat de voorlichting aan gebruikers onderbelicht is. Onze suggestie om sociale netwerken te gebruiken bij de voorlichting, heeft de staatssecretaris omarmd in de beantwoording. Dat doet ons deugd. Kunnen we het vandaag nog oppakken om voorlichting te geven? Het is hier al vaker gememoreerd. Consumenten willen wel betalen, dat wijst onderzoek keer op keer uit. Er moet ook een goede voorlichting zijn.

Over de cbo's spreken we als we de Wtcb gaan behandelen. Ik heb een kleine bespiegeling. Vindt de staatssecretaris dat de cbo's op de goede weg zijn? De Partij van de Arbeid heeft daar toch wat vragen bij, maar daar komen we nog op terug.

Speerpunt 4 is het cultureel erfgoed. De afgelopen jaren heeft de overheid fors ingezet op het investeren en bevorderen van toegang tot het gedigitaliseerd cultureel erfgoed. Kernprobleem hierbij zijn de licenties en vergoedingen. De staatssecretaris wil de voorstellen uit Brussel afwachten, maar volgens de Nederlandse erfgoedinstellingen gaan die niet ver genoeg. Wij moeten hier het voortouw nemen. Er zijn op dit moment pilotprojecten. Ik vraag aandacht voor de vergoedingen die in die pilotprojecten worden gehanteerd. Het is van belang dat deze vergoedingssystematiek ook voor de erfgoedinstellingen transparant is.

Het mag duidelijk zijn dat de PvdA tegen een downloadverbod is. Bij het uitbreiden van de thuiskopieheffing hebben wij ook grote vraagtekens. Het staat buiten kijf dat de maker betaald moet worden voor zijn creativiteit en voor zijn energie, als hij dat wenst. Als wij nieuwe businessmodellen willen ontwikkelen, moet het ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) daar nauw bij betrokken zijn. Hoe gaat de staatssecretaris dit vormgeven?

De heer Taverne (VVD): Voorzitter. We kunnen vaststellen dat we het erover eens zijn dat auteurs en makers in de gelegenheid moeten worden gesteld om geld te verdienen met hun creatieve inspanningen. Het auteursrecht is een privaatrechtelijk eigendomsrecht, dat bescherming verdient. De VVD-fractie vindt dat onze taak als medewetgever voornamelijk is het zorgen voor deugdelijke wet- en regelgeving, die het in dit geval de privaatrechtelijke partijen onderling mogelijk maakt hun rechten inhoud te geven. Als ze er niet uitkomen, zorgen de regels ervoor dat er een onafhankelijke rechter is waar ze dit verder kunnen uitvechten. Dat is de kern van een privaatrecht. Als we dit anders zien, hadden we een ander rechtsgebied moeten kiezen om het auteursrecht in onder te brengen. Het op zodanige wijze moderniseren van de wet dat auteurs en auteursrechthebbenden ook daadwerkelijk in de huidige tijd en naar de huidige stand van de technologie verder invulling kunnen geven aan dit recht, is een goede zaak. Dit is zo, mits daar ook waarborgen tegenover staan. De eerste en de meest belangrijke daarbij is bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Het mag niet zo zijn dat bij het afdwingen en inhoud geven van een privaatrecht op onevenredige wijze inbreuk wordt gemaakt op de privacy van burgers. Mocht er in een privaatrechtelijk geding sprake van zijn, dan is het belangrijk dat de rechter daar altijd eerst een oordeel over zal vellen. Kan de staatssecretaris dit garanderen in de voorstelling die hij heeft van het moderniseren van het auteursrecht?

De keerzijde van het niet langer legaal laten zijn van het downloaden van werken van internet zonder daarvoor te betalen, is dat dan ook de heffing die nu algemeen wordt geheven overboord kan worden gezet. Als je de rechthebbenden meer middelen in handen geeft om hun rechten af te dwingen, hoef je niet een algemeen geldende heffing overeind te houden. Graag hoor ik van de staatssecretaris of hij vasthoudt aan zijn voornemen ten aanzien daarvan.

De heer Taverne (VVD): Over de cbo's komen we in de toekomst te spreken. Ik wil daar vandaag over zeggen dat ze suboptimaal functioneren. We gaan het toezicht versterken. De staatssecretaris heeft het voornemen om vooralsnog geen nieuwe organisaties toe te laten bij het collectief beheer. Dat lijkt de VVD-fractie niet zo'n goed plan, omdat de cbo's op die manier in ieder geval niet worden uitgedaagd hun dienstverlening en hun taak verder te verbeteren. Dat lukt waarschijnlijk niet alleen maar met toezicht. Graag wil ik van de staatssecretaris een nadere toelichting waarom niet minimaal één nieuwe partij op ieder subonderdeel van het cbo kan worden toegelaten.

Het auteurscontractenrecht moet worden verbeterd en gemoderniseerd, om uiteindelijk de auteursrechthebbenden beter in staat te stellen hun rechten binnen te halen. Daartoe doet de staatssecretaris in zijn brief een voorstel, waar ik op zijn minst een vraag over heb. Ik citeer het voorstel: «door de mogelijkheid te openen op basis van een gezamenlijk gedragen advies van verenigingen van makers en exploitanten vergoedingen als zijnde billijk vast te stellen door de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW)». Dit neigt een beetje naar het coöperatief bestuur van een boerderij, dat eerst vergadert of een suikerbiet een suikerbiet is, om er vervolgens over te vergaderen wat een eerlijke prijs voor de suikerbiet is. Is het niet zo dat uiteindelijk de vrije markt het beste middel is om de werkelijke waarde en de juiste prijs van een product vast te stellen? Is dat hier niet net zo?

Mevrouw Gesthuizen (SP): Nu word ik bijna uitgelokt om wel een persoonlijk feit te maken. There is no such thing as a free lunch. Dit is volgens mij een uitspraak die bij liberalen goed valt. Er is aan die kant van de tafel al gezegd dat men de rechten van auteurs wil beschermen, maar ik heb tegelijkertijd geen echte oplossingen gehoord. Het probleem wordt maar vooruitgeschoven. Nu kom ik bij de punten die de SP wil maken in reactie op de brief van de staatssecretaris.

Ik heb daar goed over nagedacht, maar ik constateer dat er met de oplossingen die de staatssecretaris voorstaat, geen echte oplossing komt voor de problemen waarmee we ons geconfronteerd zien. Laten we wel wezen, het voorstel om downloaden te verbieden is gewoon niet realistisch. Er groeit op dit moment een generatie op met het idee dat bijvoorbeeld muziek op internet gewoon gratis te verkrijgen is. Dat is een feit. Ik vind het idealistisch en heel mooi als we er een regel van gaan maken dat het niet mag, en vervolgens proberen met voorlichtingscampagnes en het geven van een alternatief, mensen te bewegen daar toch geld aan uit te geven. We hebben het hier natuurlijk over het brood van mensen, die hun geld moeten verdienen.

Ik vind niet handhaven het vooruitschuiven van het probleem. Verschillende partijen hebben het hier ingebracht. Als we het wel zouden willen gaan handhaven, moeten we de privacy inderdaad zo ernstig schenden dat ik er hard voor weg zou rennen. Als we niet handhaven is het geen oplossing. Daarmee kom ik bij mijn eerste punt. Er moet dus een andere oplossing komen. Als het niet kan zoals het moet, dan moet het zoals het kan. We worden geconfronteerd met mensen die grote hoeveelheden muziek en films downloaden. Ik heb geconstateerd dat het in de ogen van de SP-fractie niet te doen is om dit illegaal te maken of te criminaliseren, omdat het niet te handhaven is. Dit is geen oplossingsrichting, dus moet er een alternatief komen. Als mensen toch al downloaden, waarom zou je dan niet goed kijken naar het in mijn ogen uitstekende plan waar gisteren verenigd FNV, Ntb en de Consumentenbond mee zijn gekomen? Dat zijn belangrijke spelers in dit vraagstuk. Waarom moderniseren we niet het stelsel van de kopieheffingen? Ik zou hier graag een uitgebreide reactie van de staatssecretaris op krijgen. Vorige week is bij het Europese Hof gebleken dat als er al wel sprake zou zijn van filteren, dit niet iets is wat zomaar mag. Zonder dat er ook maar enig zicht is op een sanctie en op handhaven van zo'n downloadverbod, is die weg volgens mij afgesloten.

Ik ben het met de heer Verhoeven eens dat er nogal wat mis is bij de cbo's. Dat zegt de staatssecretaris ook. Het staat in het rapport-Gerkens. Het bemoeilijkt de effectiviteit en de transparantie van het auteursrecht. Er blijft inderdaad veel te veel geld aan de strijkstok hangen. Daar moet veel veranderen. Ik hoor daarover graag de visie van de staatssecretaris. Van de cbo's wordt wel beweerd dat zij de vernieuwing tegengaan, waarvan door een aantal fracties en vanuit de industrie zelf hoog wordt opgegeven. Zij doen dit om hun eigen belangen te behartigen. Dat zie je in andere landen ook steeds vaker terugkomen, bijvoorbeeld onlangs in Duitsland. Hoe denkt de staatssecretaris hierover? Constateert hij dit ook? Vindt de staatssecretaris dat er met het huidige model voldoende geld terechtkomt bij ondermeer de innovatieve artiesten, degenen die misschien niet Ahoy volspelen maar juist wel vernieuwende tonen zijn in de industrie?

Wij zijn het eens met het voorstel om de rechtspositie van auteurs en artiesten te versterken. De onderhandelingspositie van makers en uitvoerenden ten opzichte van opdrachtgevers en exploitanten is te zwak. Een wettelijke regeling van het auteurscontractenrecht is dan ook zeer gewenst. Kan de staatssecretaris enig zicht bieden op hoe dit auteurscontractenrecht eruit komt te zien? Hoe ziet de wetgeving in Duitsland, Frankrijk en België er op dit punt op hoofdlijnen uit? We vinden het zorgelijk dat de helft van de makers en uitvoerenden aangeven weleens meer te rechten te hebben overgedragen in een exploitatiecontract dan zij eigenlijk zouden willen. Zou het auteurscontractenrecht ook hier een oplossing voor kunnen bieden? Zo ja, op welke wijze? Zo nee, aan welke maatregelen denkt de staatssecretaris dan om de positie van de makers te versterken?

Mevrouw Peters (GroenLinks): Voorzitter. Het is de hoogste tijd dat we eindelijk spreken over het auteursrecht. Dat jonge eigendomsrecht, dat tot wasdom kwam parallel aan de opkomst van vermenigvuldiging en kopieertechnieken, de cassettebandjes, de video's, en in opkomst kwam parallel aan de verlenging van de levensduur van de erfgenamen in de succesvolle Hollywoodindustrie. Het auteursrecht is ooit in het leven geroepen voor de bescherming van intellectuele en economische aanspraken van makers op de exploitatie van hun creatieve prestaties. Dat auteursrecht is in de praktijk vooral een model geworden voor producenten en eigenaren in de creatieve industrie, die geld kunnen verdienen met auteursrechtelijke werken die door anderen zijn gemaakt. Ik bedoel de uitgevers, filmproducenten, platenmaatschappijen en beheerders.

In dit economische model is altijd een merkwaardige discrepantie geweest tussen creatie, exploitatie, gebruik en hergebruik van auteursrechtelijk beschermd werk. Het intellectuele eigendom, gemodelleerd naar het fysieke eigendom van materiële goederen, suggereert dat over iedere exploitatie en gebruik van dat eigendom controle mogelijk moet zijn. Die discrepantie, het maffe ervan, wordt extra zichtbaar in het digitale tijdperk met zijn schier eindeloze alternatieve mogelijkheden voor aanbod, exploitatie, gebruik en hergebruik zonder kwaliteitsverlies. Freeridersgedrag is een fenomeen van een haperende markt. Ik moet denken aan de opkomst van de piraterijradio's, die erop duidden dat de gesloten licentiemarkt voor radiostations een haperende markt was. Toen deze werd opengegooid hadden we nergens meer last van. De oude bedrijfsmodellen die rondom het klassieke auteursrecht zijn gebouwd, reageren ondertussen zeer traag op deze nieuwe concurrentie van de freeriders.

De heftige discussie over de voor- en nadelen van een nieuw downloadverbod is daar het sublieme voorbeeld van. De GroenLinks-fractie neemt hier al sinds jaar en dag stelling in. Wij zijn tegen een downloadverbod. Wij zijn voor modernisering van het auteursrecht, denk maar aan de discussie over de verkorting van de duur van de auteursrechten, de discussie over het introduceren van een algemene fair use-uitzondering. We zijn voor een eerlijker verdienmodel voor makers, denk aan de contractuele positie in die fictieve vrije markt. Ook zijn we voor meer transparantie in de handhaving. Wij omarmen het vrije en open internet door pal te staan voor de communicatievrijheid, netneutraliteit en privacy, door vooral de ontwikkeling van nieuwe digitale technieken voor creatie, gebruik, aanbod en exploitatie van creatieve werken te willen bemoedigen. Dit parlementaire debat heeft lang op zich laten wachten. Het is mooi dat de speerpuntenbrief kwam, meer dan een half jaar geleden. Daarbij zaten interessante onderzoeksrapporten. Het valt toe te juichen dat wij in de sterke staatssecretaris iemand hebben die zich interesseert voor dit onderwerp, mede als oud-lid van de parlementaire werkgroep. Het is jammer dat het zo lang heeft stil gelegen. Het is ook jammer dat de behandeling van de bijbehorende wetsvoorstellen zo traag verloopt. Kan daar alstublieft een soort peper ingestopt worden? Daar zijn we gedeeltelijk zelf bij, maar gedeeltelijk ligt dat ook bij de Raad van State. De voorstellen zijn ondertussen nog niet aan de openbaarheid prijsgegeven.

Eén voordeel is dat de sector ondertussen zelf niet heeft stilgezeten. Er zijn keurmerken van de Vereniging van Organisaties die Intellectueel eigendom Collectief Exploiteren (VOI©E) en er wordt gewerkt aan het eenloketprincipe. Gisteren ontvingen wij een petitie tegen het downloadverbod en voor een nieuw thuiskopiesysteem van de Consumentenbond, FNV KIEM, Ntb en vele andere makersverenigingen uit de film-, toneel-, muziek- en schrijvende sector. Dat is een unieke gezamenlijkheid van consumenten en makers, die wat GroenLinks betreft centraal moeten staan bij de discussie over modernisering van het auteurcontractenrecht.

Hiermee is in hoofdlijnen onze reactie gegeven op de voorstellen van de staatssecretaris. Zijn redenering dat voor bevordering van nieuwe bedrijfsmodellen op internet de invoering van het downloadverbod nodig is, volgen wij niet. Integendeel. Dit jaagt miljoenen internetgebruikers de illegaliteit in. Daar is het auteursrecht niet voor bedoeld. Onduidelijke handhavingsvoorstellen creëren bovendien rechtsonzekerheid voor consumenten over hun privacybescherming. Wat is een evident illegale bron? Willen we consumenten onnodig allerlei dure civielrechtelijke procedures in jagen? Ook de voorstellen voor introductie van mogelijkheden voor het blokkeren van websites, wijzen wij in deze vorm af. Het is te grof. Het raakt ook de rechtmatige inhoud van die websites, die eventueel nu en in de toekomst onrechtmatig aanbod kunnen bevatten. Het is moeilijk voor te stellen hoe je dit kunt handhaven zonder inbreuk te maken op de netneutraliteit. Deze is net nog eens bevestigd door het Europese Hof in de Scarlet-Sabamzaak. Als je echt alternatief aanbod wilt stimuleren, moet je eerst onderzoeken hoe effectief dat kan zijn om de eerlijke aanspraak van makers en exploitanten op een vergoeding voor hun prestaties mogelijk te maken. Dit moet gebeuren voordat je je op het terrein van ge- en verboden begeeft. Alternatieve aanbiedingsvormen zijn de entertainmentbundel, de verspreidingslicenties, stream- en downloadgelden. Zet geen bonus op de starre houding en de langzame innovatie in de entertainmentindustrie. Ik overweeg op dit punt een motie.

Qua modernisering van het auteursrecht wil GroenLinks graag pleiten voor een Europese discussie over een uitzondering voor eerlijk gebruik van creatieve producten. De staatssecretaris wil die discussie aangaan, maar beperkt dit tot creatief hergebruik, de remix. Wij pleiten voor een algemene uitzondering voor non-commercieel privégebruik, zoals de crèche die een Walt Disneyposter wil ophangen, jeugdinstellingen waar de tieners een plaatje willen draaien, zieken- en bejaardeninstellingen waar ze van een muziekje willen genieten, de vrijwilligersverenigingen, de sportkantines en de carnavalsverenigingen die ook wel eens de radio aanzetten. Dit zijn voorbeelden van non-commercieel privégebruik. Het auteursrecht was nooit bedoeld om die te treffen met hoge royalty's. Daar moet een brede, algemene uitzondering voor komen. Graag de reactie van de staatssecretaris.

We pleiten voor het handhaven van de thuiskopieheffing. Wij zijn voor het verlagen van de heffing en het verbreden van de grondslag. Ook de bonden hebben daarvoor gepleit. Dit is een eerlijke, makkelijk te begrijpen vorm van het innen van vergoedingen voor kopieergedrag. Hiervoor bestaat veel steun in de maatschappij en je kunt de vergoeding innen zonder dat je de privacy van gebruikers treft. Graag een reactie. Ik overweeg op dit punt een motie.

Over de eerlijke vergoeding en een betere onderhandelingspositie voor makers spreken we bij de behandeling van de wetsvoorstellen als die naar de Kamer komen. Waar blijft het voorstel voor de Wtcb? GroenLinks is voor verhoging van de transparantie van het ex-antetoezicht met tanden, door bijvoorbeeld de ACM. Wij zijn voor het vergroten van de concurrentie in de beheerdersmarkt en de introductie van mogelijkheden voor groter gebruik van internetlicenties om het creatieve alternatieve aanbod te bemoedigen.

Mevrouw Van Toorenburg (CDA): Voorzitter. Met een cassettebandje kon je niet veel anders dan opnemen, en met deze apparatuur wel. Het blijft een worsteling. Ik ben niet voor niets achteraan gaan zitten, omdat ik het belangrijk vind om goed te luisteren naar de mening van de andere woordvoerders. Ik merk dat het voor iedereen een worsteling is. Het auteursrecht garandeert de rechten van de makers. Het is een onmisbare voorwaarde voor creativiteit en kwalitatief hoogstaand aanbod. Tegelijkertijd is het belangrijk dat de innovaties en die uitwisseling van content zo veel mogelijk hun vrije loop hebben. Het is belangrijk dat rechtenbescherming en rechtenafhandeling op een nieuwe, transparante en eenvoudige manier worden geregeld. In hoofdlijnen steunen wij de speerpuntenbrief. We hebben op een aantal punten wel echt kritische vragen.

We kijken met interesse naar de digitale ontwikkeling en omgeving. Is het niet steeds meer zo dat we niet dingetjes van elkaar overnemen op apparatuur, maar dat je rechtstreeks vanuit de cloud dingen binnenhaalt? Iedereen die luistert, begrijpt dat ik heel intelligente jonge beleidsmedewerkers heb die hier de punten van maken, iedereen snapt dat dit niet mijn dagelijkse hobby is. Het is wel de generatie die wij moeten vragen hoe zij dit doen. Ze nemen niet op de ouderwetse manier dingen van elkaar over en sturen ze niet naar elkaar door. Ze halen het rechtstreeks binnen. Dat is het toekomstperspectief. Wat dat betreft lijkt het ons zo ontzettend achterhaald om op dragers heffingen te plaatsen. Dat is de eerste worsteling.

De staatssecretaris schrijft dat het onrechtmatig maken van downloaden uit evident illegale bron uiteindelijk thuiskopieheffingen overbodig zal maken. Het kabinet kiest niet de weg van heffingen op apparaten en op internetabonnementen, omdat dit de indruk wekt dat illegaal gebruik eigenlijk wordt gelegaliseerd. Daar zijn wij het wel mee eens. Als ik het goed begrijp oppert de staatssecretaris vervolgens ter compensatie de mogelijkheid dat rechthebbenden een vergoeding voor thuiskopieën in de prijs van hun product verwerken. Dat vind ik moeilijk te volgen. Als we het gebruik van illegaal aanbod willen ontmoedigen is een prijsverhoging van het legale aanbod niet het meest voor de hand liggend. Wij zouden liever zien dat de muziek- en entertainmentindustrie wordt gestimuleerd om nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen, die passen in een digitale omgeving. Graag hoor ik een reactie van de staatssecretaris hierop.

Over het ontmoedigen van illegaal downloaden hebben wij ook enkele vragen. De staatssecretaris wil het downloaden uit illegale bron onrechtmatig maken. Hij schrijft dat het ongewenst is als een consument wordt aangesproken, die op beperkte schaal illegale content downloadt. De rechthebbenden moeten zich zo veel mogelijk richten op de bron van het illegale aanbod en niet op de eindgebruiker. Betekent dit dat iemand die twintig liedjes illegaal downloadt en op zijn iPod zet, weinig te vrezen heeft? Geldt nu dat iemand die heel zijn iPod volzet wel iets te vrezen heeft? Waar ligt de grens? Waar moeten we aan denken? Mogen we aannemen dat de meeste consumenten onder die grens blijven en dat zij downloaden op beperkte schaal? Welke verwachting heeft de staatssecretaris dan van campagnes om illegaal downloaden te ontmoedigen? De staatssecretaris vindt het ongewenst als de consument wordt aangesproken, die op beperkte schaal illegale content downloadt. Hoe kan hij dit uitsluiten? Is het niet zo dat ook een student, die een paar liedjes downloadt, wel kwetsbaar wordt? Wij zeggen wel dat we de baas zijn over het civiel recht, maar ik heb daar als jurist mijn zorgen over. Ik vraag mij serieus af of de staatssecretaris het echt kan regelen, dat iemand die iets downloadt niet kan worden aangesproken. Ik ben daar huiverig voor. Ik wil een garantie van de staatssecretaris dat dit niet gaat gebeuren.

Af en toe wordt de zaal wat rumoerig, maar ik denk dat ik de zaal nog rumoeriger maak wanneer ik als strafrechtjurist vraag of het niet veel veiliger is om alleen een strafrechtelijke weg te kiezen. Daar gaat de overheid uiteindelijk zelf over. Wij hebben geen systeem zoals in Duitsland. Wij kennen een opportuniteitsbeginsel. Dat kennen ze in Duitsland niet, daar moet worden vervolgd als iemand iets doet wat niet mag. Wij hebben in Nederland de kracht weten te vinden om dat niet te doen, om er over te blijven nadenken of we wel of niet vervolgen. Die macht ligt uiteindelijk bij de minister. Is het dan niet veiliger wanneer we niet het civiele recht kiezen maar het strafrecht? Kunnen we de consument dan niet beter beschermen? Ook daar krijg ik natuurlijk rillingen van. Ik ben een strafrechtjurist. Ik vind het strafrecht doorgaans veiliger. Deze vraag stel ik de staatssecretaris, terwijl ik er, nogmaals, ook rillingen van krijg. Ik wil dat kan worden uitgesloten dat de consument wordt aangesproken, die een keer een liedje downloadt.

Mevrouw Van Toorenburg (CDA): Wij hebben dezelfde vraag. De staatssecretaris schreef in zijn brief dat hij het legale aanbod wil vergoten. Ik denk dat daar de sleutel ligt. In Amerika is het niet de norm om dingen illegaal te doen. Het aanbod is breed en legaal en mensen maken daar gewoon gebruik van. De meeste mensen willen geen zaken van internet halen zonder ervoor te betalen. Blijkbaar is het bij ons niet makkelijk genoeg. Ik vind de staatssecretaris ook onvoldoende concreet op dat punt. Mevrouw Gesthuizen en ik moeten daarin samen optrekken. Wat de CDA-fractie betreft is het een drieluik: het afschaffen van de thuiskopieheffing, het verbeteren van het contractenrecht en het stimuleren van legaal aanbod. Ik vind dat erg belangrijk.

We hebben nog te weinig gezegd over de boekenbranche. De staatssecretaris van OCW zei onlangs dat hij geen vaste boekenprijs wil voor e-books. In Duitsland is echter veel onrust, omdat er een enorme illegale handel in e-books is. Hoe gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat we dat probleem in Nederland meteen meenemen?

Mevrouw Peters heeft het netjes verwoord. Het CDA krijgt ook de rillingen van het geschraap op al die heffingen. Als je een carnavalswagen bouwt in een iets grotere schuur dan op je eigen erf, dan moet je meteen auteursrechten betalen. Wij hebben daar moeite mee. Ik word er zo pissig van dat bij Buma/Stemra sommige mensen salarissen hebben die ver boven de balkenendenorm uitkomen. Dat komt er nog eens bij. Ik doe vandaag een dringend, moreel appel op deze grootgrutters. Zij zijn het rijkst, terwijl de makers nog steeds worstelen om een eerlijk salaris te krijgen, bijvoorbeeld via hun kunstuitingen op internet. Het stoort me ook dat er steeds meer wordt gegraaid. VNO/NCW heeft dat ook bij ons neergelegd. Als tien oude mensen kienen in een verzorgingshuis en ze zetten de radio aan, dan moeten ze auteursrechten betalen. Ik vind dat totaal doorgeschoten. Hoe wil de staatssecretaris dat oplossen? Mijn boosheid wordt veroorzaakt doordat we afhankelijk zijn van de cbo's en de organisaties die daartussen zitten, terwijl sommige medewerkers bijna twee keer de balkenendenorm binnenhalen. Ik word daar akelig van.

Staatssecretaris Teeven: Voorzitter. Het is voor het kabinet heel fijn dat we met de Kamer kunnen spreken over dit onderwerp. De speerpuntenbrief dateert van 11 april en daarna hebben we schriftelijk informatie met elkaar gewisseld. Het verslag van de Kamer kwam op 6 oktober binnen en ik heb geprobeerd zoveel en zo duidelijk mogelijk antwoord te geven. Het is een belangrijk onderwerp. In 2000 en 2005 is al geprobeerd om veranderingen aan te brengen, moderniseringen, maar dat is noch in 2000 noch in 2005 erg goed gelukt. Het kabinet heeft de opdracht om het deze kabinetsperiode wel te laten lukken. Vandaag zijn de meningen van de commissieleden over bepaalde onderwerpen heel gelijkluidend, maar over andere onderwerpen juist zeer verschillend. Het is een beetje te vergelijken met het kansspeldossier. Het is vrij gevaarlijk wat ik nu ga zeggen, want daar is wat minder sprake van vrij worstelen omdat er financiële dekking in het regeerakkoord zit, maar ook in dat dossier zal het kabinet flink de hand moeten reiken aan andere fracties. Dit dossier is mogelijk nog ingewikkelder, want er staat helemaal niets over in het regeerakkoord. Een aantal Kamerleden zei dat het een worsteling is, maar je zou het ook een potje vrij worstelen kunnen noemen, want het is onduidelijk waar we uitkomen. Dat doet geen recht aan de sector die hier overigens vandaag ook meeluistert. Een aantal Kamerleden heeft het al aangehaald: ik had de eer om in de commissie-Gerkens te zitten. Bij de uitwerking van deze plannen had ik stiekem gehoopt op de instemming van de SP- en de PvdA-fractie. Bij de commissie-Gerkens was het ook een worsteling voordat de vier commissieleden tot het uiteindelijke standpunt kwamen. Ik begrijp heel goed wat mevrouw Gesthuizen en mevrouw Smeets daarover gezegd hebben. Ik weet hoe lastig het is.

Het wetsvoorstel toezicht (nr. 31 766) is gereed voor plenaire behandeling. Het kabinet wil dat wetsvoorstel zo snel mogelijk behandelen. Uiteraard kan dat geamendeerd worden. De Kamer kan ermee doen wat zij wil, maar het kabinet vindt dat het gereed is voor plenaire behandeling. Ik zie ook uit naar die plenaire behandeling. Als er moties uit dit overleg komen die aanleiding geven tot een nota van wijziging, dan verneem ik dat graag.

De Kamer krijgt het wetvoorstel over het auteurscontractenrecht in januari 2012. Ik vraag de vaste commissie om de inbrengdatum eerder te plannen dan juni 2012, zodat we ook dat wetsvoorstel kunnen behandelen. Ik voel enige mate van consensus in deze commissie om dat inhoudelijk te behandelen. Ik heb meerdere woordvoerders erop aan horen dringen. Ik denk dus dat we daar uit zouden moeten komen.

De vaste commissie is in Europa geweest om met Commissaris Barnier van gedachten te wisselen. Ik heb dat zelf ook gedaan en mijn medewerkers hebben dat ook veelvuldig gedaan. In Europa is steun en waardering voor de Nederlandse benadering. Zwitserland en Nederland zijn echter de enige landen in het Europese gebied die geen enkele barrière opwerpen voor downloaden, in wat voor vorm dan ook. In andere landen worden wel barrières opgeworpen, maar die worden niet altijd gehandhaafd. Het is niet te verwachten dat de plannen van de Eurocommissaris voor de zomer bekend worden. Ik sta echter wel onder enige tijdsdruk. Geen van de Kamerleden heeft daar expliciet iets over gezegd. De woordvoerders hebben wel allemaal gezegd dat de makers recht hebben op een billijke vergoeding. Het vorige kabinet heeft de thuiskopieregeling bevroren en dat is nog steeds zo. Er moet echter wel op enige wijze compensatie worden geboden en dat betekent dat er meer Europese druk komt. De Europese dimensie heeft nadrukkelijk de aandacht van het kabinet. Ik heb echter niet het idee dat ik op Europa kan wachten om een volgende stap te zetten. Het zetten van volgende stappen met het wetsvoorstel toezicht en het wetsvoorstel auteurscontractenrecht is dus mogelijk. De Kamer krijgt het wetsvoorstel auteurscontractenrecht dus in januari. Ik weet niet of deze commissie mij de ruimte geeft, maar we zouden ervoor kunnen kiezen om de voorstellen van het kabinet voor het handhaven op te schrijven. Het voorontwerp kan dan in februari 2012 in consultatie gaan en de Kamerleden en de marktpartijen kunnen dan aangeven wat ze ervan vinden. Vervolgens kan dat tot aanpassingen leiden. Ik wil niet helemaal stilstaan, maar ik wil wel mijn knopen tellen. Op voorhand is er geen meerderheid voor het onmogelijk maken van downloaden uit evident illegale bron. Ik kan tellen en ik zie dat ik een probleem heb. Ik ben echter wel van plan gewoon door te gaan met regeren. Ik moet de dingen doen die nodig zijn en ik word daar ook toe gedwongen omdat we de thuiskopieregeling hebben bevroren. Ik kan niet niks doen, en ik hoop dat de commissie dat begrijpt.

Staatssecretaris Teeven: Ik ben niet doof voor wat deze commissie heeft gezegd. Na het lezen van de speerpuntenbrief en na mijn schriftelijke reactie, zal het mevrouw Peters niet verbazen dat dat niet de richting is die het kabinet op wil. Het probleem is, en daarom ben ik over de procedure begonnen, dat we in een tijdklem kunnen komen als de Europese Commissie niet snel met duidelijkheid komt. In Den Haag ontvangen we tegengestelde signalen. Commissaris Barnier leek de Nederlandse weg op zijn minst te omarmen. Ik denk echter dat daar niets bekend wordt gemaakt voor het najaar. Het blijft dus zoals het is. Er is dan geen thuiskopieheffing en die wordt ook niet uitgebreid. Als ik geen enkele stap zet, omdat er voor die andere weg geen meerderheid is, dan gebeurt daar ook niets. Laten we in ieder geval doen waar we het wel over eens zijn, zoals het regelen van het toezicht en het auteurscontractentrecht. Althans, daar zijn we het niet over eens, maar daar kunnen we mee voort. Ik kan met een voorontwerp in consultatie komen en dan kunnen alle fracties daar constructief naar kijken en wijzigingen aanbrengen. Ik kan niet zeggen dat Commissaris Barnier wel met iets komt en dat ik daarom tot september niets doe. Dat is een weg die ik niet wil volgen. Het staat mij niet vrij zo lang te wachten. Ik heb daar de tijd ook niet voor en die tijd wordt mij ook niet gegund.

Het moet voorop staan dat de creatieve makers altijd een eerlijke vergoeding moeten krijgen voor het gebruik van hun werk. Voor het kabinet staat voorop dat legaal gebruik op internet de norm zou moeten zijn. Geen enkele artiest of auteur verdient aan illegaal gebruik. Er wordt weleens gezegd dat mijn voorstellen voor de aanpak van illegaal aanbod op internet vooral bedoeld zijn om de muziek- en de filmindustrie te helpen. Ik heb dat ook in de media zien verschijnen en een aantal Kamerleden heeft dat ook al eens geuit. Degenen die dat zeggen, zien over het hoofd dat veel individuele makers aangeven schade te lijden door filesharing. Ongeveer de helft van de respondenten vindt dat er harder zou moeten worden opgetreden tegen filesharing. Bijna de helft van de makers geeft aan door filesharing niet meer in het bestaan te kunnen voorzien. Het kabinet en de leden van deze commissie zijn het erover eens dat er nieuwe legale modellen moeten komen. Er moeten nieuwe businessmodellen komen, want op die manier kan er geld naar de auteurs en artiesten toe. Het is een beetje een kip-of-het-eidiscussie: de exploitanten die met die nieuwe legale modellen moeten komen, moeten het vooruitzicht hebben dat ze met die legale modellen op enig moment geld kunnen verdienen. Dat is ook wat de commissie-Gerkens constateerde. Ik sluit me aan bij de woorden van mevrouw Gesthuizen: gratis concurreert gewoon slecht met een beetje betalen. We moeten daarom toch iets doen aan de illegale uitwisseling van content. Het kabinet heeft er wel voor gekozen om dat via het internet te doen. De geschiedenis heeft namelijk uitgewezen dat het legaliseren van downloaden uit illegale bron via thuiskopieheffingen, zoals op dit moment gebeurt, legaal aanbod tegenwerkt. Websites en diensten kunnen zich nu verschuilen achter het argument dat ze alleen het downloaden en niet het uploaden faciliteren. Dat lijkt ons een wat lastige zaak. Inzetten op een gezonde markt voor legale modellen is ook voor de creatieve makers de beste keuze. Jaarlijks wordt uit de thuiskopieheffingen 5 mln. verdeeld over 70 000 makers in binnen- en buitenland. Dat komt ongeveer neer op € 70 per artiest per jaar. Ik zie meer in de opkomst van nieuwe modellen en dat gebeurt natuurlijk voor een deel al, zoals via muziekstreamingsdiensten in combinatie met een internetabonnement. ITunes krijgt binnenkort ook concurrentie van de muziekdienst van Google. Een gebruiker kan soms van een legaal gedownloade audioplaylist zeven cd's branden. Dat zijn ontwikkelingen die tot vreugde stemmen. Het handhaven van die thuiskopieheffing vind ik echter een stap terug in de tijd. Overigens zal dat geen verbazing wekken, want als medeondertekenaar van het rapport-Gerkens heb ik dat ook al een keer gezegd. Als staatssecretaris kan je wel een beetje een draai maken, maar je moet jezelf niet totaal verloochenen. Het handhaven van thuiskopieheffingen brengt ook niet de inkomsten binnen die de rechthebbenden daarvan verwachten. Ook al zouden we heffingen toepassen voor meerdere dragers, dan nog is dit niet het antwoord op de uitdagingen waar we voor staan. Toen ik in 2006 Kamerlid werd, heb ik de discussie over mp3-spelers mee mogen maken. Dat speelde eind 2006, begin 2007. Ik deed toen dit dossier en had er nog minder verstand van dan nu. Dat is niet waar, maar ik heb me nu wel wat meer ingeleefd en dus heb ik er nu meer verstand van. De heer Vendrik van de GroenLinks-fractie zei toen dat we de weg van de heffingen op mp3-spelers niet op moesten. Zijn betoog was overtuigend en ik heb het ook goed onthouden. Misschien moeten we meer zijn lijn volgen. Ik heb overigens ook de D66-fractie er iets over horen zeggen.

Makers moeten meeprofiteren van nieuwe verdienmodellen en daarom wil ik die contractuele positie van de makers versterken. Een aantal woordvoerders vroeg of ik een tipje van de sluier kan oplichten over wat ik in januari 2012 ga sturen en kan vertellen wat er concreet in dit wetsvoorstel staat. Er staan zaken in over de bestsellersregeling, over een billijke vergoeding, over een non-ususregeling en over het collectief adviseren om vergoedingen vast te stellen. Al die zaken zullen in dat wetsvoorstel worden geregeld. Verder worden ook de vergoedingen die de makers via auteursrechtenorganisaties ontvangen efficiënter en transparanter geregeld in het wetsvoorstel toezicht.

Dan kom ik op het belang van open internet en de bescherming van privacy van internetgebruikers. In een vorig overleg zijn vragen gesteld over de gevolgen van downloaden en de mogelijkheid van het blokkeren van websites. Uit de berichten in de media afgelopen dagen, zou je het idee kunnen krijgen dat ik de grote internetpolitie op wil richten. Niets is minder waar. Bij het opstellen van de aangekondigde wetsvoorstellen zal ik het belang van open internet en de privacy van internetgebruikers echt goed in het oog houden. Ik wil die handreiking ook naar de fracties van D66 en GroenLinks doen. Het blokkeren van websites is alleen mogelijk als ultimum remedium. We kunnen drie soorten gebruikers op internet onderscheiden. De eerste groep bestaat uit mensen die af en toe wat downloaden, zoals in het voorbeeld van mevrouw Van Toorenburg. De student die af en toe eens wat muziek downloadt van internet. De handhaving die ik voor ogen heb, richt zich niet op deze groep. De tweede groep bestaat uit mensen die zeven dagen per week op internet zitten. Het zijn de veelgebruikers die veel downloaden. Je kunt je afvragen of dat nog wel legaal is. De derde groep bestaat uit de fanatici die er hun bedrijf, beroep of hobby van maken om al het materiaal zo snel mogelijk illegaal te krijgen en te verspreiden. Om bij het voorbeeld van de fiets te blijven: iets wat niet van jou is, daar moet je met je handen vanaf blijven! Als je de film Nova Zembla kunt downloaden nog geen vijf dagen nadat deze is uitgekomen, dan weet zelfs de student van mevrouw Van Toorenburg dat het geen zuivere koffie is. Ik wil ervoor zorgen dat dat soort materiaal niet op een heel snelle manier beschikbaar komt. Daar kom ik straks nog op terug, wanneer ik het heb over het downloaden.

Ik kom eerst op de vragen die niet met het handhavingsaspect te maken hebben. De heer Bontes vroeg of ik weet dat Commissaris Barnier een plan heeft voor Europese auteursrechtbelasting. Het gaat echter niet om een belasting die door de overheid of de EU wordt geïnd. De Commissaris wil harmonisatie van de thuiskopieheffingen. Ik heb hem kenbaar gemaakt dat Nederland daar tegen is en dat we daarin niet de enigen zijn. Ik wil juist van die heffingen af, omdat het een achterhaald systeem is dat ons in de toekomst niets verder brengt in de richting van de legale modellen. Als je wilt dat de industrie daarmee bezig gaat, dan moet je iets creëren waarmee de industrie geld kan verdienen. De heer Bontes en het kabinet zijn het op dat punt wel eens.

De heer Bontes en de heer Verhoeven vroegen waarom ik het toezicht op de auteursrechtenorganisaties niet beleg bij een nieuwe supertoezichthouder zoals NMa of OPTA. De heer Verhoeven heeft dat ook in de media kenbaar gemaakt. We zullen daar nog over spreken, maar het markttoezicht is er al, want de NMa is op dit moment al wettelijk bevoegd om op te treden tegen het misbruik van de machtpositie door een cbo. Het plan van D66 voegt in die zin niets toe. Het kernprobleem is dat het heel lastig is om de waarde van muziek te bepalen. Dat probleem los je niet op door het toezicht te verplaatsen naar een nieuwe toezichthouder. Kostenoriëntatie zoals de OPTA doet bij telefoontarieven, is voor muziekvergoedingen buitengewoon moeilijk, zo niet onmogelijk. Toezicht op tarieven is ook beter gewaarborgd in het wetsvoorstel toezicht, want daarin staat dat het college preventief toezicht moet houden op tariefstijgingen en dat een geschillencommissie achteraf de concrete tarieven moet beoordelen. De NMa heeft overigens ook geadviseerd om het zo in te richten. Het gaat lang duren als we het toezicht naar een andere toezichthouder moeten verplaatsen. Laten we daar niet aan beginnen, want dan hebben we op de korte termijn ook geen goed toezicht op de cbo's.

De heer Bontes vroeg hoe ik de onderhandelingspositie van auteurs en uitvoerende kunstenaars ga verbeteren en wat ik daarover in het auteurscontractenrecht ga regelen. Ik heb net de bestsellersregeling en de non-ususbepaling genoemd. Volgens de bestsellersregeling krijgt de maker een aanvullende vergoeding als de exploitant onevenredig veel winst behaalt. Op grond van de non-ususbepaling kan de maker het auteursrecht van zijn werk herkrijgen als de exploitant het werk niet exploiteert.

De heer Bontes vroeg ook wat het standpunt van Nederland is ten aanzien van het richtlijnvoorstel verweesde werken. Uit internetconsultatie bleek dat veel belanghebbenden het voorstel een stap in de goede richting vinden. Ik bekijk nog of er in de praktijk echt een voordeel is voor de belanghebbenden. Ik kies deze pragmatische insteek ook bij de gesprekken binnen de Raad van Ministers. Bij verweesde werken is de rechthebbende onbekend of onvindbaar. Het Commissievoorstel maakt het mogelijk, om na een zoektocht naar de rechthebbende, alsnog rechtmatig gebruik te kunnen maken van het werk. Gebruik van een werk na een zorgvuldige zoektocht in de ene lidstaat, zal dus worden erkend als rechtmatig in de andere lidstaat. Als je een zorgvuldige zoektocht in België hebt gehouden, dan zal dat ook in Nederland erkend worden.

De heer Verhoeven vroeg of het kabinet in een brief een reactie op het rapport van de heer Hugenholtz wil geven. Wat betreft fair use ga ik op korte termijn twee dingen doen: in december zal ik advies vragen aan de commissie auteursrecht en op 10 februari organiseren we een internationaal congres in Den Haag waarbij het onderzoek van de heer Hugenholtz zal worden betrokken. Ik zal de Kamer informeren over de uitkomsten van de beide trajecten.

Mevrouw Smeets vroeg hoe het staat met de mediator van de thuiskopie in de EU. Oud-commissaris, de heer Vitorino, is benoemd en hij moet medio 2012 rapporteren over de mogelijkheid om te harmoniseren op het gebied van de heffingen. Het blijft echter nog een beetje vaag. Ik heb daarom om meer duidelijkheid gevraagd. Ik maak me daar echter grote zorgen over, want Europa gaat soms heel snel, maar op dit punt veel te langzaam.

De heer Taverne heeft gevraagd of de vrije markt beter is voor de totstandkoming van een contract tussen partijen. Hij vroeg ook of er een rol is voor de minister van OCW. Uit onderzoek blijkt dat auteurs en artiesten zich in een structureel zwakkere positie bevinden en daarom wil ik dat auteurscontractenrecht invoeren. Die zwakkere positie komt ondermeer tot uitdrukking in te lage vergoedingen in bepaalde sectoren. In dergelijke sectoren kunnen de makers zich dan beter laten vertegenwoordigen door een collectief. Ik vraag de Kamer om de behandeling van het wetsvoorstel af te wachten, want daarin worden de voorwaarden bekend gemaakt. We hebben nog wel tijd. Als het de heer Taverne niet aanstaat, dan heeft hij nog voldoende tijd om zijn commentaar te leveren. Als hij punten ter verbetering heeft en hij weet mij daarvan te overtuigen, dan kan ik dat altijd meenemen, eventueel politiek daartoe gedwongen.

Mevrouw Gesthuizen heeft de noodzaak van het auteurscontractenrecht erkend. Ik zal haar verzoek om inzicht in vergelijkbare wetgeving in omringende landen waar mogelijk meenemen in de toelichting op het wetsvoorstel. Ik verwacht dat ik het wetsvoorstel in januari naar de Kamer kan sturen.

Mevrouw Peters vroeg of ik haar mening deel dat Buma/Stemra niet mag innen voor non-commercieel privégebruik. Ze noemde als voorbeeld de sportkantines en de bejaardentehuizen die een paar plaatjes draaien. Mevrouw Peters vroeg zich af of het auteursrecht daar kan worden beperkt. Elke organisatie die muziek ten gehore brengt buiten een vrienden- of familiekring, verricht een openbaarmaking in de zin van de Auteurswet. Er kan vervolgens een vergoeding worden geïnd, want de wet maakt dat mogelijk. Het is aan de rechter om te beoordelen of dat in een concreet geval ook zal gebeuren. Voor muziek in openbare ruimtes van bejaardentehuizen en ziekenhuizen is dat meestal het geval en daarvoor bestaan ook collectieve regelingen tussen auteursrechtenorganisaties en de zorginstellingen. We zitten vast aan het begrip «openbaarmaking». Het staat het Nederlandse kabinet niet vrij om daar wat aan te doen, want het staat in de Europese richtlijn. We kunnen niet zomaar een uitzondering maken voor bepaalde categorieën. Om te voorkomen dat het auteursrecht doorschiet, heb ik er in Brussel voor gepleit dat in de richtlijn een uitzondering wordt opgenomen voor minimale vormen van gebruik. Dat is de fair use-uitzondering in speerpunt vier, waarover ik de Kamer in de brief heb geïnformeerd.

Staatssecretaris Teeven: We hebben daarom ook geregeld dat de NMa toezicht houdt vanuit het mededingingsrecht. Het wetsvoorstel voorziet daarnaast in preventief toezicht op tariefstijgingen door het college en een geschillencommissie voor tariefsgeschillen. Als de heer Taverne vindt dat er nog meer moet gebeuren, dan biedt de behandeling van het wetsvoorstel hem alle ruimte.

De heer Verhoeven zei dat downloaden diefstal is. Veel internetgebruikers weten goed wat ze doen als ze downloaden. Iedereen die een film downloadt die op 5 december uitkomt en dus volstrekt nieuw is, heeft enig idee van waar hij mee bezig is. Ik zeg echter niet dat het diefstal is. Als je achter het centraal station een gloednieuwe fiets kunt kopen voor € 150 terwijl die in de winkel € 800 kost, dan weet je waar je mee bezig bent.

Mevrouw Van Toorenburg vroeg in dat verband of het beter is om strafrechtelijk te handhaven, want dan weet je waar je aan toe bent. We hebben er bewust voor gekozen niet strafrechtelijk te handhaven, want dan stel je een norm terwijl je weet dat je nooit gaat opsporen en maar heel weinig gaat vervolgen. Mevrouw Van Toorenburg zegt dat als het opgenomen wordt in het strafrecht, het volgens het opportuniteitsbeginsel nooit tot een dagvaarding komt. Ik wil het daarom ook niet strafbaar maken, want ik wil die criminalisering niet. Ik neem afstand van dat idee en daarom heb ik het via het civiel recht geregeld.

Mevrouw Smeets vroeg hoe strafbaarstelling zich verhoudt tot een vrij en open internet. Vrij en open internet betekent niet dat alles zomaar moet worden toegestaan. Mensen moeten nog steeds aangesproken kunnen worden op onrechtmatig gedrag ook als dat via het internet gebeurt. Deze commissie neemt ten aanzien van andere zaken op internet ook het standpunt in dat het vrij en open internet moet worden beperkt. Dat geldt ook voor het onderwerp dat we vandaag bespreken. Het regeerakkoord is hierbij leidend en daarin wordt gesproken over vrijheid en verantwoordelijkheid. We geven de mensen vrijheid op internet, maar nemen onze verantwoordelijkheid als er misbruik van gemaakt wordt. Dat geldt natuurlijk ook voor het individu dat gebruik maakt van internet.

Mevrouw Smeets vroeg of het plan om de thuiskopieheffing af te schaffen in strijd is met het Europees recht. In de zaak Opus was de vraag wie in grensoverschrijdende gevallen als importeur moet worden aangemerkt. Naar mijn mening staat de uitspraak in deze zaak mijn voorstel niet in de weg, want dat ging over iets anders.

De minister van EL&I is betrokken geweest bij de ontwikkeling van nieuwe, legale modellen en hij was ook betrokken bij de brief van 11 april. In de digitale agenda van EL&I is ook een onderzoek aangekondigd naar de belemmeringen in het licentiebeleid van rechthebbenden. Dat onderzoek is gestart en de resultaten verwacht ik medio 2012.

Als we gaan handhaven dan kan het nodig zijn dat naam-, adres- en woonplaatgegevens opgevraagd worden. De heer Taverne vroeg of ik kan garanderen dat er altijd tussenkomst van de rechter is. Ik kan het niet duidelijker zeggen: als er sprake is van afgifte van naam-, adres- en woonplaatsgegevens, dan is dat altijd een afweging van de rechter. Het gaat alleen om de gevallen waar informatie niet uit eigen beweging wordt verstrekt.

Ik heb goed geluisterd toen mevrouw Gesthuizen het standpunt van de SP-fractie verwoordde. Dat standpunt staat op gespannen voet met de rapportage van de commissie-Gerkens. Mevrouw Gesthuizen vroeg waarom ik niet kies voor het plan van de Consumentenbond en de artiestenvakbonden. Ik heb al gezegd dat de vergoeding loopt via het legale aanbod en niet via heffingen. De heffingen op dragers zijn achterhaald, want er komen steeds nieuwe dragers bij met grotere geheugencapaciteit. 35% van de potentiële inkomsten uit de heffingen wordt nog maar geïnd en in de digitale wereld is de inhoud echt belangrijker dan de gegevensdrager.

Mevrouw Gesthuizen vroeg ook of het downloadverbod wel te handhaven is. Ze zei dat ze een oplossing wil die echt werkt en ze zei ook dat als het niet kan zoals het moet, het moet zoals het kan. Ik ben nog niet zo ver dat ik vind dat het niet kan zoals het moet. Het is aan rechthebbenden om te handhaven. Bescherming Rechten Entertainment Industrie Nederland (BREIN) gaat wat betreft het uploaden achter grote vissen aan. Voor consumenten zijn er twee heel grote waarborgen en ik hoop dat daarvoor waardering is bij de SP-fractie: er is sprake van een beperking tot de evident illegale bron. Dat begrip moet zich nog wel in de jurisprudentie zetten, maar de rechter kijkt er wel naar. In de wet komt daarnaast te staan dat naam-, adres- en woonplaatsgegevens niet af worden gegeven wanneer er sprake is van een inbreuk op beperkte schaal. We zullen dat ook zo in het wetvoorstel formuleren. Het is goed dat mijn departement hier al aan schrijft, want dan kunnen we laten zien waar we precies aan denken. We zullen nog wel voorbeelden moeten geven van wat een beperkte inbreuk is, maar daar zullen we in het wetgevingstraject wel uitkomen.

Mevrouw Peters vroeg waarom we een downloadverbod nodig hebben, als het niet wordt aangepakt. Er zijn twee redenen, een praktische en een juridische. De praktische reden is dat we websites en diensten kunnen aanpakken die zich verschuilen achter het argument dat ze alleen maar het downloaden faciliteren. Het juridische argument is dat de Auteursrechtrichtlijn niet toestaat dat je de thuiskopie-uitzondering ruim maakt, dus inclusief downloaden uit illegale bron, en vervolgens geen heffing instelt. Ik schetste dat dilemma in het begin van mijn beantwoording. Het onrechtmatig maken van downloaden is nodig om die thuiskopie-uitzondering zodanig te verkleinen dat heffingen kunnen worden afgeschaft. Dat is de lijn die het kabinet volgt.

Mevrouw Smeets en mevrouw Van Toorenburg hebben gevraagd of vergoedingen via licenties kunnen lopen, hoe dat werkt en of het legale aanbod dan niet duurder wordt. Ik denk dat het mogelijk is om de thuiskopie technisch via de licentie te regelen, dat gebeurt nu zelfs al. ITunes staat bijvoorbeeld al zeven kopieën van een download toe. Spotify staat toe dat 10 000 liedjes offline worden beluisterd en de prijs van het legale aanbod gaat niet omhoog, want dit is nu al verwerkt in de prijs.

Ik wil de student van mevrouw Van Toorenburg er even bijhalen. Een rechthebbende kan niet miljoenen schadevergoeding halen bij één downloadende student die de schade dan maar op andere downloaders moet zien te verhalen. Bij het Nederlandse aansprakelijkheidsrecht moet de rechthebbende aantonen wat zijn schade is als gevolg van het gedrag van degene die hij in concreto aanspreekt. Eén iemand aanspreken voor de schade die wordt veroorzaakt door anderen, dat kan niet, tenzij we dat anders in de wet opnemen en dat gaan we niet doen.

Staatssecretaris Teeven: Ik heb het laten meewegen. Uiteraard kijken we naar de ontwikkelingen in andere landen.

Ik zou mevrouw Smeets ook nog antwoorden op haar vraag over het cultureel erfgoed, maar ik zal haar daar schriftelijk over berichten.

De voorzitter: De commissie stelt voor een tweede termijn te plannen.

Ik heb de volgende toezeggingen genoteerd:

• – De staatssecretaris stuurt een brief over de fair use-exceptie en een brief over het cultureel erfgoed.

• – De commissie heeft al in de procedurevergadering besloten dat het wetsontwerp collectieve beheersorganisaties zal worden aangemeld voor plenaire behandeling zodra het algemeen overleg, en dus ook de tweede termijn, heeft plaatsgevonden.

Ik sluit deze vergadering.