Nr. 29 VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG

De vaste commissie voor Economische Zaken, Landbouw en Innovatie1 heeft op 23 november 2011 overleg gevoerd met staatssecretaris Bleker van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie over:

• – de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie d.d. 13 juli 2011 ter aankondiging van een voorschotbetaling inzake de Bedrijfstoeslagregeling (BTR) 2011 (21 501-32, nr. 506);

• – de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie d.d. 13 oktober 2011 over het betaalschema voor de Bedrijfstoeslagregeling (BTR 2011) (21 501-32, nr. 525);

• – de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie d.d. 24 oktober 2011 over de stand van zaken inzake de hoeveelheid bezwaarschriften bij Dienst Regelingen en waar deze in het traject van bezwaar zitten (29 246, nr. 22);

• – de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie d.d. 8 november 2011 over de stand van zaken inzake de bezwaarschriften met betrekking tot de bedrijfstoeslag 2010 bij de Dienst Regelingen (29 246, nr. 23);

• – de brief van de staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie d.d. 10 november 2011 ter aanbieding van het advies «DR tot uw Dienst» (29 246, nr. 24).

Van dit overleg brengt de commissie bijgaand geredigeerd woordelijk verslag uit.

Voorzitter: Snijder-Hazelhoff

Griffier: Blacquière

De heer Van Gerven (SP): Voorzitter. Mijn verontschuldiging voor het feit dat ik na mijn inbreng in eerste termijn meteen weg moet vanwege andere verplichtingen.

Voorzitter. DR dient op een dienstbare, correcte en niet-bureaucratische manier zijn taak uit te voeren. Boeren die recht hebben op toeslagen, moeten die op tijd uitbetaald krijgen. Bezwaarschriften van boeren moeten tijdig en eerlijk beoordeeld worden en de houding in de communicatie naar alle agrariërs moet vriendelijk en dienstbaar zijn. Bij geconstateerde problemen dient de staatssecretaris maatregelen ter verbetering te treffen. Er ligt een goed adviesrapport met de titel DR tot uw dienst. Ik vraag de staatssecretaris dan ook de benodigde maatregelen zo spoedig mogelijk uit te voeren. De inzet op het verbeteren van de dienstverlening en het verkrijgen van het predicaat «bewijs van goede dienst» is een mooie insteek. Wij zullen met interesse de resultaten volgen.

Eerder zagen we grote problemen met de dienstverlening, met name bij de perceelsregistratie. We zien dan ook dat dit jaar een veel groter aantal bezwaarschriften is ingediend. Ik vraag de staatssecretaris deze nog dit jaar af te handelen, voor zover ze niet wachten op een uitspraak van het College van Beroep voor het bedrijfsleven. Gps-metingen zijn in principe correcter dan luchtfoto's. Wil de staatssecretaris bij de behandeling van bezwaren ten aanzien van de perceelsregistratie correct uitgevoerde gps-metingen overnemen en niet weer terugvallen op dezelfde luchtfoto's? En hoever staat het met de afhandeling van de 20 000 dubbele claims bij perceelsregistratie?

Nederland heeft een prachtig agrarisch cultuurlandschap. Een mooie boom in een akker, een bosje of houtwal om een weide. Deze waardevolle landschapselementen moeten behouden blijven. In het vorig overleg over perceelsregistratie heb ik mijn zorgen uitgesproken over de landschapselementen die vaak niet worden meegerekend bij de nieuwe perceelsregistratie, waardoor de boer minder toeslag krijgt dan waar hij recht op heeft. Dan is hij wellicht geneigd om die landschapselementen weg te halen. Kan de staatssecretaris aangeven hoe dit in de praktijk werkt? Tegelijkertijd wordt er in het nieuwe Europese landbouwbeleid gevraagd om 7% van het land voor dergelijke ecologische elementen te bestemmen. Onduidelijkheid op dit punt kan leiden tot tegenstrijdige prikkels en dat moeten we voorkomen. Wellicht zijn er boeren die na het bekijken van de perceelsregistratie door DR, bomen, struiken en andere landschapselementen hebben weggehaald, die ze dan later weer moeten inplanten. Dat lijkt mij een beetje een rare gang van zaken.

Staatsbosbeheer beheert veel van dergelijke landschapselementen, die het straks wellicht moet verkopen. Wie wil ze kopen en onderhouden? Wie wil ze omploegen tot akkerland? Ik vraag om een integrale visie op het behoud van het Hollandse boerenlandschap met heggetjes, bomen en houtwallen. Vorige week vrijdag zijn wij op werkbezoek geweest in Friesland en daar hebben wij heel mooie voorbeelden van boerenlandschappen gezien.

Ook moeten wij af van de complexiteit en de grote uitvoeringslasten bij het agrarisch natuurbeheer. Hoe gaat de staatssecretaris dat bewerkstelligen?

Verder wil ik bezwaar maken tegen het schrappen van natuursubsidies beneden de € 1000. Zo worden de kleintjes gepakt en de groten bevoordeeld.

Hoe is het gesteld met het voortbestaan van de agrarische natuurverenigingen en de natuurvriendelijke boeren, die vanwege de absurde natuurbezuinigingen en de herziening van het Europees landbouwbeleid tussen wal en schip dreigen te vallen?

De oormerkweigeraars worden onterecht gekort op subsidies. Ik hoorde onlangs dat de Europese Commissie pas wat gaat doen als er een officiële vraag komt van de staatssecretaris. Volgens onze informatie is dat nog niet gebeurd. Klopt dat? Wat heeft de staatssecretaris op dat punt precies gedaan of wat gaat hij nog doen?

Tot slot hoor ik graag wat de stand van zaken is met betrekking tot de experimenteerders met mosselzaadvanginstallaties, aangezien de bemiddeling nu is opgeheven.

De heer Koopmans (CDA): Nee, dat pak heb ik aan om de staatssecretaris goed te kunnen toespreken.

Voorzitter. Het is weer eens bewezen. Zet wat nuchter boerenverstand in en het wordt een beter land. Ik dank de heer Blauw maar ook de heer Korff, die met zijn accountancykennis nuchtere, verstandige en voor de hand liggende oplossingen heeft beschreven. Daaraan sluit mijn eerste en cruciale vraag aan. Hoe is het mogelijk dat dit soort voor de hand liggende zaken niet gewoon door DR worden verzonnen? Achter de titel van het rapport «Tot uw dienst» moet elke dienst in Nederland te allen tijde staan. De titel is prima, maar eigenlijk wordt hiermee aan iedereen een klap uitgedeeld. Dat gold ook voor het zwartboek. Wat daar allemaal binnenkwam, was ontluisterend.

De Kamer heeft er drie jaar lang over gesproken. Dat gaan wij niet nog een keer doen. Voor deze maar ook voor andere diensten geldt dat signalen eerder moeten worden opgepakt. Nu ligt er een rapport, maar het is van belang om dit te blijven constateren. De overheid moet problemen namelijk niet alleen oplossen als zij heel groot en diep zijn.

Het verbaast mij dat de heren Blauw en Korff de brief van de Europese Commissie over de boete en het antwoord van het kabinet daarop, niet gelezen hebben. Ik vraag de staatssecretaris om die brief alsnog ter beschikking te stellen aan de heren, omdat zij ook bij de verdere implementatie van het traject betrokken zijn. Dat is heel belangrijk, want daar is het begonnen en zit het kwaad. Wij hadden iets ingewikkelds bedacht, vervolgens werden wij op de vingers getikt door Europa en daarna maakten wij het nog ingewikkelder. Dat is een typisch Nederlandse reactie, maar toen functioneerde het helemaal niet meer.

Ook krijg ik van de staatssecretaris graag een nadere overweging bij de implementatie van de conclusies die zijn getrokken op basis van die brief. Deelt de staatssecretaris mijn mening dat dit foute conclusies waren? Over de inhoud zijn wij het met alles eens, behalve met die € 1000. Wij vinden die grens te hoog. Ik snap het advies heel goed – het levert absoluut een versimpeling op – maar wij vinden dat het € 500 moet worden.

Ik heb nog een aantal andere servicepunten aangedragen gekregen. Sommige daarvan zitten ook in het rapport. Er zouden standaard bezwaarformulieren geïntroduceerd kunnen worden. Dat doet België ook. Daar hebben ze een heel interessant soort aanrijdingsformulier bedacht. Als twee percelen elkaar overlappen, gaat er een piepje en vervolgens gaat er naar beiden een formulier toe. Wij krijgen dan misschien weer last van de heer Kohnstamm, maar daar moeten wij ons niets van aantrekken. Het gaat om de service. Die boeren interesseert dat niets. Die weten heel goed dat het de buurman is als het piepje gaat. En die buurman weet ook dat het zijn buurman is. Dat is dus allemaal niet zo moeilijk. Zo moeten we dat soort problemen oplossen.

Tijdens ons werkbezoek heb ik gehoord dat de betaalorganen niet betrokken zijn bij de voorbereiding van het GLB. Dat is jammer en hartstikke slecht. Ik vraag de staatssecretaris om dat nogmaals met zijn collega's te bespreken, want anders maken we dadelijk weer iets wat niet werkt. Die 7% gewasdiversificatie is natuurlijk totaal onuitvoerbaar. Dat weten we nu al. Dus moeten wij dat niet doen en moeten die betaalorganen meepraten. Voor 1 januari 2013 moet het gereed zijn, want als er een nieuw GLB komt en wij nog niet klaar zijn met de oude handel, weten we zeker dat we tegen de muur aanrijden. Dat lijkt ons geen goed idee.

De sanctionering is ook verschrikkelijk. We krijgen vele voorbeelden binnen van mensen die zich gepakt voelen. Ik noem het voorbeeld van een AID'er, die had geconstateerd dat er bij iemand bovengronds mest was uitgereden. Daarna komt er een boete, terwijl er geen proces-verbaal is opgemaakt. Dat werkt allemaal niet. Gelukkig ken ik ook goede voorbeelden. Recentelijk werd ik in kennis gesteld van het feit dat de AID ook wel eens waarschuwt. Dat moet allemaal veel meer gebeuren, want de boetes zijn zo bizar hoog dat wij dat mensen niet zomaar moeten aandoen. Ik vind niet dat wij iedereen helemaal de vrijheid moeten geven, maar lang niet alles is even eendimensionaal aan te tonen.

Ik geloof dat het beter kan worden met deze adviezen in de hand. Tijdens het werkbezoek heb ik ook een positief beeld gekregen, maar de achterstand is natuurlijk enorm. Voor de staatssecretaris zou het een soort van erezaak moeten zijn om ervoor te zorgen dat deze dienst voor 1 januari 2013 de meest flitsende van het Rijk wordt. Op weg daarheen willen wij er met een aantal rapportages over geïnformeerd worden hoe dat gebeurt, zodat iedereen zijn formulieren naar DR wíl sturen omdat hij weet dat hij op tijd zijn geld krijgt.

Tot slot vraag ik de staatssecretaris om een soort Kerstmansfeer rond zichzelf te creëren. Hij moet ervoor zorgen dat de mensen altijd vóór kerst de centen hebben zodat iedereen, denkend aan staatssecretaris Bleker, «joho» roept.

Mevrouw Jacobi (PvdA): Voorzitter. Het is volgens mij voor het eerst dat ik het zo eens ben met de heer Koopmans. Wij worstelen inderdaad al jaren met dit vraagstuk en het moest blijkbaar eerst heel raar gaan voordat het beter kon worden. Het is zorgelijk dat de mensen in het land niet alleen over DR maar ook over heel veel andere diensten van de overheid zeer ontevreden zijn. Wel heb ik boeren horen zeggen dat zij liever de Belastingdienst hebben dan DR. De Belastingdienst betaalt volgens hen sneller uit dan die dienst in Assen.

Gelukkig zijn er heel wat slagen gemaakt in het afgelopen half jaar. Tijdens het werkbezoek ben ik onder de indruk geraakt van de inbreng van het panel. Ik heb er heel vaak voor gepleit om de gebruikers er veel meer aan de voorkant bij te halen. Een panel is een goede start, maar er mogen nog wel wat intensere vormen en methoden worden toegepast, waarbij meer dan alleen panelleden aan de gebruikerskant zaken doorspreken. Welke ontwikkelingen ziet de staatssecretaris daarin nog?

De systematiek komt aardig op orde, maar er zijn nog heel wat punten waar we politiek het nodige mee moeten doen. Allereerst heeft een grote groep boeren vanaf 2009 niet betaald gekregen. Graag hoor ik van de staatssecretaris hoeveel dat er zijn. Als de staatssecretaris zegt dat dit niet zo is, kan ik bewijzen dat dit wél zo is.

Heel veel zaken liggen bij het College van het Beroep voor het bedrijfsleven, maar ik vind dat het wel erg gejuridiseerd is. Qua casuïstiek gaat het namelijk heel vaak om gedoe over inmetingen, waarbij een AID-inmeting niet wordt geaccepteerd. Dat is nota bene een meting van de eigen dienst; het moet niet gekker worden. Mensen weten gewoon niet meer waar ze van uit moeten gaan omdat het ook nog eens elk jaar wisselt. Ik vraag de staatssecretaris om erop aan te sturen het probleem van die groep via een intermediair op te lossen en het uit de juridische sfeer te halen en om te bekijken welk systeem daarop gezet kan worden dat wel werkt. Ik kom zelf uit Friesland, waar je veel dijken hebt. Op luchtfoto's worden deze dijken plat, waardoor de mensen benadeeld worden. Dat is typisch zo'n voorbeeld waarbij maatwerk nodig is. Boeren die heel veel aan weidevogelbeheer doen en de randen gebruiken en meemaaien, hebben daar altijd veel gedoe mee. Horen ze bij de beplanting of bij de sloot? In de praktijk gaan ze gewoon met het voer mee. Dat zijn zaken waar een intermediair op gezet moet worden. Als je dat oplost, kun je echt zeggen: tot uw dienst. Specifiek de natuurboeren zouden daar erg mee geholpen zijn.

Dan kom ik bij het SNL-pakket. Ik vind het te simpel om er een heel aantal uit te trekken en alleen nog maar vanaf € 1 000 subsidie te geven. € 1 000 is ongeveer vier kilometer perceelsrand van twee meter breed. Bij de Friese Wouden, waar we vorige week vrijdag waren, is dat best veel. Ook de biodiversiteit speelt daarbij een rol enzovoorts. Ik bepleit om de kleine subsidies erin te houden. Er zijn een paar provincies die werken met een consulent, die deze problematiek van de SNL-pakketten en het agrarisch natuurbeheer bedient voor een heel grote groep boeren voor wie de problematiek lang niet zo groot is als bij een aantal agrarische natuurboeren die ik ken. Die zeggen dat het heel erg zou helpen als provincies daar zelf op sturen. Dan hoeven ze namelijk niet zo ingewikkeld te doen over de pakketten. Er zijn ongeveer 50 natuurpakketten en 40 landschapspakketten. In de praktijk zijn die best goed toe te passen en transparant te maken. Qua administratieve lasten kan het best meevallen met die pakketten, als het maar transparant is en de samenhang en de samenwerking met de provincies verbetert. Van DR hoor ik steeds dat het aan de provincies ligt en van de provincies dat het aan DR ligt. Daar kunnen we niet verder mee.

Dan heb ik nog iets over de bevoorschotting. Daar hebben wij samen met het CDA en de VVD altijd voor gepleit. Minister Verburg zei destijds dat dit niet kon van Europa. Nu blijkt dat het wel kan. Heeft voormalig minister Verburg, die ik overigens zeer waardeerde, het mooier gemaakt dan het in werkelijkheid was? Of is deze bevoorschotting misschien toch een dooie mus en mag het echt niet?

De beboeting door Europa is eigenlijk on-Nederlands. De heer Koopmans heeft er ook al iets over gezegd. We moeten daarvan af. Men moet meer waarschuwen en duidelijke trajecten maken, waardoor mensen geen boetes meer krijgen die ook nog eens inkomensafhankelijk zijn. Welke inspanningen gaat de staatssecretaris plegen om deze boetes die tot veel ellende leiden, er in Europa uit te krijgen? Ik kreeg een briefje van een gewetensbezwaarde waarop in het Fries stond dat de staatssecretaris nog niets had gedaan. Wanneer gaat de staatssecretaris naar Europa om voor deze groep tot een aangepast traject te komen waarbij de elektronische identificatie een rol speelt? Ons land heeft zelf geregeld dat het aan protocollen moet voldoen. Dan kun je de gewetensbezwaarden niet meer met boetes bedienen.

Tot slot. Wij krijgen vaak te horen «het moet van Europa». Volgens mij zit daar heel veel ruimte in. Ik vraag de staatssecretaris hoe in internationaal perspectief naar dit traject moet worden gekeken en hoe de inmetingen in andere landen worden gedaan.

De heer Dijkgraaf (SGP): Voorzitter. Als je met boeren en adviseurs praat over Dienst Regeling, hoor je vaak gezucht. Als ik hun verhaal hoor, kan ik dat goed begrijpen. Ik ga niet DR in een hoek zetten, want ook daar wordt hard gewerkt en gepoogd om meters te maken. Uit het advies van de heren Korff en Blauw blijkt echter dat dingen anders, beter en sneller georganiseerd kunnen en moeten worden. Ik waardeer daarom dat de staatssecretaris door wil pakken. De vraag is echter of er veel nieuws onder de zon is. De staatssecretaris herkent die vraag wel. De titel Tot uw dienst is plagiaat, want zo heette ons verkiezingsprogramma voor 2002–2006 ook. Waarom is het dus in de tussentijd niet gebeurd? Wij waren ook niet origineel, dus als ik de staatssecretaris van plagiaat beschuldig, dan beschuldig ik mijzelf daar ook van; we mogen dat gebruiken.

Mijn complimenten voor het heldere rapport. Het is mooi dat het er ligt, maar tegenover het optimisme van de staatssecretaris wil ik een winstwaarschuwing plaatsen. Bij veel aanbevelingen denk ik dat het een open deur is. Waarom is dat niet allang gebeurd? Als bepaalde maatregelen een open deur en eenvoudig lijken, zit er meestal een adder onder het gras. Zo eenvoudig is het dan meestal niet. Aanpassing van structuur betekent lang niet altijd een aanpassing van cultuur. Dat geldt voor de Tweede Kamer maar ook voor Dienst Regelingen. Hoe gaat de staatssecretaris de vinger aan de pols houden om ervoor te zorgen dat wij meters maken? Is hij bereid om de Kamer regelmatig te informeren, misschien halfjaarlijks, zodat wij op de hoogte blijven?

In het advies van Blauw en Korff wordt terecht om een rechtvaardiger sanctiebeleid gevraagd. De staatssecretaris gaat erin mee. Hij wil het in Europees verband aan de orde stellen. Dat is positief. Wij willen echter enkele stappen sneller en breder maken. Ik noem een ondernemer wiens dieren meer oormerken hadden verloren dan was toegestaan. Hij kreeg een boete van € 4 000 opgelegd en daarbovenop een korting van 20% op zijn toeslagrechten. Alles bij elkaar ging het om € 20 000. Die boete staat niet meer in verhouding tot de zwaarte van de overtreding. Ik kan mij niet voorstellen dat Europese regels geen enkele ruimte laten voor meer billijke sanctionering. Erkent de staatssecretaris dat en kan hij sneller opereren? Een aantal ondernemers is geconfronteerd met vergelijkbare kortingen onder het mom van opzettelijke tekortkomingen, terwijl er niet eens een proces-verbaal is opgemaakt. Dat lijkt mij een heel rare interpretatie van opzet. Wil de staatssecretaris dit aanpakken?

Ik noem ook een ondernemer die in 2009 43 varkensrechten te weinig had, maar dat in 2010 ruimschoots compenseerde met een overschot van 60. Toch kreeg hij de AID over de vloer en een proces-verbaal. Ik noem de gepensioneerde met 7 ha grond en wat schapen. Hij had onbewust te veel mest laten uitrijden en kreeg daarvoor een onwrikbare boete van € 30 000. Bij eenzelfde fout op een groter aantal hectares kan de boete oplopen tot € 140 000. Zo zijn er meer voorbeelden. Als de staatssecretaris daar behoefte aan zou hebben, leveren we die graag. Ik heb twee hoofdvragen. Erkent de staatssecretaris dat een rechtvaardige verhouding tussen overtreding en sanctie zoekraakt? Wil hij het sanctieregime in de breedte doorlichten en ons daarover rapporteren? Dan kan er weer een rechtvaardige verhouding ontstaan.

Een van de aanbevelingen is om in de uitbetalingsbeschikking alleen de totale oppervlakte op te nemen en niet de aangevraagde en geconstateerde oppervlakte. Wij hebben daar grote moeite mee. Ze hebben nu al moeite om bezwaar te maken tegen de beschikking en dit wordt moeilijker als alleen de totale oppervlakte vermeld wordt. Dit maakt het voor boeren lastiger om de onderbouwing van de beschikking te beoordelen en eventueel bezwaar te maken. Voordat we daarover nadenken, moet Dienst Regelingen eerst een aantal zaken op orde hebben.

Dan kom ik bij de perceelregistratie. Er zijn veel bezwaren ingediend. Eerder is gesproken over het overnemen van veldmetingen met gps. Het komt te vaak voor dat Dienst Regelingen deze metingen negeert en de luchtfoto als uitgangspunt blijft nemen, terwijl we weten dat gps-metingen technisch veel betrouwbaarder zijn. Het is aan boeren niet uit te leggen waarom die dan niet gebruikt worden. Het is niet uit te leggen dat de feiten worden genegeerd en vervangen door iets wat minder betrouwbaar is. Gaat de staatssecretaris ervoor zorgen dat dit niet meer gebeurt?

Tot slot legt de SGP de vinger op een wijzing van de Regeling GLB-inkomenssteun van maart jongstleden. Aan de regeling is een artikel toegevoegd waarin geëxpliciteerd wordt wanneer een perceel niet in landbouwkundig gebruik is en daarom niet voor toeslagrechten in aanmerking komt. Wij krijgen signalen uit het veld dat deze wijziging door DR onredelijk uitgevoerd wordt. Ondernemers hebben met terugwerkende kracht kortingen opgelegd gekregen voor toeslagen van 2010, terwijl zij wel degelijk landbouwkundig gebruik maken van hun percelen. Ik noem een ondernemer met percelen naast de landingsbaan van een vliegveld die de strook naast de landingsbaan gebruikt. Dan kan DR wel zeggen dat de ondernemer niet voor toeslagrechten in aanmerking komt omdat het land naast de landingsbaan ligt, maar die ondernemer gebruikt het feitelijk wel. Wat telt dan, de theorie of de praktijk? Hij ziet zich met een stevige korting geconfronteerd en gaat nu de bezwaarprocedure in. Dat is tijdrovend en onnodig. Wij hebben schriftelijke vragen over de kwestie gesteld maar de antwoorden zijn niet bevredigend. Ik noem ook een bericht uit Flevoland, waar met erg brede bermen, zo'n 200 meter berm, gerekend wordt voor landbouwkundig gebruik. Mijn kernvraag is of de staatssecretaris bereid is om met Dienst Regelingen, LTO en betrokken adviesbureaus alle ingediende bezwaren en ingebrachte knelpunten met betrekking tot de genoemde wijziging bij elkaar te vegen en gezamenlijk tot een oplossing te komen.

De heer Graus (PVV): Voorzitter. Complimenten van de PVV voor de adviezen van de heren Blauw en Korff. Het is te hopen dat mensen met verstand van zaken ook nog eens een alternatief vinden voor die verschrikkelijke oormerken. Ik ben vijf jaar Kamerlid. Wij hebben het hierover vaak gehad. Ik kan mij aansluiten bij alles wat gezegd is en dat komt niet vaak voor, maar heb nog een aantal additionele vragen die met dierenwelzijn te maken hebben. Het gaat immers om levende wezens en dat wordt vaak vergeten. Dienst Regelingen heeft zeer ernstig gefaald bij de opvang van die dieren en ik word als Kamerlid geweigerd om bij die dieren te komen. Als Kamerlid eis ik toegang tot in beslag genomen dieren. Ik heb mijn eigen dierenartsen die mij daarin steunen. Ik kom er dus ook met mensen die veterinair deskundig zijn. Ik wil als Kamerlid niet geweigerd worden bij in beslag genomen dieren. Onlangs is dat gebeurd in Limburg. Een van mijn dierenpolitieridders nam meer dan 30 paarden in beslag. Vervolgens wilde ik daarbij en werd ik geweigerd. Dan wordt gezegd: het is onder Justitie. Dat kan natuurlijk niet. Als Kamerlid, als dierenvertegenwoordiger en -ambassadeur, als lid van de Staten-Generaal, wil ik toegang krijgen tot in beslag genomen dieren. In het verleden heb ik namelijk zelf heel veel ellende gezien. Ik ben vaak in een laserasiel geweest, ook vóór de tijd van mijn Kamerlidmaatschap. Ik heb doffe ellende gezien, bebloede dieren die op betonnen vloeren lagen. Het was erbarmelijk. Ik heb toenmalig minister Verburg herhaaldelijk verzocht om daar iets aan te doen. Ik zie echter geen verbetering, terwijl het aantal in beslag genomen dieren door het alarmnummer «114, red een dier» en de dierenpolitie gigantisch zal toenemen. Als ze niet voor die zeven dieren en een paardenhoofd kunnen zorgen, maak ik mij ernstig zorgen als het straks om duizenden dieren gaat. Onder ons toeziend oog en dat van de staatssecretaris gaat daar ellende en dierenleed ontstaan. Dat kan natuurlijk niet. Dus nogmaals, ik wil toegang tot de in beslag genomen dieren. Ik wil dat zelf kunnen zien en controleren, anders slaap ik daar niet goed van.

Ik heb eens even gekeken op de site van de Dienst Regelingen. Dat moet je ook af en toe doen, anders stomp je af als je hier lang zit. Op die site staat te lezen dat de dienstverlening zich kenmerkt door een vermindering van administratieve lasten. Niets is natuurlijk minder waar. Ik vervang mevrouw Gerbrands, want inmiddels ben ik geen woordvoerder meer op dit dossier, maar wij hebben al heel wat aan administratieve lasten voorbij zien komen vanwege Dienst Regelingen. Wij zitten hier als een stel papegaaien al jarenlang over hetzelfde te klagen, net als de boeren en de vissers. Dat kan natuurlijk niet. Wat gaat er gebeuren? Ik zal het verder heel kort houden, maar ik wil graag van de staatssecretaris vernemen waarom DR pas na al die jaren van ellende tot actie is overgegaan. Waarom kon het niet al veel eerder en waarom loopt het nu nog steeds niet zoals het moet?

Ik moet de staatssecretaris prijzen voor de vervroeging van twee maanden. Hij heeft zijn best gedaan. Dat er daadwerkelijk twee maanden eerder wordt uitbetaald, is immers al een vooruitgang. Maar waarom kan het niet net als Duitsland en België veel eerder, al in december? Mogelijk kan Nederland stage lopen bij de Belgen als het om dit soort zaken gaat, en kunnen de Belgen bij ons stage lopen als het om het samenstellen van een regering gaat. Dat zou een goed voorstel zijn.

Ook de visserijsector is helemaal niet blij met die laconieke houding. Van mij kwam de motie «red de roem van Yerseke, red de mosselmannen». Door natuur- en milieuterrorisme werden die gezinnen allemaal aan de kant gehouden en nu worden zij gedwongen tot innovatie; ik heb het dan over de mosselzaadinstallaties. Vervolgens zouden ze daar een opstartsubsidie voor krijgen, waar ze vervolgens weer heel lang op moeten wachten. En dat in tijden van zware crisis en dan ook nog met al die natuur- en milieuterroristen in je nek. Die mensen hebben het ook niet gemakkelijker gekregen, dus die wil ik nog een keer specifiek noemen. Het gaat dus niet alleen om de agrarische sector maar zeker ook om de visserijsector. Wij willen dat de Dienst Regelingen adequater, sneller en efficiënter gaat reageren en handelen. Er moet direct worden ingegrepen als het mis dreigt te gaan. Ik wil net als collega Dijkgraaf vaker en beter op de hoogte worden gehouden van de gang van zaken.

Mevrouw Snijder-Hazelhoff (VVD): Voorzitter. Ik wil beginnen met de brief van de staatssecretaris van 24 oktober over het grote aantal bezwaren en de afhandeling daarvan.

Wij hebben een prachtig overzicht gekregen van de bezwaren die zijn binnengekomen, met daarachter een lijstje met de bezwaren die zijn afgedaan. Gaat het hierbij om dezelfde bezwaren? Gaat het om bezwaren die vanaf het traject zijn binnengekomen en in datzelfde traject zijn afgedaan? Of is het een opsomming van in het verleden afgedane bezwaren? Dat blijkt namelijk niet uit het staatje. We zouden kunnen constateren dat 50% à 75% is afgedaan. Als het echter om oude bezwaren gaat, helpt dat allemaal niet.

Dan kom ik bij het punt waar het vandaag om gaat: het rapport Tot uw dienst. Ook ik sluit mij aan bij de complimenten aan de heren Blauw en Korff. Zij hebben gedegen werk geleverd. Zij hebben echt even met «de poten in de klei» gestaan. Zij hebben echt gekeken hoe het zit en werkt en met iedereen gesproken, waarna ze tot een aantal conclusies zijn gekomen. Hoe is het mogelijk, na zo veel jaren van discussie in de Kamer, ook gezien het aantal van 75 aanbevelingen dat de heren op een lijst hebben geschreven? De ene aanbeveling is wat heftiger dan de andere. Nu ligt het complete advies en rapport voor. Het is verheugend om te lezen dat de staatssecretaris het advies integraal overneemt. Dat klinkt natuurlijk fantastisch – daarmee sluit ik mij een beetje aan bij de heer Dijkgraaf – maar nu moet het wel beginnen. Het komt nu namelijk wel aan op de uitwerking en de uitvoering. Daar gaat het natuurlijk om. Het is nu zaak om de 75 aanbevelingen, de ene wat heftiger dan de andere, uit te voeren.

Ik pak er een aantal zaken uit. Leidend moet zijn dat er in een lopend jaar uitbetaald wordt. Beide heren schrijven voor de kerst, maar het mag ook voor Sinterklaas, dus rond 1 december. Een groot aantal lidstaten in Europa haalt dat gewoon. Verder vinden wij dat de bezwaren op de toeslagrechten actiever en efficiënter moeten worden afgehandeld, binnen zes weken, en bezwaren op subsidies binnen twaalf weken. Laat duidelijk zijn dat boeren geen maanden en maanden uitstel kan worden gevraagd op de bezwaren.

De heren hebben ook de lijst met vragen bekeken die moet worden ingevuld voor de landbouwtelling. Zij hebben voorgesteld het aantal vragen met 60% te verminderen, omdat een groot aantal zaken al voorhanden is bij Dienst Regelingen. De VVD-fractie ondersteunt dat van harte. Met het oog op het financiële plaatje zorgt dat voor vermindering van de administratievelastendruk.

Ook de perceelregistratie moet beter. Kleine afwijkingen moeten niet meer worden meegenomen en grotere moeten worden ingelogd. Een ander punt is de bijzondere procedure voor moeilijke zaken. Ga eens even om de tafel voor een zogenaamde rodeknopprocedure. Wij vinden dat geweldig, want daarmee voorkom je escalatie.

Dan duik ik echt in de organisatie. Bij meerdere subsidieaanvragen moet je één relatiebeheerder als aanspreekpunt hebben, zodat je niet van de ene naar de andere telefoon hoeft te pluggen. Ook het sanctiebeleid moet anders. Ik kan een aantal voorbeelden noemen van buitenproportioneel hoge boetes. Ik heb hier een mailtje liggen van iemand die bij het emissiearm aanwenden van mest een boete van € 90 000 heeft gekregen, omdat zijn gleufje van vijf centimeter bij de harde grond van afgelopen voorjaar niet helemaal de diepte had die hij zou moeten hebben. Het kan toch niet waar zijn dat dit soort boetes wordt uitgedeeld aan boeren die welwillend hun mest hebben uitgereden?

Mijn laatste punt betreft de subsidiemogelijkheden voor natuurregelingen. Door een aantal woordvoerders is al iets gezegd over de ondergrens van € 1000. Omdat de natuurregelingen voor een groot deel aan de provincies worden overgedragen, zijn wij er voorstander van om ze samen te voegen. Als we ze samenvoegen, zouden we wellicht de slag kunnen maken om de ondergrens naar € 1 000 te verleggen. Sommige woordvoerders zeggen dat € 1 000 te hoog is, maar laat de staatssecretaris uitzoeken of er mogelijkheden zijn om een aantal regelingen samen te voegen, zodat die ondergrens wel omhoog kan en de geweldige administratievelastendruk verminderd wordt.

Afrondend kom ik tot de vraag waar wij nu staan. Ons voorstel is om de heren, die nu veel inzicht hebben in de materie van Dienst Regelingen, te betrekken bij de uitvoering en de implementatie, zodat zij de vinger aan de pols kunnen houden. Zij zijn goed op de hoogte van de materie en kunnen inschatten of het goed loopt. De VVD-fractie is van mening dat geprobeerd moet worden zo veel mogelijk van deze zaken te implementeren voordat de volgende BTR-procedure start. Dat betekent dat deze zaken voor een groot deel vóór 15 mei geïmplementeerd kunnen worden. Volgens onze inschatting kan dat. Wij verzoeken de staatssecretaris dan ook om half april met een brief naar de Kamer te komen, waarin hij uiteenzet waar we staan en hoever we met het uitbrengen en uitrollen van het advies van beide heren zijn.

Staatssecretaris Bleker: Voorzitter. Ik heb vier blokjes. Blokje een: algemeen, hoe verder met het rapport. Blokje twee: bezwaren, sancties. Blokje drie: de natuurregelingen. Blokje vier: overige. Ik begin met de toezegging om voor het AO met informatie te komen over de reductie van het aantal vragen over de landbouwtelling ten behoeve van een verlichting van de administratieve lasten.

Het is heel goed om de vragen over de landbouwtelling op nut en noodzaak te bezien en waar nodig te verminderen. 84% van de landbouwtelling 2012 is echter Europees verplicht. Ik moet met het Centraal Bureau voor de Statistiek en Europa aan de bak om te bekijken of we het aantal vragen kunnen verminderen. De nationale vragen in de landbouwtelling 2012 worden gereduceerd met 35%. Van de totale vraaglast van de landbouwtelling 2012 is dat overigens maar 6%, omdat het overgrote deel Europees voorgeschreven vraagstellingen betreft. Interessant is dat het advies voorstelt om die informatie slimmer te verwerven. Ik zie het dan ook als een inspanningsverplichting om de aanbevelingen van Blauw en Korff op dat punt te realiseren. Op dit moment onderzoeken we of het mogelijk is om landbouwtellingsvragen via andere bronnen, bijvoorbeeld coöperaties of het productschap, te beantwoorden en ze daarmee dus te vervangen. Ook bekijken we de mogelijkheid – de heren Blauw en Korff hebben het al aangegeven – om te werken met een systeem waarbij de betrokken ondernemer het verzoek krijgt om wijzigingen in de verkregen informatie aan te brengen. De ziektekostenverzekeraar doet dat bijvoorbeeld ook. Die stuurt burgers elk jaar een brief met het verzoek om eventuele wijzigingen in de persoonlijke situatie aan te geven. Dat zou het een stuk makkelijker maken. Langs die wegen zijn wij bezig om de administratieve lasten te verminderen die het gevolg zijn van de beantwoording van de vragen voor de landbouwtelling. Ik zal de Kamer rond april informeren over de vraag hoever we daarmee uiteindelijk zijn gekomen.

Daarmee kom ik op het algemene punt van het rapport van de heren Blauw en Korff. Het is positief om te horen dat de Kamer daar in het algemeen heel positief op reageert. Wie al langer bij deze zaak betrokken is, valt het wellicht op dat de twee externen in relatief korte tijd de vinger op de zere plek hebben gelegd en met aanbevelingen zijn gekomen waarvan men zelf al eerder heeft gedacht: die kant moet het op. Dat is op zich niet verwonderlijk. Het komt vaker voor dat externen die in korte tijd naar een situatie kijken, een doorbraak in het denken en de beeldvorming realiseren. Dat gebeurt hier ook. Zelf ben ik 15 jaar lang organisatieadviseur geweest. Toen dacht ik ook wel eens: hoe is het toch mogelijk dat men mij voor dit rapport een bepaald bedrag betaalt, terwijl men het gedeeltelijk ook zelf had kunnen bedenken? Juist het feit dat het van de buitenkant wordt bekeken en daarbij niet van de onmogelijkheden maar van de mogelijkheden wordt uitgegaan, kan een belangrijke stap zijn om de verandering in gang te zetten. Ik denk ook dat dit zo moet zijn. Mijn ambitie is het om dit rapport echt te benutten om wezenlijke veranderingen, zowel in de regelgeving als in het functioneren van de dienst, te realiseren.

Daarbij maak ik wel één kanttekening. Het is heel goed dat de heren Blauw en Korff hebben gezegd dat de werklast en het functioneren van een dienst voor een belangrijk deel bepaald worden door de regels en de instructies die men moet volgen. Die regels en instructies komen voor een deel bij ons zelf vandaan, voor een deel van de provincies en voor een deel van Europa. Voor zover ze van onszelf komen, moeten we maximale inspanning leveren om de vereenvoudiging te realiseren. Dat hebben we grotendeels zelf in de hand. De provincies hebben dat in de hand ten aanzien van de natuurregelingen. We kunnen werken met het minimumbedrag van € 500, € 1 000 of wat het ook mag zijn. Dat zijn allemaal manieren om de werklast te verminderen en de snelheid van handelen te vergroten. In de Europese instructies en regelgeving is echter een aantal zaken gegeven, die wij niet in de hand hebben; daar moeten wij nuchter in zijn.

Ik zal de Kamer in april over de voortgang rapporteren. Dat klinkt een beetje slap, want je kunt elk half jaar rapporteren over de voortgang. Er is voortgang of geen voortgang, dat is dan de rapportage. Ik wil de Kamer in april laten zien wat wij op welk moment werkelijk hebben geëffectueerd van het advies en welke externe betekenis dit heeft voor de klanten. Ik vind dat wij maar twee voortgangsrapportages moeten hebben, in april en in november, en dat het dan goed moet zijn. Wij moeten niet gedurende deze gehele kabinetsperiode elk halfjaar over de voortgang rapporteren. Dat is mijn voorstel voor de algemene aanpak van dit advies.

Ook is gevraagd of ik bereid ben om de brief rond de boetekwestie met de Europese Commissie ter beschikking te stellen aan de heren Blauw en Korff. Het antwoord daarop is «ja». Het duo heeft verzocht om als een soort implementatiewaakhond beschikbaar te blijven. Het krijgt alle informatie die het daarvoor nodig heeft en alle gelegenheid om mij op welk moment dan ook aan te spreken als er hobbels zijn die ten onrechte niet genomen worden. Dat is de werkwijze.

Dan kom ik bij het volgende blokje, over bezwaarschriften en sancties. Ons streven is om alle bezwaarschriften ten aanzien van de Bedrijfstoeslagregeling (BTR) dit jaar af te handelen. De bezwaarschriften met financiële consequenties willen wij daarbij prioriteit geven, omdat het consequenties heeft voor de liquiditeit van de aanvragers. Mevrouw Snijder heeft gevraagd om welke bezwaarschriften het gaat. De brief van 24 oktober betreft alle tot dat moment ingediende bezwaarschriften. De brief van 8 november bevat een overzicht van de bezwaren uit 2011.

De heer Van Gerven heeft gevraagd hoe het staat met de afhandeling van de 20 000 dubbele claims. Voor de BTR 2011 zijn deze zo goed als afgehandeld. Voor 2012 worden de dubbele claims zo veel mogelijk afgevangen in de GDI 2012.

Mevrouw Jacobi stelde een lastige vraag en verschafte daar meteen enige informatie bij. Alle betalingen voor de BTR 2009 en 2010 zijn uitgevoerd. Er staat nog wel een aantal bezwaren op de BTR 2010 open. Daar heeft mevrouw Jacobi gelijk in en daar refereerde zij aan. Daarvan heb ik zojuist gezegd dat wij die met prioriteit zullen afhandelen.

De heer Van Gerven heeft het punt van de agrarische natuurverenigingen aangekaart. In het kader van het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid zet ik mij er voor in dat die collectieven een positie krijgen in de eerste pijler. Dat is een manier van vereenvoudigen, omdat je daarmee de administratieve lasten via de collectieven, de agrarische natuurverenigingen, kunt drukken. Tot 2014 zijn de provincies verantwoordelijk, zowel binnen als buiten de ecologische hoofdstructuur. Wat de plaats van de agrarische natuurverenigingen betreft zijn wij dan afhankelijk van de manier waarop de provincies dat doen. Ik kom daar morgen in het AO over het onderhandelingsakkoord ten aanzien van de natuur op terug.

Dan kom ik bij het punt van de pakketten SNL...

Staatssecretaris Bleker: We moesten hier even de perceelregistratie op orde brengen!

Voorzitter. Mevrouw Jacobi doet eigenlijk iets dat de heren Korff en Blauw ons ontraden. Zij wil namelijk toch een aantal specifieke gevallen benoemen. Ook vraagt ze of de € 1 000 niet naar € 500 moet. Ook de heer Koopmans doet dat trouwens. Hier zitten we dus wel meteen bij het dilemma dat we minder uitvoeringslast willen, dat het transparanter en eenvoudiger moet, maar toch weer de behoefte hebben om het te verbijzonderen. Daar moeten we naar mijn mening mee oppassen. Ik kom er in de rapportage van april op terug hoe we dit verder uitwerken, maar mevrouw Jacobi loopt daar voor een deel in haar eigen zwaard.

Laten wij beginnen met de provincies. In het overleg dat ik heb gehad met de provincies, dat heeft geleid tot het onderhandelingsakkoord, is uitdrukkelijk afgesproken dat we gaan versoberen. Datgene dat binnen de ecologische hoofdstructuur (ehs) speelt, ook aan agrarisch natuurbeheer, is een zaak van de provincies. Voor het agrarisch natuurbeheer buiten de ehs hebben we in principe de afspraak dat dit via het systeem van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid, via de eerste of de tweede pijler, gaat lopen. Ik zie dit zelf als een mogelijkheid om te vereenvoudigen, omdat je de boer dan niet op twee manieren aanspreekt, namelijk als agrarische ondernemer en tegelijkertijd in dezelfde administratieve procedure zijn of haar prestatie op het groene domein administratief meeneemt. In het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid moet dat dus uitvoering krijgen. Er is gevraagd of de uitvoeringsorganen hier voldoende zijn betrokken bij de voorstellen van de heer Cioloş. Ook tijdens de laatste Landbouwraad heeft de heer Cioloş mij verzekerd dat er twee keer een overleg is geweest met de leiding van de 27 uitvoerings- en betalingsorganen in Europa. In de Landbouwraad leefde echter breed het gevoelen dat daar toch nog wel wat meer te doen is. Hij heeft toegezegd dat er een vervolgoverleg komt.

De heer Van Gerven vroeg naar de percelen die in beheer zijn bij Staatsbosbeheer. Dat zijn de kleinere landschapselementen van Staatbosbeheer, overigens vaak tot stand gekomen in de ruilverkavelingsoperaties. Die kunnen in beginsel aangeboden worden aan particulieren, als ze buiten de ehs liggen. Dat is het uitgangspunt. Het zijn trouwens kleine percelen, die heel moeilijk te beheren zijn door een grote organisatie als Staatsbosbeheer. Er is eigenlijk wel veel voor te zeggen om ze in de handen te stellen van de mensen in de regio zelf. Wij komen over enige tijd met een nadere uitwerking van de Grondnota ten aanzien van de vraag hoe we dit gaan doen. Het boerenverstand staat overigens op dit punt niet stil. Ik ben in vergaderingen al drie keer geconfronteerd met agrarische ondernemers die zeggen dat zij wel interesse hebben voor de percelen van Staatsbosbeheer, omdat zij namelijk voldoen aan de groene verplichting van bijvoorbeeld 6% of 7% als zij die koppelen aan hun eigen areaal. Ik weet niet of het zo gaat werken, maar er is op zichzelf dus ook in de streek wel interesse voor die landschapselementen. Hoever die interesse strekt weet ik niet, maar zij is er nu wel. We komen daar later op terug. Ook bij het AO Natuur zal dit verder aan de orde komen.

Mevrouw Snijder vraagt of die ondergrens van € 1 000 acceptabeler gemaakt kan worden door regelingen samen te laten vallen. Dat zou kunnen. Ik zal de provincies vragen om die mogelijkheid goed te bezien. Ook hier geldt weer dat de verantwoordelijkheid bij de provincie ligt. De provincies bepalen ieder voor zich en zelfs ieder op hun eigen gebied welke natuurregelingen er komen, hoeveel, hoe complex enzovoorts. De uitvoeringslast moet worden betaald aan de Dienst Regelingen als zij vinden dat de Dienst Regelingen het moet uitvoeren. Bij de cofinanciering van Europese regelingen is het verplicht dat de Dienst Regelingen het uitvoert. De bal ligt echter op het erf van de provincie.

Staatssecretaris Bleker: Ik kan nu ingaan op het GLB, maar er is een heel heldere taakverdeling afgesproken. De verantwoordelijkheid, ook voor de regelingen en de betalingen voor natuurprestaties buiten de ehs, ligt in principe bij de rijksoverheid.

Dan de vraag voor welke doelen en in welke gebieden er extra betaald wordt voor groene prestaties. Natuurlijk gaan wij dat met de provincies bespreken. Ook nu wijzen provincies gebieden aan die meer of minder geschikt zijn voor weidevogelbeheer, akkervogelbeheer enzovoorts. Dat kunnen wij met de provincies bespreken. Zoals het primaat binnen de ehs heel nadrukkelijk bij de provincies ligt, zo ligt het primaat voor betalingen voor groene prestaties buiten de ehs aan agrarische ondernemers bij het Rijk. Dat is op basis van het systeem van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Dat is gebeurd om het simpel te maken. Voor mij was dat een heel belangrijk punt in het overleg met de provincies. Anders krijgen wij de situatie dat buiten de ehs langs twee lijnen voor groene prestaties betaald wordt, vanuit de provincies en vanuit het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid. Ik heb gezegd dat niet te willen. Zowel voor de ondernemer als voor het uitvoeringsorgaan is het het simpelst als voor groene prestaties buiten de ehs wordt betaald langs één lijn. Volgens mij is dit zo helder als glas. Het komt volledig tegemoet aan wat de heer Dijkgraaf wil.

Dan kom ik bij gps en veldmetingen, waarnaar is gevraagd door de woordvoerder van de SGP. De gegevens van gps worden op luchtfoto's gelegd en worden dus wel degelijk gebruikt. Uiteindelijk gelden de grenzen van de luchtfoto's. Deze systematiek wordt door nagenoeg alle lidstaten gehanteerd.

Mevrouw Jacobi stelt vast dat bevoorschotting nu wel mogelijk is. Hoe ging het dan vroeger? In speciale omstandigheden, en na toestemming van de Europese Commissie, kan er bevoorschotting toegestaan worden. Dat is nu twee keer gebeurd. Dit jaar gebeurt het opnieuw. Het is ook gehonoreerd. Daar zijn wij blij om. Mevrouw Verburg had gelijk en wij ook. Het kan in uitzonderlijke omstandigheden.

Staatssecretaris Bleker: Bij evidente verschillen wordt naar kadastrale gegevens gekeken of vindt een fysieke inspectie plaats om te bekijken wat de werkelijkheid is.

Er is gevraagd of er intermediairs kunnen worden ingezet bij moeilijke metingen. Er zijn ook dingen die wij niet moeten willen regelen. Dat is de vraag of er intermediaris ingezet moeten worden. Dat moeten de partijen zelf regelen. Ik wil geen regeling of een verplichting. Er is geen verbod op het inzetten van intermediairs. Het is echter niet iets wat de overheid behoort te doen.

Meerdere woordvoerders hebben gesproken over de duizend euro. Alle smaken zijn daarbij de revue gepasseerd. Mevrouw Snijder vond € 1 000 misschien wel acceptabel. De heer Koopmans vindt € 500 het maximum. Mevrouw Jacobi vindt € 1 000 als ondergrens sowieso niet oké. Wij komen hierop terug in de brief van april.

Het boetebeleid is on-Nederlands. Dat klopt, want het is Europees! Ik weet trouwens niet wat een typisch Nederland boetebeleid is.

Staatssecretaris Bleker: Overigens heb ik de indruk dat ook van het Nederlandse boetebeleid wordt gezegd dat het niet op alle terreinen helemaal oké is. Maar goed, dat laten wij voor wat het is. Het boetebeleid is vastgelegd in de Europese verordeningen. Voor het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid moeten die opnieuw opgesteld worden. Wij doen nu wat volgens deze verordeningen geboden is. Dat is ook noodzakelijk. Doen wij dat niet, dan worden Nederland als lidstaat en de belanghebbenden daarvan de dupe. In de onderhandelingen over het nieuwe Gemeenschappelijk Landbouwbeleid willen wij kritisch kijken naar bestaande boeteregels. Hoe staat het met de proportionaliteit? Is het uitvoerbaar? Is de overtreding redelijk in verhouding tot de boete? Wij hebben geen ruimte om af te wijken van de Europese regels. Wij zijn natuurlijk niet doof voor bezwaren. Ik heb mij ook vanochtend nog laten informeren over een enkel bezwaar over de hoogte en de duur van de boete. Door de gevolgde bezwaarprocedure heeft een substantiële verlaging van de boete plaatsgevonden. Het is niet zo dat als er redelijke bezwaren worden ingediend wij doof en blind zijn voor die bezwaren. Het moet uiteindelijk wel binnen de Europese regels passen.

Een belangrijk punt is de opzet. Enkele leden, zoals de heer Dijkgraaf, zijn daarop ingegaan. Dat gaat over opzettelijke tekortkomingen terwijl er geen proces-verbaal is opgemaakt. Bij afwijkingen die direct te maken hebben met het registreren van percelen komt de nVWA er niet aan te pas. Die waarnemingen kunnen wij doen op basis van onze gegevens enzovoorts. Als opzettelijk te grote percelen zijn opgegeven, volgen er sancties. Dan moet die opzet wel aangetoond kunnen worden. Het moet dan niet gaan om misverstanden of om wat dan ook. Uiteindelijk is dat een bestuursrechtelijke sanctie. Daarvoor geldt de normale bezwaar- en beroepsprocedure. Het is dus niet zo dat als de Dienst zegt dat er sprake is van opzet daarmee die opzet ook is bewezen. Er is een vervolgstap mogelijk in de rechtelijke procedure. Dat is ook terecht. Ik heb net een voorbeeld genoemd van een situatie waarbij dit punt is gecorrigeerd.

Overigens vind ik het wel lastig dat er een hele hoop concrete gevallen worden genoemd. Het verbaast mij ook een beetje dat deze opmerking van de heer Dijkgraaf komt. Het gaat niet om gevallen met naam en toenaam, maar ik zeg er toch het volgende van. Wij kijken naar deze specifieke gevallen. Daarvan kan de heer Dijkgraaf op aan. Het is geen zaak om die hier uit te spitten. Dat past niet in de algemene opvatting van de SGP om niet te spreken over individuele gevallen, zelfs bij boetes.

Staatssecretaris Bleker: In april krijgt de Kamer een overzicht van hoe het met de boetes loopt. Misschien ook een overzicht van de boetes die na bezwaar- en beroepprocedures teruggenomen zijn. Al die informatie krijgt de Kamer, inclusief de stand van zaken in de Europese discussie. Wat mij betreft moet er op een verstandige manier naar toepassing van boetebepalingen worden gekeken. Ik ben ervan overtuigd dat in een beperkt aantal situaties forse boetes uitgedeeld moeten blijven. Daar is niet aan te ontkomen.

Ik heb nog een paar bijzondere punten, zoals de bijzondere procedure voor ingewikkelde zaken. Ik neem het voorstel van de commissie, het duo, over. De VVD-woordvoerder heeft een aantal punten genoemd die in dat advies staan. Daarmee gaan wij aan de slag. Ik noem bijvoorbeeld één relatiebeheerder voor meerdere subsidieaanvragen. Dat gaan wij doen waar dat maar kan.

De heer Graus vraagt om toegang tot in beslag genomen dieren. Het gaat om dieren die op het gezag van het Openbaar Ministerie in beslag zijn genomen en op een plek zijn ondergebracht. Het zijn meestal locaties van organisaties die voor de nVWA werken. Die zijn door de nVWA gecontracteerd om in beslag genomen dieren tijdelijk onder te brengen. Daarop krijgt de Kamer een formele reactie. De heer Graus wil toegang hebben en zien hoe de dieren verzorgd worden.

Staatssecretaris Bleker: Twee punten. In de eerste plaats heeft de heer Graus gelijk als hij stelt dat de kans groot is dat er door de komst van de dierenpolitie meer dieren in de door het ministerie bekostigde opvangcentra worden opgenomen. Laat ik eerst in algemene zin de Kamer informeren welke eisen er worden gesteld aan die centra. Het zijn particulieren die een meerjarig contract met ons hebben. Ik zal de Kamer informeren over aan welke eisen de centra moeten voldoen. Ik zal de Kamer informeren over de wijze waarop de nVWA toezicht houdt op het goed functioneren, het goed verzorgen van de dieren ter plekke en over de goede huisvesting. Ik zal de Kamer informeren over de manier waarop de nVWA dit inspecteert. Dat zal ik in ieder geval doen.

In de tweede plaats moet ik even overleggen met de collega van Veiligheid en Justitie om te zien hoe het formeel zit met in beslag genomen dieren en de toegang van derden om die dieren te inspecteren. Daarop krijgt de Kamer een afzonderlijke reactie. Dat gaat snel gebeuren.

Staatssecretaris Bleker: De Kamer krijgt hierover bericht.

Dan het punt van de Kerstman. De bemiddeling van de mzi-experimenteerders en -vergunninghouders heeft niet tot overeenstemming geleid. De heer Van Gerven heeft daarnaar gevraagd. Er loopt nog een aantal bezwaar- en beroepsprocedures. Ik heb de Kamer daarover voor de zomer geïnformeerd. Daarover is verder geen nieuws te melden.

De heer Koopmans en enkele anderen vragen naar 2013. Is het haalbaar om de dienst op 1 januari 2013 operationeel te hebben op de manier zoals in het rapport is vermeld? Dat zie ik als een inspanningsverplichting. Dan de mogelijkheid om voor kerst 2012 iedereen uit te betalen inzake de toeslagrechten. Ook dat zie ik als een inspanningsverplichting. Daaraan gaan wij volop werken.

De voorzitter: Bij afwezigheid van een plaatsvervangend voorzitter zeg ik het volgende namens de VVD. Ik ben redelijk content. De staatssecretaris is van plan om alle genoemde zaken uit te voeren. Wat betreft de landbouwtelling versimpelen is er volgens de staatssecretaris 35% reductie mogelijk. Daar mag een tandje bij, ook gezien de aanbevelingen van de heren Blauw en Korff. Ik ben blij dat de staatssecretaris zegt dat die met het proces meegaan. De Kamer hoort in april wat er werkelijk is gepresteerd en in november komt het volgende punt.

Nog een opmerking over de bezwaren. De staatssecretaris schrijft in de brief van 8 november dat de bezwaren in 2012 afgehandeld worden. Ik denk dat het hier gaat om een verplichting. Deze ondernemers wachten tot dat moment met de afrekeningen van hun BTR. Ik blijf erbij dat volgend jaar geprobeerd moet worden om zo snel mogelijk de zaak totaal uit te betalen. Dat geeft administratieve lastenverlichting omdat bevoorschotten een extra stap is.

De voorzitter: De volgende toezeggingen zijn gedaan.

De staatssecretaris zal de Kamer in april en november 2012 informeren over de uitvoering van de adviezen uit het rapport «DR tot uw dienst» van Blauw en Korff en de uitwerking daarvan op de eindgebruikers. De staatssecretaris zal in de brief die in april 2012 naar de Kamer wordt gezonden terugkomen op de ondergrens voor de natuurregelingen in de uitvoering van de Europese boetesystematiek, met een uitgebreid overzicht en een stand van zaken op dat gebied. De staatssecretaris zal schriftelijk terugkomen op de toegangverlening tot in beslag genomen dieren.